Συνέντευξη Τύπου του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον

12 Ιουλίου 2024

Νίκος Μελέτης (ΕΡΤ): Κύριε Πρόεδρε, είδαμε και εδώ τον κ. Mickoski ότι συνεχίζει να αγνοεί τις προειδοποιήσεις και της Αθήνας και διεθνών παραγόντων για την πιστή τήρηση της Συμφωνίας των Πρεσπών σε ό,τι αφορά τη χρήση του συνταγματικού ονόματος. Η Ελληνική Κυβέρνηση σκέφτεται να κάνει χρήση των προβλέψεων του άρθρου 19 της Συμφωνίας, που προβλέπει μια διαδικασία συγκεκριμένη σε περίπτωση που διαπιστώνονται παραβιάσεις;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Είχα την ευκαιρία, κ. Μελέτη, να ενημερώσω τους συναδέλφους μου για το γεγονός ότι ο Πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας έχει επιλέξει να μην εφαρμόζει ένα κρίσιμο άρθρο της Συμφωνίας ως προς το ενιαίο όνομα της γειτονικής χώρας έναντι όλων και να αποκαλεί τη χώρα του «Δημοκρατία της Μακεδονίας» εντός των συνόρων, κάτι το οποίο προφανώς απαγορεύεται ρητά από τη Συμφωνία.

Θέλω, βέβαια, να επισημάνω ότι εντός της αίθουσας και παρουσία όλων των ηγετών του ΝΑΤΟ δεν ακολούθησε αυτή την τακτική και χρησιμοποίησε τη συνταγματική ονομασία της χώρας του.

Από εκεί και πέρα, θεωρώ ότι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο η ηγεσία της γειτονικής χώρας θα αντιληφθεί ότι αυτή η τακτική είναι παντελώς αντιπαραγωγική. Οι συμφωνίες πρέπει να τηρούνται. Είναι κάτι το οποίο το τόνισα χθες και στην Ολομέλεια του ΝΑΤΟ και είναι κάτι το οποίο, νομίζω, αντιλαμβάνονται και όλοι οι σύμμαχοί μας.

Εμείς θέλουμε η Βόρεια Μακεδονία να κάνει βήματα ευρωπαϊκής προσέγγισης. Αυτό προϋποθέτει, όμως, τον σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου και τον σεβασμό των συμφωνιών που προφανώς η χώρα έχει υπογράψει. Πιστεύω ότι με τον έναν ή τον άλλον τρόπο αυτό είναι κάτι το οποίο η ηγεσία των Σκοπίων θα το αντιληφθεί.

Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα δεν θα αποκαλύψει αυτή τη στιγμή τα όπλα τα οποία έχει στη διάθεσή της για να απαντήσει σε μία ενδεχόμενη επιμονή της ηγεσίας της γειτονικής χώρας σε αυτή την τακτική.

Γιάννης Καντέλης (ΣΚΑΪ): Είδαμε να μιλάτε χθες με τον κ. Erdoğan και να θέτετε το ζήτημα της Κύπρου, το ότι παραμένει διαιρεμένη μετά από 50 χρόνια. Βλέπουμε μία κινητικότητα από την πλευρά των Ηνωμένων Εθνών, εσείς ο ίδιος θα συναντηθείτε αύριο με τον κ. Guterres, για το Κυπριακό.

Καταρχάς, αν υπήρξε κάποια αντίδραση και από την πλευρά του κ. Erdoğan γι’ αυτό το θέμα όταν το θέσατε. Και, δεύτερον, αν θα πρέπει να περιμένουμε κάποιες άμεσες εξελίξεις γύρω από το Κυπριακό και την επανέναρξη του διαλόγου.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, η Ελληνική Κυβέρνηση και εγώ προσωπικά έχουμε εκφράσει την ικανοποίησή μας για το γεγονός ότι υπάρχει μία ακόμα πρωτοβουλία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Πράγματι, η Προσωπική Απεσταλμένη έχει καταθέσει το πρώτο πόρισμά της στον Γενικό Γραμματέα. Δεν γνωρίζω τις λεπτομέρειες του περιεχομένου και επομένως δεν μπορώ να τοποθετηθώ επ’ αυτού.

Η Ελληνική Κυβέρνηση, όμως, εξακολουθεί και στηρίζει την επανέναρξη των συνομιλιών μεταξύ των δύο κοινοτήτων, προφανώς στη βάση των ψηφισμάτων του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Είναι μία θέση από την οποία η Αθήνα και η Λευκωσία, Λευκωσία και Αθήνα, δεν αποκλίνουν.

Θα έχω την ευκαιρία να βρεθώ στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου το βράδυ, προσκεκλημένος του Προέδρου Χριστοδουλίδη, για να συμμετέχω και εγώ σε μία εκδήλωση η οποία θα γίνει στο Προεδρικό Μέγαρο.

Από εκεί και πέρα, θα συζητήσω και αύριο με τον Γενικό Γραμματέα με ποιον τρόπο θα μπορεί και ο ίδιος να εμπλακεί σε μία ακόμα προσπάθεια, την οποία θεωρούμε επιβεβλημένη να γίνει, για να μπορέσει επιτέλους αυτή η μεγάλη πληγή να κλείσει. Πενήντα χρόνια μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο επιτέλους η Κύπρος να πάψει να είναι το τελευταίο διαιρεμένο νησί το οποίο βρίσκεται εντός ευρωπαϊκής επικράτειας και να υπάρξει μία δίκαιη, βιώσιμη και διατηρήσιμη λύση του Κυπριακού ζητήματος.

Νίκος Αρμένης (MEGA και ΑΠΕ-ΜΠΕ): Κύριε Πρόεδρε, θα επιμείνω και εγώ στο Κυπριακό, ενόψει και της συνάντησής σας αύριο με τον κ. Guterres, και έχει και την έκθεση της κας Holguín. Κυκλοφορούν φήμες τελευταία, έντονες φήμες, μία έντονη φημολογία για μία πολυμερή συνάντηση προσεχώς. Ευσταθούν αυτές οι φήμες και, αν ναι, τι σχήμα θα έχει;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Να σας πω κάτι επ’ αυτού, κ. Αρμένη. Όπως σας είπα, δεν γνωρίζω καν τις λεπτομέρειες του περιεχομένου της έκθεσης της κας Holguín. Αυτό το οποίο είναι επιβεβλημένο αυτή τη στιγμή είναι να ξεκινήσουν οι συνομιλίες μεταξύ των δύο κοινοτήτων.

Γιώργος Παπακωνσταντίνου (Action24): Κύριε Πρόεδρε, η μία αναφορά σας στη συνέντευξη που παραχωρήσατε στην κα Schadlow στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ Public Forum, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, αλλά και επικρίσεις στην Ελλάδα από πλευράς της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η οποία σας κατηγορεί ότι «παραδεχθήκατε κενά» στην ελληνική άμυνα, με αφορμή την ενίσχυση -την οποία στηρίζουμε- της oυκρανικής άμυνας. Τι ισχύει τελικά και πώς απαντάτε σε αυτές τις επικρίσεις;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Μα δεν είπα ποτέ κάτι τέτοιο. Και θα ήθελα με την ευκαιρία αυτή να υπενθυμίσω, σε όλους αυτούς οι οποίοι διακινούν τέτοιου είδους παραπληροφόρηση, δύο δεδομένα.

Το πρώτο είναι ότι η Ελλάδα διαθέτει πλεονασματικό υλικό για να υποστηρίξει την Ουκρανία, πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας και του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Και έχω πει πάρα πολλές φορές ότι σε καμία περίπτωση αυτές οι κινήσεις οι οποίες κάνουμε δεν θέτουν σε αμφισβήτηση την αποτρεπτική δυνατότητα της χώρας. Άρα, επ’ αυτού δεν νομίζω ότι υπάρχει καμία απολύτως δυνατότητα παρερμηνείας των δηλώσεών μου.

Θέλω επίσης να επισημάνω ότι ένα μέρος του υλικού το οποίο διαθέτουμε είναι υλικό το οποίο μπορεί να λήγει και σύντομα ως προς τις επιχειρησιακές του δυνατότητες και θα καταλήγαμε στο τέλος να πληρώναμε και χρήματα, επιπρόσθετα χρήματα, αρκετά, για να καταστρέψουμε το σχετικό υλικό.

Αυτά γι’ αυτούς οι οποίοι διακινούν αυτές τις φήμες. Εξάλλου, είναι γνωστοί αυτοί οι οποίοι επιμένουν να διακινούν τέτοια σενάρια.

Η δεύτερη ευρύτερη παρατήρησή μου είναι: ας αξιολογήσουμε επιτέλους αντικειμενικά τις δυνατότητες των Ενόπλων Δυνάμεων το 2024 και ας τις συγκρίνουμε με τις δυνατότητες των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων το 2019. Η χώρα έχει επενδύσει συστηματικά στην ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων μετά από μία δεκαετή κρίση. Είμαστε μία από τις χώρες που δαπανά το μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ για την ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων.

Αξίζει απλά να δει κανείς τα Rafale να πετάνε στους ελληνικούς ουρανούς, τα ελικόπτερα Romeo τα οποία ήδη επιχειρούν, τη γρήγορη αναβάθμιση των F-16, τις φρεγάτες Belh@rra, οι οποίες θα ενταχθούν στο Πολεμικό Ναυτικό εντός του 2025 και το 2026, για να διαπιστώσει κανείς αν σήμερα η χώρα είναι πραγματικά πιο ισχυρή και πιο ασφαλής από ό,τι ήταν όταν οι Έλληνες πολίτες μάς εμπιστεύτηκαν για πρώτη φορά, το 2019, τη διακυβέρνηση του τόπου.

Θανάσης Τσίτσας (ANT1 και Real News): Κύριε Πρόεδρε, αν υπάρχει κάποια εξέλιξη μέσα στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, σε σχέση με την πρωτοβουλία σας που πήρατε με τον Πολωνό ομόλογό σας για την ευρωπαϊκή ασπίδα αεράμυνας. Και η δεύτερη ερώτηση: πώς απαντάτε στην κριτική ότι η παράδοση των F-16 στο Κίεβο αποτελεί επικίνδυνη κλιμάκωση;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Για το ζήτημα της πρωτοβουλίας μας θέλω να θυμίσω, κ. Τσίτσα, ότι είναι μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία. Αλλά αυτό το οποίο νομίζω κατέστη σαφές και σε αυτή τη Σύνοδο Κορυφής είναι ότι η Ευρώπη πρέπει να κάνει περισσότερα για να ενισχύσει τη δική της αμυντική ικανότητα. Να δαπανήσει περισσότερους πόρους αλλά ταυτόχρονα να το κάνει με έναν πιο έξυπνο τρόπο. Και ότι αυτό δεν υπονομεύει το ΝΑΤΟ, αλλά αντίθετα ενισχύει το ΝΑΤΟ.

Και ότι είναι πολύ πιθανόν, για να μπορέσουμε να διασφαλίσουμε ως Ευρωπαίοι τη δική μας άμυνα, να χρειαστεί να αναζητήσουμε και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία πέραν των εθνικών προϋπολογισμών, οι οποίοι εκ των πραγμάτων έχουν τα όριά τους, ειδικά σε μια περίοδο δημοσιονομικής σύσφιξης σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Γι’ αυτό και η πρόταση την οποία κατέθεσα με τον Πολωνό Πρωθυπουργό έχει και τη διάσταση ευρωπαϊκής χρηματοδότησης. Θέλω να τονίσω ότι δεν είμαστε εκεί ακόμα, δεν έχουμε πετύχει κάποια ευρωπαϊκή συμφωνία για κάτι τέτοιο, όμως είναι μια πρόταση η οποία έχει ακουστεί θετικά σε πολλές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.

Από εκεί και πέρα, θέλω να είμαι σαφής ότι η Ελλάδα δεν διαθέτει F-16 στην πρωτοβουλία των F-16. Υπάρχουν άλλες χώρες που έχουν κάνει αυτή την επιλογή. Αλλά ο σκοπός μας είναι να δώσουμε τη δυνατότητα στην Ουκρανία να αμυνθεί με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο.

Φαντάζομαι είδατε κι εσείς τις σκηνές από τη φρικτή ρωσική επίθεση εναντίον ενός παιδιατρικού νοσοκομείου πριν από λίγες μέρες, του μεγαλύτερου παιδιατρικού νοσοκομείου της Ουκρανίας. Αυτή είναι η πραγματικότητα την οποία βιώνουν οι Ουκρανοί.

Και αν θέλουμε να μιλάμε για μια βιώσιμη και δίκαιη ειρήνη, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι αυτή η ειρήνη δεν μπορεί να επιτευχθεί υπό συνθήκες συνθηκολόγησης της Ουκρανίας. Και για να μην συνθηκολογήσει η Ουκρανία, θα πρέπει να εξακολουθούμε όλοι να τη στηρίζουμε.

Νομίζω ότι αυτό είναι ένα μήνυμα το οποίο εκπέμφθηκε με πολύ μεγάλη ένταση από όλους τους συναδέλφους μου, με μια εξαίρεση -μπορείτε ίσως να αντιληφθείτε ποια είναι. Αλλά το ΝΑΤΟ είναι ενωμένο σε αυτή την προσπάθεια στήριξης της Ουκρανίας, για να μπορέσουμε να φτάσουμε στο σημείο να συζητούμε για μια δίκαιη λύση, αλλά με συνθήκες αξιοπρέπειας και σχετικής ισοτιμίας.

Γεωργία Γαραντζιώτη (OPEN και ΚΥΠΕ): Κύριε Πρόεδρε, τη μία μου ερώτηση μου την απαντήσατε πριν λίγο, για τα F-16. Σε συνέχεια λοιπόν αυτής της ερώτησης, πάλι για την Ουκρανία, θα ήθελα να σας ρωτήσω αν ζητήθηκε από την Ελλάδα, όπως και από άλλες χώρες, να ενισχύσει την Ουκρανία με αντιαεροπορικά συστήματα, παραδείγματος χάρη, τα ρωσικής – σοβιετικής κατασκευής που έχουμε στην Ελλάδα, τα οποία μπορούν να αντικατασταθούν από νατοϊκά, από αμερικανικά, από Patriot.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Έχω επαναλάβει ότι η Ελλάδα δεν θα διαθέσει στην Ουκρανία ούτε συστήματα Patriot ούτε συστήματα S-300. Έχουμε διαθέσει άλλου είδους αντιαεροπορικά συστήματα, μικρότερου βεληνεκούς, πάντα -να το επαναλάβω αυτό- με τη σύμφωνη γνώμη του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας, για να στηρίξουμε την Ουκρανία σε αυτή την πολύ δύσκολη μάχη την οποία δίνει.

Δημήτρης Σουλτογιάννης (STAR): Κύριε Πρόεδρε, είδαμε ότι η Συμμαχία δίνει τα F-16 στην Ουκρανία. Υπήρχε μεταξύ των συμμάχων κάποιος προβληματισμός για την αντίδραση της Ρωσίας, η οποία ήδη έχει αρχίσει και δημοσίως κάνουν δηλώσεις; Επίσης, η δεύτερη ερώτηση είναι ότι είδαμε ότι είχατε κάποια ενσταντανέ με τον Πρόεδρο Biden και τον Antony Blinken, τον Υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, αν συζητήθηκαν, έστω και «στο πόδι», κάποια από τα εθνικά μας θέματα.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Νομίζω ότι για το θέμα των F-16 σάς απάντησα ήδη.

Πάντα στις παρυφές αυτών των συναντήσεων κορυφής έχουμε την ευκαιρία να συζητούμε, έστω και σύντομα, ζητήματα τα οποία μας απασχολούν. Και με τον Πρόεδρο Biden σύντομα, αλλά και λίγο πιο εκτενώς με τον Αμερικανό Υπουργό Εξωτερικών, τον Antony Blinken, επαναβεβαιώσαμε το εξαιρετικό επίπεδο των ελληνοαμερικανικών σχέσεων και συζητήσαμε κάποιες κοινές προκλήσεις και τα θέματα τα οποία μας απασχολούν, βέβαια, στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων.