Ομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην προ ημερησίας διάταξης συζήτηση στη Βουλή σχετικά με το εθνικό σχέδιο αντιμετώπισης της πανδημίας και των επιπτώσεών της στην οικονομία

2 Απριλίου 2021

Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε, και ευχαριστώ και για την υπόμνηση της ανάγκης τήρησης του χρόνου, αναγνωρίζοντας βέβαια ότι πάντα τον τόνο τον δίνει ο πρώτος ομιλητής. Επομένως, θα προσπαθήσω να μην ξεφύγω πολύ από τα χρονικά περιθώρια τα οποία έχετε θέσει έτσι ώστε συνολικά αυτές οι συζητήσεις να μην ξεπερνούν κατά πολύ την προγραμματισμένη διάρκειά τους.

Κυρίες και κύριοι βουλευτές, παίρνω το λόγο για δέκατη φορά μέσα σε 12 μήνες προκειμένου να μιλήσω στην Εθνική Αντιπροσωπεία για την πανδημία. Και αυτό χωρίς να αθροίζω τις δεκάδες αναφορές μου σε αυτήν με άλλες κοινοβουλευτικές αφορμές. Νομίζω ότι είναι κάτι το οποίο αναδεικνύει, ακόμα μια φορά, ότι η Δημοκρατία μας, η Κοινοβουλευτική μας Δημοκρατία λειτουργεί παρά τις δυσκολίες που προκαλεί ο κορονοϊός, αλλά και ότι η Κυβέρνηση είναι πάντα πρόθυμη να ενημερώνει τόσο τους πολίτες όσο και τα κόμματα διεκδικώντας, όσο αυτό είναι εφικτό, από όλους κοινή στάση απέναντι σε ένα κοινό πρόβλημα.

Θα ευχόμουν, βέβαια, οι συνεδριάσεις για το θέμα αυτό να ήταν λιγότερες. Όλοι θα ευχόμασταν να είχαμε βάλει τελεία στο κεφάλαιο της πανδημίας και να γράφαμε τώρα τις πρώτες γραμμές μιας νέας περιόδου ευημερίας. Όμως, δυστυχώς, παντού στον κόσμο ο ιός παρουσιάζεται εξαιρετικά ανθεκτικός στον επίλογό του. Και οι επιθετικές του μεταλλάξεις επιβάλλουν προσαρμογές στις δικές μας αμυντικές τακτικές μέχρις ότου ο μαζικός εμβολιασμός να φέρει την τελική νίκη.

Γι’ αυτό και θεωρώ εξαιρετικά χρήσιμη τη σημερινή συζήτηση που προκάλεσε η Πρόεδρος του Κινήματος Αλλαγής. Γιατί βρισκόμαστε μπροστά σε ένα ακόμα, η αλήθεια είναι ότι το έχουμε πει πολλές φορές, αλλά βρισκόμαστε μπροστά σε ένα ακόμα κρίσιμο δίμηνο της μάχης με τον COVID-19. Ελπίζουμε βάσιμα πια ότι θα είναι και το τελευταίο. Και είναι μια ακόμα ευκαιρία να δούμε τι έγινε, τι γίνεται, κυρίως τι πρέπει να γίνει, τι πετύχαμε ως κράτος, που σκοντάψαμε. Να διαλύσουμε ψέματα και μύθους. Και κυρίως είναι μια ευκαιρία να αντικρίσουμε κατάματα την πραγματικότητα ώστε με ένα ρεαλιστικό σχέδιο η φετινή άνοιξη να φέρει επιτέλους το αληθινό καλοκαίρι στην ελληνική κοινωνία και στην ελληνική οικονομία.

Έχω ξαναπεί ότι δεν θα ήθελα να επικαλούμαι διεθνή στοιχεία τα οποία μάλιστα αποτυπώνουν επώδυνα, πολύ δυσάρεστα δεδομένα. Κάποτε όμως θα πρέπει να συμφωνήσουμε επιτέλους σε μία κοινή βάση συζήτησης. Η γλώσσα των αριθμών, η γλώσσα της τεκμηρίωσης είναι ο μόνος δημοκρατικά έγκυρος τρόπος για να μπορούμε να συνυπάρχουμε και να συνεννοούμαστε. Χωρίς αυτούς απλά θα έχουμε παράλληλους μονολόγους και αυτό δεν είναι κάτι το οποίο πηγαίνει τη Δημοκρατία μας παρακάτω. Χωρίς ένα κοινό κώδικα κατανόησης και ερμηνείας αυτού του εξαιρετικά σύνθετου πανδημικού φαινομένου κινδυνεύουμε είτε να υποβαθμίζουμε σοβαρές επιτυχίες είτε, το χειρότερο, να μην αναγνωρίζουμε λάθη η υπέρβαση των οποίων θα μας κάνει καλύτερους.

Ελπίζω, λοιπόν, σήμερα τουλάχιστον να αναγνωρίσουμε και εμείς αυτά που αναγνωρίζει ο κόσμος όλος: τους αριθμούς των διεθνών Οργανισμών που αποτυπώνουν τη συνολική μας απόδοση από την αρχή της πανδημίας μέχρι σήμερα. Σύμφωνα, λοιπόν, με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Υγείας η Ελλάδα βρίσκεται και σήμερα ακόμα στην 23η θέση σε απώλειες ανά εκατομμύριο κατοίκων. Αυτό είναι το σχετικό γράφημα.

Θα ξαναπώ ότι αν ήμασταν στον ευρωπαϊκό μέσο όρο, κ. Γεννηματά, κ. Τσίπρα, κ. Κουτσούμπα, κ. Βαρουφάκη, κ. Βελόπουλε, αν ήμασταν στον ευρωπαϊκό μέσο όρο θα είχαμε ακόμα 8.000 νεκρούς, μία κωμόπολη. Αυτή, λοιπόν, είναι μία επιτυχία της χώρας στην πιο σκληρή, στην πιο οδυνηρή στατιστική η οποία αποτυπώνει, όμως, το πώς έχουμε αντιμετωπίσει την πανδημική κρίση από την αρχή της. Είναι μία καταστροφή κάθε ανθρώπινη απώλεια, αλλά αυτό δεν μπορεί να ακυρώνει τη συνολική προσπάθεια της χώρας η οποία αποτυπώνεται με πραγματικά στοιχεία και με πραγματικά δεδομένα. Θα επανέλθω στο ζήτημα αυτό σε λίγο. Το καταθέτω στα πρακτικά.

Στο ζήτημα των εμβολιασμών, επειδή διέκρινα και μία αναφορά στην ερώτηση της κυρίας Γεννηματά για καθυστερήσεις, για αστοχίες στους εμβολιασμούς, ας συμφωνήσουμε ότι με βάση τα διαθέσιμα εμβόλια τα οποία έχουμε -θα επανέλθω στο θέμα αυτό- η Ελλάδα σήμερα βρίσκεται στην 5η καλύτερη ευρωπαϊκή θέση ως ποσοστό του πληθυσμού που έχει εμβολιαστεί με δύο δόσεις από τα εμβόλια. Αντίστοιχη απόδοση έχουμε και ως προς την πρώτη δόση. Καταθέτω και αυτό στα πρακτικά.

Επειδή μας έχει ασκηθεί πολλή κριτική για το ζήτημα των τεστ καταθέτω στην Εθνική Αντιπροσωπεία τον πίνακα του ECDC σχετικά με τον μέσο αριθμό των τεστ που γίνονται στην χώρα μας. Βρισκόμαστε λίγο καλύτερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Πράγματι, υπάρχουν κάποιες χώρες, κάποιες περιοχές που είναι καλύτερες από μας και έχουμε δυνατότητα και στο κομμάτι αυτό να βελτιωθούμε σημαντικά. Γίνονται, όμως, στην χώρα μας πολλά περισσότερο τεστ σήμερα σε σχέση με το πόσα γινόντουσαν πριν από δύο μήνες και μάλιστα, επειδή ακούω συχνά κατηγορίες από την αντιπολίτευση, κυρίως από την αξιωματική αντιπολίτευση, για μαζικά δωρεάν τεστ, θέλω να επισημάνω ότι παραπάνω από 2 στα 3 τεστ τα οποία έχουν γίνει στην χώρα είναι δωρεάν. Δωρεάν είναι τα τεστ, τα περισσότερα τεστ τα οποία έχουν γίνει στην χώρα. Καταθέτω και αυτούς τους δύο πίνακες στα πρακτικά.

Και κάτι τελευταίο. Το οποίο περιλαμβάνεται πλέον στις παγκόσμιες μετρήσεις καθώς πια συμπληρώνονται 13 μήνες από τότε που χτύπησε όλο τον πλανήτη ο Covid. Ο δείκτης (θα το καταλάβετε αυτό, κ. Ξανθέ, καθώς είστε ειδικός γιατρός), ο δείκτης της πρόσθετης θνησιμότητος: Τι είναι η πρόσθετη θνησιμότητα; Είναι οι απώλειες οι οποίες καταγράφονται σε μια χώρα πέραν όσων σημειώνονται κάθε χρόνο. Πόσο, δηλαδή, συνεισέφερε ο Covid, πόσους θανάτους πρόσθεσε ο Covid πέρα και πάνω από τους συμπολίτες μας οι οποίοι θα έχαναν την ζωή τους σε μια φυσιολογική χρονιά. Σύμφωνα, λοιπόν, με μια έγκυρη γαλλική μελέτη, η χώρα μας έχει μια από τις καλύτερες επιδόσεις στην Ευρώπη. Με πρόσθετη θνησιμότητα μόλις 6,6%, όταν ενδεικτικά η Ιταλία έχει 24,8, η Τσεχία 26,7. Καταθέτω την μελέτη και αυτή στα πρακτικά για να την μελετήσετε.

Έχουμε πει εξ αρχής ότι η διαχείριση της πανδημίας είναι μαραθώνιος και δεν είναι σπριντ. Και είναι λάθος να αξιολογούμε την διαχείριση με στιγμιότυπα, με φωτογραφίες της στιγμής. Να χάνουμε την μεγάλη εικόνα και τους συνολικούς δείκτες που προκύπτουν αθροιστικά από όλη την διάρκεια της πανδημίας.

Συνεπώς, παρά τις μεγάλες δυσκολίες, ένα είναι το συμπέρασμα όλων των επιστημονικών προσεγγίσεων: Ότι ενώ ο πλανήτης βιώνει ένα νέο κύμα πανδημίας το οποίο χτυπάει και την Πατρίδα μας, η Ελλάδα τα κατάφερε καλύτερα σε σχέση με άλλα κράτη, που είχαν πιο οργανωμένα συστήματα υγείας. Θα σπεύσω να πω πρώτος ότι φυσικά και έγιναν λάθη. Πρώτος εγώ εξάλλου τα έχω αναγνωρίσει. Όμως η εικόνα καταστροφής που προβάλλει συστηματικά η αντιπολίτευση είναι ένα ψέμα, είναι ψέμα που αδικεί τη χώρα, αλλά κυρίως προσβάλει όλους όσοι ξεπερνούν τον εαυτό τους παλεύοντας νύχτα- μέρα με τον ιό.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, προφανώς και κανείς δεν πανηγυρίζει, ούτε καν χαμογελά όταν έχουμε σχεδόν 8.000 νεκρούς. Αλλά δεν πρέπει να μηδενίζουμε όλα αυτά τα οποία έχουμε πετύχει. Το ότι οι μονάδες εντατικής από 557 που παραλάβαμε είναι σήμερα 1.475 δεν είναι ισχυρισμός, είναι πραγματικότητα. Οι χιλιάδες προσλήψεις οι οποίες έγιναν στο Σύστημα Υγείας δεν είναι φήμη, είναι γεγονός. Όπως και γεγονός είναι, και το ξέρετε καλά, ότι από τις 241 ιδιωτικές κλίνες Μ.Ε.Θ. οι 174 έχουν ήδη δεσμευτεί από το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Γιατί σε πείσμα των ψεμάτων που κυκλοφορούν, στη δική μας πολιτική αντίληψη, όλες οι δομές νοσηλείας, δημόσιες, στρατιωτικές και ιδιωτικές, όταν χρειάζεται αποκτούν ενιαίο κέντρο και ενιαίο σκοπό. Γίνονται δηλαδή κυριολεκτικά ένα Εθνικό Σύστημα Υγείας.

Πράγματι, η τελευταία επίθεση του covid χτύπησε και χτυπά σφοδρά όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο αλλά στην Ελλάδα μερικώς, το τονίζω, μερικώς αναχαιτίστηκε χάρις σε μέτρα τα οποία πήραμε τον Φεβρουάριο. Και ήδη, παρά την έξαρση των κρουσμάτων, η θετικότητα του ιού παραμένει και σήμερα που μιλάμε σε χαμηλότερα επίπεδα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ενώ τα νοσοκομεία μας, έστω και με πολύ μεγάλες δυσκολίες, ανταποκρίνονται. Ναι, δέχονται μία πίεση χωρίς προηγούμενο, τις τελευταίες εβδομάδες τα νοσοκομεία της Αττικής, αλλά και οι επιδόσεις των ανθρώπων τους δεν έχουν προηγούμενο. Και η προσπάθεια συνεχίζεται. Επιτάξεις έγιναν όταν χρειάστηκε και θα ξαναγίνουν αν χρειαστεί. Έτσι στην Αττική τουλάχιστον που δέχτηκε μεγάλη πίεση, η αναλογία εισαγωγών και εξιτηρίων δείχνει ευτυχώς τάσεις σταθεροποίησης. Ενώ και οι πιο ηλικιωμένοι ασθενείς μας μειώνονται καθώς τους θωρακίζει πια ο εμβολιασμός.

Όμως μην έχουμε αυταπάτες, τα προβλήματα παραμένουν. Οι περιορισμοί τους οποίους επιβάλαμε τις τελευταίες έξι εβδομάδες προστέθηκαν στις δυσκολίες ενός ολόκληρου χρόνου. Και αυτό μεγέθυνε την πίεση στους πολίτες οι οποίοι σταδιακά άρχισαν να ξεστρατίζουν. Δεν ήταν μόνο οι σχεδόν 700 διαδηλώσεις, το ρίσκο των οποίων κάποιος δέχτηκε. Ήταν και οι καθημερινές μικρές ή μεγάλες παραβάσεις, από τις απλές παραλείψεις αποστολής ενός SMS μέχρι τα επιπόλαια πάρτι, τις συναντήσεις σε σπίτια. Και όλα αυτά ενώ όσο μεγαλύτερη μαζικότητα αποκτούσε αυτό το φαινόμενο τόσο εκ των πραγμάτων δυσκολότερος γινόταν και ο έλεγχός τους.  Γιατί δεν είναι κουρασμένοι μόνο οι πολίτες, κουρασμένοι είναι και οι μηχανισμοί επιτήρησης.

Χρειάζεται, λοιπόν, μια ειλικρινής, νέα ανάγνωση της πραγματικότητας. Και αυτό ξεκινάει με τη βασική παραδοχή ότι τα ισχύοντα μέτρα έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην αναχαίτιση του τρίτου κύματος. Αποφασίστηκαν νωρίς, είχαν αποτέλεσμα και έτσι αποφύγαμε τα χειρότερα. Τώρα μπαίνουμε σε μια νέα φάση, η οποία έχει άλλα χαρακτηριστικά. Ξέρουμε ότι απέναντί μας έχουμε μια πιο επιθετική μετάλλαξη.  Έχουμε δει τα αποτελέσματα. Η μεταδοτικότητα της βρετανικής μετάλλαξης είναι από 40% έως 60% αυξημένη σε σχέση με την αρχική εκδοχή του ιού, την οποία αντιμετωπίσαμε μέχρι τον Οκτώβριο, το Νοέμβριο. Έχουμε όμως πια και σύμμαχο ένα πιο φιλικό καιρό. Έχουμε μια πιο εξαντλημένη κοινωνία αλλά έχουμε και τον πιο ισχυρό σύμμαχο στη διάθεσή μας που είναι τα εμβόλια.

 

Η στάση μας λοιπόν αναπροσαρμόζεται σύμφωνα με την ευέλικτη πολιτική την οποία ακολουθήσαμε από την αρχή.  Έτσι συμβαίνει παντού, κυρίες και κύριοι. Δείτε για παράδειγμα αλλεπάλληλες αλλαγές τακτικής στη Γερμανία, στη Γαλλία, στην Ισπανία, στη Πορτογαλία. Καμία χώρα δεν ακολούθησε την ίδια στρατηγική με αυτή την οποία ξεκίνησε όταν χτύπησε για πρώτη φορά η πανδημία. Εκ των πραγμάτων οφείλουμε όλοι μας να προσαρμοζόμαστε σε ένα φαινόμενο το οποίο συνεχώς αλλάζει, να αξιολογούμε μέτρα τα οποία έχουν δουλέψει και να τα ενισχύουμε, να καταργούμε μέτρα τα οποία δεν δούλεψαν, και να έχουμε μία προσέγγιση η οποία πρέπει να χαρακτηρίζεται από ρεαλισμό, ευελιξία και διαρκή προσεκτική επιτήρηση των πραγματικών επιδημιολογικών δεδομένων. Και εγώ προσωπικά δεν είναι λίγες φορές που αναγκάστηκα σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας να αλλάξουμε σχεδιασμούς, πότε διαπιστώνοντας ένα νέο δεδομένο, όπως η ταχύτητα διάδοσης της μετάλλαξης της βρετανικής εκδοχής του ιού και πότε όταν προέκυπτε ένα απροσδόκητο γεγονός, όπως παραδείγματος χάριν, οι καθυστερήσεις στις παραδόσεις εμβολίων αποτέλεσμα της αδυναμίας, μίας συγκεκριμένης εταιρείας, της Astrazeneca, να τηρήσει τις δεσμεύσεις της συμφωνίας που είχε υπογράψει με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Γιατί πράγματι, εδώ η Ευρώπη δεν μας τα είπε όλα καλά. Από τη μία πέτυχε στην αλληλεγγύη με την από κοινού αγορά εμβολίων για όλα τα μέλη της και τη διάθεσή τους με μοναδική κλείδα κατανομής τον πληθυσμό χωρίς να ξεχωρίζει πλούσιες από φτωχές χώρες, μεγάλες από μικρές. Ναι, πράγματι, αυτή ήταν μία σημαντική ευρωπαϊκή απόφαση. Απέτυχε, όμως, η Ευρώπη, ταυτόχρονα, στην έγκαιρη προμήθεια των απαραίτητων ποσοτήτων και στην τροφοδοσία των κρατών μελών με αποτέλεσμα σήμερα όλοι να αναγνωρίζουν, και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ότι, δυστυχώς, η πορεία του εμβολιασμού στην Ευρώπη είναι απελπιστικά αργή.

Θα το ξαναπώ, όμως, αυτό δεν οφείλεται στις αδυναμίες των κρατών μελών, σίγουρα δεν οφείλεται στην αδυναμία της Ελλάδος. Η Ελλάδα σήμερα αν είχε διπλάσια εμβόλια στη διάθεσή της θα έκανε διπλάσια εμβόλια, αν είχε τριπλάσια εμβόλια στη διάθεσή της θα έκανε τριπλάσια εμβόλια. Άλλες χώρες δεν τα έχουν καταφέρει τόσο καλά ούτε στην οργάνωση της διαδικασίας εμβολιασμού. Και πράγματι θεωρώ, το θεωρώ μικρότητα, θα το πω όπως το αισθάνομαι, μία επιχείρηση, όπως η επιχείρηση “Ελευθερία”, η οποία κατά τεκμήριο δουλεύει υποδειγματικά χάρη στην αυτοθυσία χιλιάδων δημόσιων λειτουργών, στρατιωτικών, υγειονομικών και χάρη στην εξαιρετικά επιτυχημένη στήριξη από το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής κάνοντας όλη αυτή τη διαδικασία πολύ εύκολη για τους χρήστες, αυτή η διαδικασία, η επιτυχημένη διαδικασία να μην τυγχάνει της στοιχειώδους αναγνώρισης από τα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Είναι επιτυχία για τη χώρα η επιχείρηση “Ελευθερία” και είναι θετικό για τη χώρα όταν υπάρχουν δημοσιεύματα στο εξωτερικό και αναφορές σε χώρες που θεωρούνται πολύ πιο προηγμένες: δείτε πόσο καλά τα κατάφερε η Ελλάδα στον εμβολιασμό όταν άλλες χώρες είναι ακόμα κολλημένες στην εποχή του χαρτιού.

Πάντως, οι καινούργιες συνθήκες είναι βέβαιο ότι απαιτούν στοχευμένες παρεμβάσεις. Προσοχή. Είναι λάθος να μιλάμε για άνοιγμα, θα το ξαναπώ. Είναι λάθος να μιλάμε για άνοιγμα και πολύ πιο σωστό είναι να μιλάμε για αναπροσαρμογή δραστηριοτήτων. Γι’ αυτό και με την συνεργασία των επιστημόνων η Κυβέρνηση πήρε μια σειρά αποφάσεις.

Πρώτον, αποφάσισε τα Σαββατοκύριακα, σε πρώτη φάση, να επιτρέψει, ειδικά στα μεγάλα μητροπολιτικά κέντρα όπως η Αττική, τις μετακινήσεις για αναψυχή, για άσκηση, μεταξύ των Δήμων. Γιατί το κάναμε αυτό; Ώστε οι πολίτες να μην συνωστίζονται για ατομική άσκηση ή για αναψυχή στους λίγους ανοιχτούς χώρους μιας περιοχής. Εξάλλου το μέτρο αυτό, εάν το διατηρούσαμε για μεγάλο χρονικό διάστημα θα αποκτούσε πια ταξικά χαρακτηριστικά, αδικώντας εκείνους οι οποίοι δεν ζουν σε κάποιο προάστιο. Και για αυτό και κρίναμε σκόπιμο το Σαββατοκύριακο το οποίο ξεκινάει αυτό το μέτρο να το αλλάξουμε, να το τροποποιήσουμε.

Επίσης, από Δευτέρα θα επαναλειτουργήσει το λιανεμπόριο, αλλά με έναν εξαιρετικά συντεταγμένο και οργανωμένο τρόπο. Κάτι με το οποίο συμφώνησαν όλα τα μέλη της Επιτροπής, με εξαίρεση έναν επιστήμονα, αν δεν κάνω λάθος, γιατί έχει αποδειχθεί ότι το λιανεμπόριο μπορεί να λειτουργήσει οργανωμένα και ενδεχομένως και επιδημιολογικά είναι πιο καλό να έχουμε τους πολίτες να εκτονώνονται στηρίζοντας ταυτόχρονα την τοπική τους αγορά από το να μαζεύονται χωρίς να ενημερώνουν σε σπίτια, να βγάζουν τις μάσκες και να χαλαρώνουν, διευκολύνοντας έτσι την μετάδοση του ιού σε κλειστούς χώρους.

Θεωρώ, λοιπόν, ότι και από επιδημιολογικής πλευράς αυτό είναι ένα μέτρο το οποίο μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα, υπό την προϋπόθεση πάντα, το τονίζω, υπό την προϋπόθεση ότι θα οδηγήσει και τους πολίτες σε μια αναπροσαρμογή συμπεριφορών, οι οποίες από την μια είναι απολύτως αναμενόμενες, από την άλλη γνωρίζουμε, όμως, ότι έχουν σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στην διάδοση του ιού. Και βέβαια, αμέσως μετά  και αφού δούμε τα αποτελέσματα εντός της επόμενης εβδομάδος, θα πρέπει να εξετάσουμε και την λειτουργία της εκπαίδευσης, ξεκινώντας από τα Λύκεια, γιατί οι μαθητές, ειδικά της 3ης Λυκείου, έχουν μπροστά τους πανελλήνιες εξετάσεις και σε αρκετές περιοχές της χώρας συμπεριλαμβανομένης και της Αττικής, έχουν λείψει πολλές εβδομάδες, μήνες ολόκληρους από τα σχολεία τους.

Όπως διαπιστώνεται, λοιπόν, αυτά τα δύο αντίβαρα ελευθερίας έχουν ένα κοινό νήμα που τα συνδέει. Επιχειρούν από τη μία να ανακουφίσουν την πολύμηνη πίεση που δέχονται οι πολίτες, να στρέψουν την κοινωνική δράση σε υπαίθριους χώρους τώρα που μας βοηθάει και ο καιρός αντί των συγκεντρώσεων στα σπίτια, να απαντήσουν και στις ανάγκες των νέων μας και βεβαίως να οδηγήσουν και την οικονομία στα πρώτα δειλά βήματα επαναλειτουργίας της. Γιατί δεν υπάρχουν μόνο όσοι διατηρούν όλο αυτό το διάστημα το εισόδημά τους, αλλά και αυτοί οι οποίοι θέλουν να το διεκδικήσουν ξανά.

Προσοχή όμως! Περισσότερη ελευθερία σημαίνει και περισσότερη υπευθυνότητα. Από τη στιγμή, παραδείγματος χάριν, που επιτρέπουμε τις διαδημοτικές μετακινήσεις δεν πρέπει πια να βλέπουμε φαινόμενα συνωστισμού ούτε σε πλατείες, ούτε στην παραλία όπου μπορεί να μαζεύονται μόνο οι δημότες ή να μας λένε ότι μαζεύονται μόνο οι δημότες των δήμων οι οποίοι είναι παράκτιοι. Άρα, με τον ίδιο τρόπο, θα το ξαναπώ, που οι περιορισμοί μειώθηκαν, εάν διαπιστώσουμε ότι έχουμε και πάλι φαινόμενα συνωστισμού, οι περιορισμοί μπορούν να επανέλθουν. Έχουμε όμως απόλυτη εμπιστοσύνη στους πολίτες, ότι θα κάνουν σωστή χρήση αυτής της ανάσας ελευθερίας, θα αποφύγουν τους συνωστισμούς και θα αξιοποιήσουν τη δυνατότητά τους να βρεθούν έξω μόνο σε πολύ μικρές ομάδες των τριών ή με την οικογένειά τους χωρίς να υπάρχουν υπερβολικοί συνωστισμοί.

Για την οικονομία θα έχω την ευκαιρία να μιλήσω λίγο πιο αναλυτικά και στη δευτερολογία μου, γιατί αποτελεί και ένα σκέλος της ερώτησης που μου έκανε η κ. Γεννηματά. Θα πω μόνο στην πρωτολογία μου ότι στα 24 δισεκατομμύρια, τα οποία δαπάνησε η ελληνική κυβέρνηση μέσα στο 2020, θα προστεθούν τουλάχιστον 14 δισεκατομμύρια ακόμα για το 2021. Ο συνολικός προϋπολογισμός δηλαδή θα αγγίξει τα 40 δισεκατομμύρια ευρώ. Στήριξη της ελληνικής οικονομίας από την ελληνική Κυβέρνηση. Και έχουμε τη δυνατότητα να μπορούμε να παρέχουμε αυτή τη στήριξη επειδή η χώρα έχει κερδίσει και πάλι την αξιοπιστία της ως προς την πρόσβασή της στις διεθνείς αγορές. Δανείζεται με ιστορικά χαμηλά επιτόκια και μπορεί ταυτόχρονα να κρατά τα ταμειακά της διαθέσιμα σε ένα τέτοιο επίπεδο που μας επιτρέπει στοχευμένα και πάντα με τρόπο που θεωρούμε ότι είναι αποτελεσματικός να μπορούμε να στηρίξουμε την πραγματική οικονομία, όταν και όπως το χρειάζεται. Πολύ καλό παράδειγμα μιας τέτοιας στοχευμένης στήριξης είναι το μέτρο το οποίο ανακοίνωσα μόλις χθες, 330 εκατομμύρια στον κλάδο της εστίασης για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε τους εστιάτορές μας να ξανά ανοίξουν τα εστιατόρια τους όταν το επιτρέψουν οι επιδημιολογικές συνθήκες. Θα δοθεί αυτό το ποσό ως κεφάλαιο κίνησης για τους τρεις πρώτους μήνες επαναλειτουργίας της εστίασης, έτσι ώστε να μπορέσουν, οι ιδιοκτήτες των καταστημάτων εστίασης, να προμηθευτούν πρώτες ύλες. Ένα μέτρο το οποίο χαιρετίστηκε με πολύ μεγάλη θέρμη από τον κλάδο της εστίασης.

Ο Απρίλιος του 2021 δεν είναι ο Απρίλιος του 2020.  Στις μεταλλάξεις της επιδημίας έχουν προστεθεί τώρα και οι αλλαγές νοοτροπίας. Τότε ο εχθρός ήταν ακόμα άγνωστος. Οι καθολικοί περιορισμοί συναντούσαν καθολική αποδοχή. Αντίθετα σήμερα βρισκόμαστε αντιμέτωποι με ένα πολύ πιο επιθετικό στέλεχος του Covid, αλλά και με τις αντοχές της οικονομίας και των πολιτών να είναι στα όριά τους. Θα έλεγα ότι η αυτοκυριαρχία από τον φόβο του 2020 κινδυνεύει να μετατραπεί σε απειθαρχία και σε συνύπαρξη με το φόβο, το 2021. Και η συσσωρευμένη κόπωση της κοινωνίας να καθυστερήσει την επικείμενη ήττα της επιδημίας. Δεν είμαστε φυσικά μόνοι σε αυτή την εξέλιξη.

Σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, το βλέπετε καθημερινά στους δέκτες των τηλεοράσεων, υπάρχει κούραση. Υπάρχει ταυτόχρονα και αμφισβήτηση των μέτρων. Μια μερίδα ευρωπαϊκών κοινωνιών αντιδρά και συμμορφώνεται όλο και λιγότερο.  Στην Ελλάδα είμαστε σε πολύ καλύτερο επίπεδο. Πρέπει να το αναγνωρίσουμε αυτό. Και παρά την κούραση του κόσμου -και τις μικρές παρασπονδίες στις οποίες αναφέρθηκα- η μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών τηρεί τα μέτρα και θέλω να τους ευχαριστήσω γι’ αυτό. Διότι αν δεν είχε συμβεί αυτό με έναν τόσο επιθετικό ιό τα πράγματα θα ήταν πολύ χειρότερα. Αλλά στους συμπολίτες μας οι οποίοι μας λένε και ειδικά στα νέα παιδιά: “Είμαι κουρασμένος, θέλω να βγω έξω”, τους ζητώ αναλογιστείτε την κόπωση των υγειονομικών μας. Αναλογιστείτε την κόπωση των γιατρών, των νοσηλευτών που δίνουν ασταμάτητα μια μεγάλη μάχη για να φροντίζουν την υγεία μας, την υγεία όλων.

Συμμερίζομαι, λοιπόν, απόλυτα αυτή την κόπωση και την διάχυτη αγωνία. Ειδικά για τους νέους μας είναι πάρα πολύ δύσκολο αυτό το οποίο συμβαίνει διότι ήδη αισθάνονται από τη μία άτρωτοι, και ξέρουμε πραγματικά ότι ο ιός δεν τους επηρεάζει ουσιαστικά, στη χειρότερη περίπτωση θα αρρωστήσουν ελαφρά, στην καλύτερη περίπτωση και στην πιο επικίνδυνη ταυτόχρονα θα είναι ασυμπτωματικοί και θα μεταδίδουν τον ιό. Όμως, έχουμε να διαχειριστούμε δύο δύσκολους μήνες ακόμα και θα πρέπει όλοι να κάνουμε αυτή την τελική προσπάθεια έχοντας όμως στην φαρέτρα μας δύο σημαντικά πρόσθετα εργαλεία.

 

Το πρώτο είναι το εργαλείο των self tests. Δεν θα σταθώ στον απαράδεκτο τρόπο που η αξιωματική αντιπολίτευση αντιμετώπισε όλη αυτή την ιστορία και στις αναρτήσεις των στελεχών σας που δήθεν προσπάθησαν να ταυτίσουν αυτή τη σημαντική επένδυση την οποία κάνει το ελληνικό Κράτος με προνομιακές σχέσεις με μία συγκεκριμένη εταιρεία. Ήταν θλιβερή αυτή η προσπάθειά σας και νομίζω ότι καταρρίφθηκε από τον ίδιο τον διαγωνισμό στον οποίο η συγκεκριμένη εταιρεία ούτε καν συμμετείχε. Θα πω, όμως, μόνο ότι είναι πολύ σημαντικό να συμφωνήσουμε σε αυτή την αίθουσα ότι τα self tests είναι ένα πολύ σημαντικό επικουρικό εργαλείο για να μπορέσουμε να επανέλθουμε σε συνθήκες κανονικότητας.

Παραδείγματος χάριν, είναι πάρα πολύ σημαντικό για να μπορέσουμε να ανοίξουμε ξανά τα σχολεία μας να έχουμε δώσει τη δυνατότητα σε όλους τους μαθητές του Λυκείου, καταρχάς, να έχουν κάνει 24-48 ώρες πριν ανοίξουν τα σχολεία ένα self test και να μπορούν να δίνουν μία βεβαίωση στο σχολείο ότι πράγματι είναι αρνητικοί για να μπορούν να επιστρέψουν στις τάξεις τους. Αυτό είναι καλό, είναι καλό για όλους μας, να το συμφωνήσουμε σε αυτή την αίθουσα ότι τα self tests είναι σημαντικά, δεν  υποκαθιστούν ούτε τα τεστ PCR, ούτε τα οργανωμένα τεστ αντιγόνου, τα οποία θα συνεχίσουν με ακόμα μεγαλύτερη ένταση. Είναι πάρα πολύ σημαντικό, όμως, αν μπορούμε να ξέρουμε στην ασφάλεια του σπιτιού μας εάν έχουμε ή δεν έχουμε τον κορονοϊό. Και φυσικά αν είμαστε θετικοί, έχουμε μία υποχρέωση αυτό να το δηλώνουμε και να κάνουμε τεστ επανεπιβεβαίωσης.

Θέλω να τονίσω, ότι είμαστε η πρώτη χώρα, η πρώτη χώρα, η οποία προχωρά στην μαζική προμήθεια self tests και στην οργανωμένη διάθεσή της σε ολόκληρο τον ελληνικό πληθυσμό. Και επειδή πάλι θα σπεύσετε να πείτε διάφορα για προνομιακές συμβάσεις και σχέσεις διαπλοκής, θέλω να καταθέσω το πρακτικό του Ελεγκτικού Συνεδρίου το οποίο μέσα σε τρεις μέρες -και θέλω να ευχαριστήσω το Ελεγκτικό Συνέδριο για την ταχύτητά του διότι αντελήφθη την κρισιμότητα αυτής της προμήθειας- έβγαλε την απόφασή του και απεφάνθη ότι όλα έχουν καλώς με τον συγκεκριμένο διαγωνισμό. Αυτό, λοιπόν, είναι το πρώτο εργαλείο το οποίο έχουμε στη διάθεσή μας. Και αν υπάρχουν σκέψεις, προτάσεις, ιδέες για το πώς μπορούν τα self tests να αξιοποιηθούν καλύτερα, εδώ είμαστε για να μπορούμε να το ακούσουμε, να τα συζητήσουμε και όπου χρειάζεται να αναπροσαρμόσουμε την στρατηγική μας.

Το δεύτερο εργαλείο το οποίο έχουμε στην διάθεσή μας, φυσικά, είναι τα εμβόλια. Είχαμε δεσμευτεί με τον Υπουργό ότι μέχρι το τέλος Μαρτίου θα έχουμε εμβολιάσει 1.700.000 συμπολίτες μας. Εμβολιάσαμε, πέσαμε έξω κατά 1.500 εμβόλια. Εμβολιάσαμε 1.698.500 συμπολίτες μας. Κάναμε 1.698.500 εμβόλια. Και με την ίδια ασφάλεια μπορώ να σας πω και τώρα ότι τον Απρίλιο θα κάνουμε 1.500.000 εμβόλια. Και τον Μάιο και τον Ιούνιο ακόμα περισσότερα. Έτσι ώστε μέχρι τα τέλη Μαΐου, να έχουμε καταφέρει να προστατεύσουμε, με τουλάχιστον μια δόση, όλους τους συμπολίτες μας άνω των 60, το σύνολο των ευπαθών με βαριά υποκείμενα νοσήματα και την κατηγορία Β με τα λιγότερο βαριά υποκείμενα νοσήματα, ώστε μέχρι το Πάσχα να έχουμε χτίσει ένα πρώτο τείχος ανοσίας και μέχρι τα τέλη Μαΐου να έχουμε αρχίσει να μπαίνουμε και στον εμβολιασμό του γενικού πληθυσμού.

Και φυσικά, εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση καταφέρει να προμηθευτεί περισσότερα εμβόλια, έχουμε την πλήρη επιχειρησιακή δυνατότητα, ανά πάσα στιγμή, να αυξήσουμε τη δυναμικότητα του συστήματος και να κάνουμε καθημερινά πολλά περισσότερα εμβόλια από τα 30.000 και κάτι εμβόλια, τα οποία κάνουμε σήμερα. Και βεβαίως, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υποχρέωση -και αυτό ανέφερα και στην τελευταία Σύνολο Κορυφής- να αξιοποιήσει όλα τα νομικά εργαλεία τα οποία έχει στην διάθεσή της, ώστε να υποχρεώσει εταιρείες που έχουν υπογράψει συμβάσεις με την Ένωση να τηρήσουν τις συμβατικές τους δεσμεύσεις. Κι αν αυτό σημαίνει και απαγόρευση εξαγωγών  από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι να καλυφθούν οι ανάγκες της Ευρώπης, σε συνέχεια της συμφωνίας που έχουν υπογράψει αυτές οι εταιρείες, και αυτό είναι κάτι το οποίο επιβάλλεται και πρέπει να γίνει.

Κλείνω, λοιπόν, κύριε Πρόεδρε, για να δώσω εγώ πρώτος το μήνυμα ότι καταβάλλω προσπάθεια να είμαστε σχετικά συνεπείς με τους καθορισμένους χρόνους, λέγοντας ότι σήμερα είναι πράγματι μια ευκαιρία να αφήσουμε πίσω μας μία στείρα αντιδικία, η οποία θεωρώ ότι και τους πολίτες τους αφήνει αδιάφορους, να μπορέσουμε να συμφωνήσουμε σε κάποιους βασικούς άξονες για το πώς θα κινηθούμε τους επόμενους μήνες, να ακούσουμε, εφόσον υπάρχουν χρήσιμες προτάσεις από τα κόμματα που να μπορούμε να τις ενσωματώσουμε στη στρατηγική μας. Εξάλλου, ο κ. Ξανθός το γνωρίζει, έχουν γίνει πάρα πολλές ενημερώσεις από το Υπουργείο Υγείας στα κόμματα. Kαι βέβαια όταν γίνονται αυτές οι συνεδριάσεις κεκλεισμένων των θυρών το κλίμα είναι πολύ διαφορετικό από το «πολεμικό κλίμα» το οποίο υπάρχει κάθε φορά που ειδικά το κόμμα της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης βγάζει μία δημόσια ανακοίνωση επικριτική για την πανδημία. Είμαστε, λοιπόν, εδώ να συζητήσουμε, αναγνωρίζοντας όμως, και θα κλείσω με αυτό, ότι απέναντι στην πανδημία υπάρχουν ουσιαστικά τρεις στρατηγικές.

Υπάρχουν τρεις στρατηγικές. Η μία είναι η στρατηγική των αυταρχικών καθεστώτων. Οριζόντιοι περιορισμοί. Κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από αυτό το οποίο λέει το Kράτος. Και εν πάση περιπτώσει με αυτό τον τρόπο κάποιες χώρες κατάφεραν και έλεγξαν την πανδημία επιτυχημένα. Η δεύτερη στρατηγική είναι η στρατηγική της ανοσίας της αγέλης. Δεν μας ενδιαφέρει λίγο – πολύ τι θα γίνει, να τα αφήσουμε όλα ελεύθερα. Κάποια στιγμή θα αρρωστήσουν αρκετοί, θα πεθάνουν και πολλοί αλλά τουλάχιστον θα σώσουμε την οικονομική μας ζωή. Υπάρχει και η τρίτη στρατηγική που είναι η στρατηγική που ακολούθησε τελικά η Ευρώπη, είναι ο δρόμος της ευρωπαϊκής Δημοκρατίας, ο οποίος είναι διαφορετικός δρόμος.

Προτάξαμε πάνω απ’ όλα την ανθρώπινη ζωή. Δεχθήκαμε να επιβάλουμε μεγάλους περιορισμούς στην οικονομική δραστηριότητα αναγνωρίζοντας ότι θα υποστούμε μεγάλο κόστος. Σπεύσαμε ως Ευρώπη να δανειστούμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να στηρίξουμε τα κράτη-μέλη με πρόσθετους πόρους, ώστε να μπορέσουμε να ξαναβάλουμε μπροστά τις μηχανές της οικονομίας μας. Θα συζητήσουμε για το σχέδιο «Ελλάδα 2.0» όταν αυτό έρθει στη Βουλή. Αλλά ταυτόχρονα ο δρόμος της ευρωπαϊκής Δημοκρατίας έχει και το δικό του τίμημα. Είναι το τίμημα της συνεννόησης και προϋπόθεση γι’ αυτήν είναι ο πολιτικός λόγος να μην είναι πολεμικός. Γιατί ο βίαιος λόγος πολύ συχνά παράγει και βίαιη πράξη.

Θα επαναλάβω, λοιπόν, ότι είμαι εδώ για να αναζητήσω συνθέσεις. Και όλα αυτά, αγαπητοί συνάδελφοι, και κλείνω με αυτό, κύριε Πρόεδρε, πιστεύω ότι παίρνουν άλλη διάσταση στο φως και μιας πιο αισιόδοξης προοπτικής. Η οικονομία και η κοινωνία, παρά τις δυσκολίες, άντεξαν στην πολύμηνη δοκιμασία, βγαίνουν από αυτήν πιο ώριμες, πιο δυνατές. Έτοιμες να υποδεχθούν όχι μόνο τον τουρισμό το καλοκαίρι και είμαι ανοιχτός να συζητήσω μαζί σας και για τον τρόπο με τον οποίο θα ανοίξουμε τον τουρισμό το καλοκαίρι, για να μη δούμε πάλι τις ίδιες παλινωδίες ανοίξτε τουρισμό και μετά γιατί ανοίξατε τον τουρισμό. Τον τρόπο και τις προϋποθέσεις με τους οποίους θα ανοίξουμε τον τουρισμό.

Θέλω να θυμίσω, ότι η Ελλάδα ήταν αυτή η οποία βγήκε πρώτη μπροστά για το πράσινο  πιστοποιητικό το οποίο κάποιοι λοιδόρησαν τότε και χλεύασαν και σήμερα γίνεται ευρωπαϊκή πολιτική, για να μπορέσουμε να έχουμε ένα ενιαίο ψηφιακό αποδεικτικό στοιχείο του αν κάποιος έχει εμβολιαστεί ή αν κάποιος έχει κάνει αρνητικό τεστ. Είναι μια μεγάλη επιτυχία αυτή για την Ευρώπη και επιτυχία για τη χώρα μας, γιατί μόνο έτσι μπορούμε να υποδεχθούμε τουρίστες με ασφάλεια. Και βέβαια έχουμε μπροστά μας τη μεγάλη πρόκληση του Ταμείου Ανάκαμψης για τη νέα Ελλάδα, την “Ελλάδα 2.0” του μέλλοντος. Και είμαι σίγουρος, είμαι σίγουρος πως φτάνουμε στο τέλος της νύχτας. Δικό μας χρέος είναι να φέρουμε πιο κοντά το φωτεινό ξημέρωμα, να φτάσουμε δηλαδή στο Πάσχα πιο ασφαλείς και στο καλοκαίρι πιο ελεύθεροι.

Σας ευχαριστώ.