ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ ΑΓΙΩΤΟΥ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΥ
ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
(2-6 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2021)
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΤΗΤΟΥ ΙΕΡΩΝΥΜΟΥ Β' ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΓΙΩΤΟΥ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΥ ΜΕ ΤΑ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΑΥΤΟΚΡΑΤΙΑ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΩΤΟΥ ΠΑΠΑΣ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΥ
«Αίθουσα του Θρόνου» της Ορθοδόξου Αρχιεπισκοπής Ελλάδος στην Αθήνα
Σάββατο 4 Δεκεμβρίου 2021
[ Πολυμέσα ]
________________________________________________
Μακαριώτατε,
«Χάρη σε εσάς και ειρήνη από τον Θεό» ( Ρωμ. 1:7). Σας χαιρετώ με αυτά τα λόγια του μεγάλου Αποστόλου Παύλου, τα ίδια τα λόγια που απηύθυνε στους πιστούς της Ρώμης ενώ έμενε στην Ελλάδα. Η σημερινή μας συνάντηση ανανεώνει αυτή τη χάρη και την ειρήνη. Καθώς προσευχόμουν μπροστά στα μεγάλα ιερά της Εκκλησίας της Ρώμης, στους τάφους των Αποστόλων και των μαρτύρων, ένιωσα υποχρεωμένος να έρθω εδώ ως προσκυνητής, με μεγάλο σεβασμό και ταπείνωση, προκειμένου να ανανεώσω αυτή την αποστολική κοινωνία και να προωθήσω την αδελφική φιλανθρωπία. Ευχαριστώ τον Μακαριώτατο για τα καλά σας λόγια, τα οποία ανταποδίδω με στοργή. Μέσω σας χαιρετίζω επίσης τον κλήρο, τις μοναστικές κοινότητες και όλους τους Ορθοδόξους πιστούς της Ελλάδας.
Πριν από πέντε χρόνια, βρεθήκαμε στη Λέσβο, εν μέσω μιας από τις μεγάλες τραγωδίες της εποχής μας: τα δεινά τόσων αδελφών και αδελφών μας μεταναστών, που δεν μπορούν να θεωρηθούν αδιάφορα, θεωρούνται μόνο ως ένα επαχθές πρόβλημα που πρέπει να διαχειριστεί ή, ακόμη χειρότερα, να μεταδοθεί σε κάποιον άλλο. Τώρα συναντιόμαστε ξανά, για να μοιραστούμε τη χαρά της αδελφότητας και να δούμε τη Μεσόγειο που μας περιβάλλει όχι απλώς ως τόπο δυσκολιών και διχασμών, αλλά και ως θάλασσα που φέρνει κοντά τους λαούς. Πριν από λίγο, ανέφερα τις αιωνόβιες ελιές που έχουν κοινά τα εδάφη μας. Αναλογιζόμενος αυτά τα δέντρα που μας ενώνουν, σκέφτομαι τις ρίζες που μοιραζόμαστε. Υπόγεια, κρυμμένα, συχνά παραβλέπονται, αυτές οι ρίζες είναι ωστόσο εκεί και συντηρούν τα πάντα. Ποιες είναι οι κοινές μας ρίζες που άντεξαν στο πέρασμα των αιώνων; Είναι οι αποστολικές ρίζες.Εφεσ 2:20). Αυτές οι ρίζες, που αναπτύχθηκαν από τον σπόρο του Ευαγγελίου, άρχισαν να αποδίδουν άφθονο καρπό ακριβώς στον ελληνικό πολιτισμό: σκέφτομαι τους πρώτους Πατέρες της Εκκλησίας και τις πρώτες μεγάλες οικουμενικές συνόδους.
Τραγικά, σε μεταγενέστερους καιρούς χωρίσαμε. Οι εγκόσμιες ανησυχίες μας δηλητηρίασαν, τα ζιζάνια της καχυποψίας αύξησαν την απόσταση μας και σταματήσαμε να τρέφουμε την κοινωνία. Ο Άγιος Βασίλειος ο Μέγας λέει ότι οι αληθινοί μαθητές του Χριστού «μοντελοποιούνται μόνο από ό,τι βλέπουν σε αυτόν» ( Μοραλία, 80, 1). Ντροπιαστικά –το αναγνωρίζω αυτό για την Καθολική Εκκλησία– ενέργειες και αποφάσεις που είχαν ελάχιστη ή καθόλου σχέση με τον Ιησού και το Ευαγγέλιο, αλλά αντιθέτως χαρακτηρίστηκαν από δίψα για πλεονέκτημα και δύναμη, αποδυνάμωσαν σοβαρά την κοινωνία μας. Με αυτόν τον τρόπο, αφήνουμε την καρποφορία να διακυβεύεται από τη διαίρεση. Η ιστορία κάνει αισθητό το βάρος της, και εδώ, σήμερα, νιώθω την ανάγκη να ζητήσω εκ νέου τη συγχώρεση του Θεού και των αδελφών και των αδελφών μας για τα λάθη που διέπραξαν πολλοί Καθολικοί. Ωστόσο, μας παρηγορεί η βεβαιότητα ότι οι ρίζες μας είναι αποστολικές και ότι, παρά τις ανατροπές και τις στροφές του χρόνου, αυτό που φύτεψε ο Θεός συνεχίζει να αναπτύσσεται και να αποδίδει καρπούς στο ίδιο Πνεύμα. Είναι χάρη να αναγνωρίζουμε ο ένας τους καλούς καρπούς του άλλου και να ευχαριστούμε τον Κύριο γι' αυτό.
Ο απόλυτος καρπός της ελιάς είναι το λάδι. Κάποτε το ελαιόλαδο φυλασσόταν στα πολύτιμα αγγεία και τα τεχνουργήματα που αφθονούν ανάμεσα στους αρχαιολογικούς θησαυρούς αυτής της γης. Το λάδι παρείχε το φως που φώτιζε τις νύχτες της αρχαιότητας. Για χιλιετίες, ήταν ο «υγρός ήλιος, η πρώτη μυστηριώδης κατάσταση της φλόγας των λαμπτήρων» (C. BOUREUX, Les plantes de la Bible et leur symbolique , Παρίσι 2014, 65). Για μας, αγαπητέ αδελφέ, το λάδι θυμίζει το Άγιο Πνεύμα που γέννησε την Εκκλησία. Μόνο εκείνος, με το αστείρευτο μεγαλείο του, μπορεί να διαλύσει το σκοτάδι και να φωτίσει τα βήματα του ταξιδιού μας.
Αυτό συμβαίνει, γιατί το Άγιο Πνεύμα είναι πάνω απ' όλα το λάδι της κοινωνίας . Η Γραφή μιλάει για λάδι που κάνει τα πρόσωπα των ανθρώπων να ακτινοβολούν (βλ. Ψαλμ 104:15). Πόσο πρέπει να αναγνωρίσουμε στην εποχή μας, σε κάθε επίπεδο, τη μοναδική αξία που λάμπει από κάθε άνδρα και γυναίκα, από κάθε αδερφό και αδελφή! Το να το αναγνωρίσουμε αυτό η κοινή μας ανθρωπιά είναι το σημείο εκκίνησης για την οικοδόμηση της κοινωνίας. Δυστυχώς, όμως, «η κοινωνία φαίνεται να χτυπά μια ευαίσθητη χορδή», όχι μόνο στην κοινωνία, αλλά συχνά και μεταξύ των μαθητών του Ιησού «σε έναν χριστιανικό κόσμο που τροφοδοτείται από τον ατομικισμό και τη θεσμική ακαμψία». Ωστόσο, αν οι ιδιαίτερες παραδόσεις και τα χαρακτηριστικά μας, η «ετερότητά» μας δεν είναι –όπως είπε ένας μεγάλος θεολόγος– «κάπως εξισορροπείται από την κοινωνία, μόνο με δυσκολία μπορεί να δώσει ζωή σε έναν ικανοποιητικό πολιτισμό» (J. ZIZIOULAS, Comunione e alterità , Ρώμη 2016, 16).
Η αδελφική κοινωνία φέρνει την ευλογία του Θεού. Στους Ψαλμούς, συγκρίνεται με «πολύτιμο λάδι στο κεφάλι, που τρέχει πάνω στα γένια» ( Ψλ 133:2). Πράγματι, το Πνεύμα που χύνεται στις καρδιές μας μας ωθεί να αναζητήσουμε ολοένα μεγαλύτερη αδελφότητα, να δομήσουμε τον εαυτό μας σε κοινωνία . Ας βοηθήσουμε λοιπόν άφοβα ο ένας τον άλλον να λατρεύουμε τον Θεό και να υπηρετούμε τον πλησίον μας, χωρίς προσηλυτισμό και με πλήρη σεβασμό στην ελευθερία των άλλων, γιατί όπως έγραψε ο Άγιος Παύλος, «όπου είναι το Πνεύμα του Κυρίου, εκεί είναι ελευθερία» ( Β΄ Κορ. 3:17). Προσεύχομαι το Πνεύμα της αγάπης να νικήσει κάθε μορφή αντίστασης και να μας κάνει οικοδόμους της κοινωνίας. Πράγματι, «αν η αγάπη διώχνει αληθινά τον φόβο και ο φόβος μεταμορφωθεί σε αγάπη, τότε θα ανακαλύψουμε ότι αυτό που σώζει είναι η ενότητα» (ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΝΥΣΑΣ, Ομιλία 15 για το Άσμα Ασμάτων ). Από την άλλη, πώς μπορούμε να μαρτυρήσουμε ενώπιον του κόσμου την αρμονία του Ευαγγελίου, αν εμείς οι Χριστιανοί παραμένουμε χωρισμένοι; Πώς μπορούμε να διακηρύξουμε την αγάπη του Χριστού που συγκεντρώνει τα έθνη, αν εμείς οι ίδιοι δεν είμαστε ενωμένοι; Έχουν ήδη γίνει πολλά βήματα για να ενωθούμε. Ας παρακαλέσουμε το Πνεύμα της κοινωνίας να μας παρακινήσει να ακολουθήσουμε το παράδειγμά του και να μας βοηθήσει να βασίσουμε την κοινωνία όχι σε υπολογισμούς, στρατηγικές και σκοπιμότητες, αλλά στο ένα μοντέλο στο οποίο πρέπει να κοιτάξουμε: την Υπεραγία Τριάδα.
Το Πνεύμα είναι επίσης το λάδι της σοφίας . Έχρισε τον Χριστό και επιθυμεί να εμπνεύσει τους Χριστιανούς. Με υπακοή στην ευγενική του σοφία, μεγαλώνουμε στη γνώση του Θεού και ανοίγουμε τις καρδιές μας στους άλλους. Εδώ θα ήθελα να εκφράσω την εκτίμησή μου για τη σημασία που αφιερώνει στη θεολογική εκπαίδευση και προετοιμασία αυτή η Ορθόδοξη Εκκλησία, κληρονόμος της πρώτης σημαντικής καλλιέργειας της πίστης, με τον ελληνικό πολιτισμό. Θα ήθελα επίσης να επισημάνω τη γόνιμη συνεργασία στον τομέα του πολιτισμού μεταξύ της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος –τους εκπροσώπους της οποίας είχα την χαρά να συναντήσω το 2019– και του Ποντιφικού Συμβουλίου για την Προαγωγή της Χριστιανικής Ενότητας, καθώς και τη σημασία των διαχριστιανικών συμποσίων που χρηματοδοτούνται από κοινού από την Ορθόδοξη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και το Ποντιφικό Πανεπιστήμιο Antonianum στη Ρώμη. Αυτές οι περιπτώσεις κατέστησαν δυνατή τη δημιουργία εγκάρδιων σχέσεων και την πραγματοποίηση ευεργετικών ανταλλαγών μεταξύ μελετητών των ομολογιών μας. Εκτιμώ επίσης την ενεργό συμμετοχή της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ελλάδος στη Μικτή Διεθνή Επιτροπή Θεολογικού Διαλόγου. Είθε το Πνεύμα να μας βοηθήσει να επιμείνουμε στη σοφία σε αυτά τα μονοπάτια!
Τέλος, το ίδιο Πνεύμα είναι το λάδι της παρηγοριάς , ο Παράκλητος που είναι πάντα δίπλα μας, βάλσαμο για την ψυχή και θεραπεία για τις πληγές μας. Με το χρίσμα του αγίασε τον Χριστό, για να κηρύξει καλά νέα στους φτωχούς, απελευθέρωση στους αιχμαλώτους και ελευθερία στους καταπιεσμένους (βλ. Λκ. 4:18). Ακόμη και τώρα, το Πνεύμα μάς προτρέπει να φροντίζουμε τους αδύναμους και τους φτωχούς και να φέρουμε την υπόθεσή τους, πρωταρχικής σημασίας στα μάτια του Θεού, στην προσοχή του κόσμου. Εδώ, όπως και αλλού, η υποστήριξη που δόθηκε σε όσους έχουν μεγαλύτερη ανάγκη στις πιο δύσκολες στιγμές της οικονομικής κρίσης υπήρξε ουσιαστική. Μαζί ας αναπτύξουμε μορφές συνεργασίας στη φιλανθρωπία, ας ανοίξουμε τις καρδιές μας και να συνεργαστούμε στην αντιμετώπιση ηθικών και κοινωνικών ζητημάτων, προκειμένου να υπηρετήσουμε τους άνδρες και τις γυναίκες της εποχής μας και να τους φέρουμε την παρηγοριά του Ευαγγελίου. Πράγματι, το Πνεύμα μας καλεί, τώρα περισσότερο από ό,τι στο παρελθόν, να γιατρέψουμε τις πληγές της ανθρωπότητας με το λάδι της αγάπης.
Στη Γεθσημανή, την ώρα της αγωνίας του, ο Χριστός ζήτησε από τους μαθητές του την παρηγοριά της εγγύτητας και της προσευχής τους. Η εικόνα του λαδιού μας οδηγεί έτσι στον Κήπο των Ελαιών. «Μείνε εδώ και δες» ( Μκ 14:34), είπε ο Ιησούς. Το αίτημά του προς τους Αποστόλους ήταν στον πληθυντικό. Και στις μέρες μας θέλει να παρακολουθούμε και να προσευχόμαστε. Χρειαζόμαστε προσευχή ο ένας για τον άλλον για να φέρουμε στον κόσμο την παρηγοριά του Θεού και να θεραπεύσουμε τις πληγωμένες μας σχέσεις. Αυτό είναι απαραίτητο εάν θέλουμε να επιτύχουμε «την απαραίτητη κάθαρση των αναμνήσεων του παρελθόντος. Με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος, οι μαθητές του Κυρίου, εμπνευσμένοι από αγάπη, από τη δύναμη της αλήθειας και από μια ειλικρινή επιθυμία για αμοιβαία συγχώρεση και συμφιλίωση, καλούνται να επανεξετάσουν μαζί το οδυνηρό παρελθόν τους και την πληγή που δυστυχώς το παρελθόν συνεχίζει να προκαλεί ακόμη και σήμερα» (SAINT JOHN PAUL II, Ut Unum Sint , 2).
Μας ωθεί να το κάνουμε αυτό ειδικά από την πίστη μας στην ανάσταση. Οι Απόστολοι, φοβισμένοι και διστακτικοί, συμφιλιώθηκαν με την πικρή απογοήτευση του Πάθους μόλις είδαν τον αναστημένο Κύριο να εμφανίζεται μπροστά τους. Στις πληγές του, προφανώς αδύνατο να επουλωθούν, βρήκαν νέα ελπίδα, πρωτόγνωρο έλεος, μια αγάπη μεγαλύτερη από τα λάθη και τις αποτυχίες τους. αυτό τους μετέτρεψε σε ένα Σώμα, ενωμένο από το Πνεύμα στην πολλαπλότητα των πολλών διαφορετικών μελών του. Είθε το Πνεύμα του εσταυρωμένου και αναστημένου Κυρίου να έρθει επάνω μας και να μας χαρίσει «μια ήρεμη, καθαρή και αληθινή όραση πραγμάτων που ζωντανεύει από το θείο έλεος και μπορεί να ελευθερώσει το μυαλό των ανθρώπων και να εμπνεύσει σε όλους μια ανανεωμένη προθυμία» (ό.π.). Είθε να μας βοηθήσει να μην παραλύσουμε από τις αρνητικές εμπειρίες και τις προκαταλήψεις του παρελθόντος, αλλά να δούμε την πραγματικότητα με νέα μάτια. Με αυτόν τον τρόπο, Οι προηγούμενες δοκιμασίες θα αφήσουν χώρο για παρηγορίες του παρόντος και θα παρηγορηθούμε από τους θησαυρούς της χάριτος που θα ξαναβρούμε στους αδελφούς και τις αδελφές μας. Η Καθολική Εκκλησία μόλις ξεκίνησε έναν δρόμο που στοχεύει στην εμβάθυνση της συνοδικότητας και πιστεύουμε ότι έχουμε πολλά να μάθουμε από εσάς. Αυτό επιθυμούμε ειλικρινά, βέβαιοι ότι όταν οι αδελφοί και οι αδελφές στην πίστη πλησιάζουν, η παρηγοριά του Πνεύματος κατεβαίνει για να γεμίσει τις καρδιές μας.
Μακαριώτατε, αγαπητέ αδερφέ, οι πολλοί ένδοξοι άγιοι αυτών των χωρών, μαζί με τους μάρτυρες που δυστυχώς είναι περισσότεροι στον σημερινό κόσμο από ό,τι στο παρελθόν, να μας συνοδεύουν σε αυτό το ταξίδι. Παρά τις διαφορετικές εξομολογήσεις τους εδώ παρακάτω, τώρα μένουν μαζί στον παράδεισο. Είθε να μεσολαβήσουν για μας, ώστε το Πνεύμα, το άγιο λάδι του Θεού, να εκχυθεί επάνω μας σε μια νέα Πεντηκοστή, όπως και στους Αποστόλους από τους οποίους καταγόμαστε. Είθε να ανάψει στις καρδιές μας τον πόθο της κοινωνίας, να μας φωτίσει με τη σοφία του και να μας χρίσει με την παρηγοριά του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου