Συνέντευξη Τύπου του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στην 88η Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης

8 Σεπτεμβρίου 2024

Βαγγέλης Πλάκας (TV100): Καλησπέρα σας, κ. Πρόεδρε. Στη χθεσινή σας ομιλία περιγράψατε έναν οδικό πολιτικό χάρτη με ορίζοντα το 2027. Θέλω αφενός να σας ρωτήσω ποιος είναι ο στόχος για τη θέση της χώρας σε τρία χρόνια, τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό περιβάλλον.

Κι επειδή είπατε χαρακτηριστικά ότι «το 2027 να έχουμε ένα κράτος που θα έχει καλύψει το χαμένο έδαφος των μνημονίων», θέλω να σας ρωτήσω αν αυτό θα ισχύει και για τους πολίτες. Δηλαδή, θα έχουμε φτάσει το 2027 σε ένα εισοδηματικό επίπεδο ή σε μια αγοραστική δύναμη αντίστοιχη των προ μνημονίων και άρα σκέφτεστε να αρθούν και όλα τα μνημονιακά μέτρα, όπως, επί παραδείγματι, ο ΕΝΦΙΑ ή η κατάργηση της 13ης – 14ης σύνταξης και του μισθού στο δημόσιο; Ευχαριστώ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Κύριε Πλάκα, στην ομιλία μου χθες περιέγραψα, πιστεύω με μεγάλη σαφήνεια, έναν οδικό χάρτη όχι μόνο για το 2025, αλλά έθεσα και τους σαφείς στόχους για το πώς οραματίζομαι την Ελλάδα σε τρία χρόνια από τώρα, το 2027.

Γιατί σε τρία χρόνια; Γιατί εξήγησα ότι έχουμε 1.000 μέρες καθαρού πολιτικού χρόνου ως τις επόμενες εκλογές. Οι κυβερνήσεις κρίνονται πάντα σε ορίζοντα τετραετίας και η δική μας κυβέρνηση θα κριθεί για τη συνολική πρόοδο της χώρας σε τρία χρόνια από τώρα.

Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω με το δεύτερο σκέλος του ερωτήματός σας, γιατί το θεωρώ ενδιαφέρον. Η Ελλάδα του 2010 είναι μία Ελλάδα η οποία πρακτικά χρεοκόπησε. Το 2010 ζούσαμε ξεκάθαρα πάνω από τις δυνατότητές μας. Ποτέ δεν πρόκειται να γυρίσουμε σε μία πραγματικότητα μεγάλων ελλειμμάτων και ενός επιπέδου ζωής το οποίο ουσιαστικά είναι πλασματικό.

Η Ελλάδα την οποία οραματίζομαι είναι μία Ελλάδα η οποία θα πατάει πάνω σε στέρεες βάσεις, με μία ανεργία η οποία θα έχει πέσει κάτω του 8%, με έναν μέσο μισθό στα 1.500 ευρώ και τον κατώτατο μισθό στα 950 ευρώ, με ένα δημόσιο πολύ πιο ψηφιοποιημένο, πολύ πιο αξιοκρατικό, με καλύτερη ποιότητα ζωής για όλες τις Ελληνίδες και για όλους τους Έλληνες.

Άρα, η Ελλάδα του 2027 δεν μπορεί και δεν πρέπει να έχει καμία σχέση με την Ελλάδα του 2010. Κι αυτό, προφανώς, σημαίνει γρήγορη σύγκλιση με τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε μια σειρά από δείκτες. Όσο πιο γρήγορα αναπτύσσεται η οικονομία μας σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, τόσο πιο εύκολα επιτεύξιμος θα είναι κι αυτός ο στόχος.

Και είναι πολύ ενθαρρυντικό το γεγονός ότι στο δεύτερο τρίμηνο του 2024 είχαμε τον 2ο μεγαλύτερο ρυθμό ανάπτυξης από όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Άρα, η Ελλάδα του 2027 θα είναι μια πολύ καλύτερη χώρα και οι Έλληνες πολίτες θα μπορούν να προσβλέπουν σε μια πολύ καλύτερη ζωή. Οι συγκρίσεις, όμως, με τις εποχές προ χρεοκοπίας, επιτρέψτε μου, είναι τελείως άστοχες.

Γιάννης Καντέλης (ΣΚΑΪ): Καλησπέρα. Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών ήταν ένα κακό αποτέλεσμα, το είχατε πει και εσείς, η Νέα Δημοκρατία πήρε κάτω από 30%. Ένας από τους λόγους στη συζήτηση που μπήκε ήταν ότι η κυβέρνηση παρουσίασε μια μεταρρυθμιστική κόπωση. Μιλήσατε γι’ αυτό και στην ομιλία σας χθες, λέγοντας πως δεν υπήρξε αυτό, υπήρξαν μια σειρά από μεταρρυθμίσεις.

Αυτές οι μεταρρυθμίσεις δεν έγιναν αντιληπτές από τους πολίτες; Υπάρχει κάτι άλλο το οποίο θέλετε να αλλάξετε την επόμενη τριετία για να δείξετε ότι η κυβέρνηση παραμένει σε ένα μονοπάτι σταθερότητας και υλοποίησης αυτών των δεσμεύσεων;  Και αν υπάρχει ένα ζήτημα εμπιστοσύνης από τους πολίτες ως προς την υλοποίηση αυτών των δεσμεύσεων και το οποίο θα πρέπει να καλύψετε. Ευχαριστώ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν θέλω, κ. Καντέλη, να αφιερώσω πολύ χρόνο στην ανάλυση του εκλογικού αποτελέσματος. Εξάλλου, αυτή τη συζήτηση την έχουμε κάνει. Θα πω μόνο, δεν θα συμφωνήσω μαζί σας ότι ήταν ένα κακό αποτέλεσμα, θα πω ότι ήταν ένα αποτέλεσμα κατώτερο των προσδοκιών μας.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, η Νέα Δημοκρατία παραμένει η κυρίαρχη πολιτική δύναμη στη χώρα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι έχουμε κερδίσει πέντε συνεχόμενες εθνικές εκλογές. Η δε διαφορά μας από το δεύτερο κόμμα ήταν 14 ποσοστιαίες μονάδες. Αυτή είναι η ψυχρή αποτίμηση του αποτελέσματος των ευρωεκλογών, σε μια κάλπη η οποία ευνοούσε, θα έλεγα, και την ψήφο διαμαρτυρίας αλλά και την αποχή.

Κοιτάξτε να δείτε, απάντησα χθες πιστεύω αρκετά αναλυτικά γιατί δεν συμφωνώ με την άποψη ότι υπάρχει κάποια μεταρρυθμιστική κούραση. Θα σας έλεγα το αντίθετο. Κάποιες από τις μεταρρυθμίσεις τις οποίες αυτή η κυβέρνηση υλοποίησε είχαν πολιτικό κόστος. Και το πολιτικό κόστος αυτό ενδεχομένως να αποτυπώθηκε και στην κάλπη των ευρωεκλογών.

Αναφέρομαι ενδεικτικά στις παρεμβάσεις τις οποίες κάναμε για φορολογική δικαιοσύνη όσον αφορά στους ελεύθερους επαγγελματίες, παρεμβάσεις που έχουμε κάνει στον δικαστικό χάρτη, δύσκολες παρεμβάσεις, οι οποίες πάντα μπορούν να προκαλούν κάποιες τοπικές αντιδράσεις, οι οποίες σε μια πιο χαλαρή κάλπη, στην αρχή μιας τετραετίας, όταν δεν υπάρχει και πραγματικό ζητούμενο διακυβέρνησης της χώρας, ενδεχομένως να αποτυπωθούν.

Εμείς δεν κρυφτήκαμε από την ανάληψη δύσκολων πολιτικών αποφάσεων. Και γνωρίζουμε επίσης ότι σε ένα περιβάλλον υψηλού πληθωρισμού είναι λογικό όλες οι κυβερνήσεις να δοκιμάζονται. Και αυτό έπαιξε τον ρόλο του.

Όπως, επίσης, θα επαναλάβω ότι οι κυβερνήσεις κρίνονται σε ορίζοντα τετραετίας. Είναι πολύ σαφές ότι κάποιες από τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις τις οποίες υλοποιεί αυτή η κυβέρνηση, προφανώς ακόμα δεν έχουν γίνει αισθητές στους πολίτες.

Γι’ αυτό και επιμένω τόσο πολύ αφενός να παρουσιάζω αυτά τα οποία κάναμε τον πρώτο χρόνο για να αντικρούσω την επιχειρηματολογία περί μεταρρυθμιστικής κόπωσης, αλλά να καταδείξω και τη συνέπεια έργων και λόγων και να επιμείνω πολύ σε αυτά τα οποία έχουμε να κάνουμε την επόμενη τριετία.

Διότι πολλές από τις σημαντικές παρεμβάσεις, για παράδειγμα ο δικαστικός χάρτης, ο δικαστικός χάρτης ψηφίστηκε, ενοποιήσαμε τα ειρηνοδικεία και τα πρωτοδικεία, ακόμα, όμως, δεν έχει γίνει αισθητή αυτή η μεταρρύθμιση ως προς την ταχύτητα του χρόνου απονομής της δικαιοσύνης. Φανταστείτε ότι βάλαμε τα θεμέλια σε ένα οικοδόμημα το οποίο ακόμα πρέπει να χτιστεί.

Η μεγάλη μεταρρύθμιση για τα μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια. Θα αρχίσουν να λειτουργούν από το 2025. Αν δεν το είχαμε κάνει όμως, δεν θα μπορούσαμε να προσβλέπαμε σε αυτό.

Από την άλλη, υπήρχαν πολύ σημαντικές αλλαγές όπου οι πολίτες είδαν άμεσο αποτέλεσμα. Οι δράσεις, ας πούμε, κατά της ενδοοικογενειακής βίας, οι εφαρμογές όπως το MyCoast, οι καθαρισμοί των οικοπέδων.

Κάποια μέτρα είναι άμεσα. Οι αυξήσεις, προφανώς, των μισθών και των συντάξεων, οι πολίτες τις είδαν από την 1η Ιανουαρίου 2024. Κάποια, όμως, άλλα μέτρα τα οποία νομοθετήσαμε, προφανώς χρειάζονται χρόνο υλοποίησης.

Γρηγόρης Τζιοβάρας (Πρώτο Θέμα): Καλό μεσημέρι, κ. Πρόεδρε. Θέλω να σας υποβάλλω ένα ερώτημα το οποίο θα φανεί ίσως προσωπικό, αλλά νομίζω ότι έχει ευρύτερο πολιτικό ενδιαφέρον. Και αναφέρομαι στο γεγονός ότι, με αποκορύφωμα τη χθεσινή σας ομιλία αλλά και τις απαντήσεις που δώσατε ήδη στους δύο συναδέλφους που σας ρώτησαν νωρίτερα, σας ακούμε όλο και πιο συχνά το τελευταίο διάστημα να λέτε ότι θέλετε να προετοιμάσετε τη χώρα για το ορόσημο του 2027.

Από αυτές τις επισημάνσεις σας, κάποιοι εκτιμούν ότι ετοιμάζεστε να κλείσετε τον κύκλο σας στην πρωθυπουργία, μιας και παλιότερα είχατε πει ότι δύο θητείες είναι αρκετές. Μάλιστα, υπάρχουν σενάρια, θα τα βλέπετε και εσείς φαντάζομαι, που σας φέρνουν να αντικαθιστάτε τον António Costa στην προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το δεύτερο μισό της θητείας του.

Άλλοι, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι προετοιμάζεστε για να διεκδικήσετε τρίτη θητεία, επειδή σας άνοιξαν την όρεξη τα διαλυτικά φαινόμενα στην αντιπολίτευση και ο κατακερματισμός που επικρατεί εκεί και άρα, ακόμα και αν δεν έχετε αυτοδυναμία στις επόμενες εκλογές, θα βρείτε εύκολα εταίρους.

Τι από τα δύο ισχύει; Θα διεκδικήσετε τρίτη θητεία; Μπορείτε να μας απαντήσετε ευθέως;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Θέλετε να με βγάλετε στη σύνταξη, κ. Τζιοβάρα.

Γρηγόρης Τζιοβάρας: Εγώ όχι.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Κοιτάξτε να δείτε, έχουν μεσολαβήσει 15 μήνες από τις εκλογές του 2023 και, επιτρέψτε μου, θα φάνταζε λίγο αλαζονικό και τολμώ να πω και αυτοαναφορικό να ασχολούμαστε τώρα με το τι θα γίνει το 2027.

Αυτό το οποίο μπορώ να σας πω -θυμάστε, το έλεγα και πέρσι, κάποιοι δεν ήθελαν να το πιστεύουν-, ότι δεν έχω κάποιο σχέδιο κάποιας απότομης μεταπήδησης σε κάποια άλλη ευρωπαϊκή θέση. Το έλεγα με απόλυτη βεβαιότητα. Σας το επαναλαμβάνω και τώρα.

Είμαι εκλεγμένος Πρωθυπουργός της χώρας για μια πλήρη θητεία. Αυτή τη θητεία σκοπεύω να την εξαντλήσω έως την άνοιξη του 2027.

Θυμάστε ότι είμαι πια αρκετά παλιός και έμπειρος σε Διεθνείς Εκθέσεις Θεσσαλονίκης και πάντα μου γίνεται το ερώτημα για τις πρόωρες εκλογές και πάντα όσοι είχαν προβλέψει και την προηγούμενη τετραετία πρόωρες εκλογές διαψεύστηκαν, έτσι θα διαψευστούν και τώρα.

Από εκεί και πέρα, το μόνο το οποίο μπορώ να σας πω είναι ότι η Νέα Δημοκρατία είναι ένα κόμμα εξουσίας και προφανώς προσέρχεται σε κάθε εκλογική αναμέτρηση για να κερδίσει.

Σπύρος Μουρελάτος (ANT1): Κύριε Πρόεδρε, καλημέρα. Επιτρέψτε μου να σας επιστρέψω από το 2027 στο σήμερα. Δεν θα πρωτοτυπήσω, πιθανώς θα γίνω δυσάρεστος όμως, γιατί θα σας ρωτήσω για την ακρίβεια.

Υπάρχει πολύ υψηλός πληθωρισμός. Υπάρχουν πολύ υψηλές τιμές, οι οποίες έχουν φτάσει το επίπεδο της ακρίβειας για πολλούς μήνες, πολλά χρόνια σε δυσθεώρητα επίπεδα για πολλά από τα ελληνικά νοικοκυριά. Και δεν είναι καθόλου υπερβολή, το αντιλαμβάνεστε και εσείς φαντάζομαι, το νιώθουμε και εμείς ως δημοσιογράφοι που συνομιλούμε κάθε μέρα με τον κόσμο πως υπάρχουν. Υπάρχει η πλειοψηφία των ελληνικών νοικοκυριών, η οποία δεν τα βγάζει πέρα, για να το πούμε λαϊκά, μετά τις 20 του μήνα. Αγκομαχά, αγκομαχούν πολλά ελληνικά νοικοκυριά.

Έχετε πάρει αρκετές παρεμβάσεις, όπως το «Καλάθι του Νοικοκυριού I», το «Καλάθι του Νοικοκυριού II». Πιθανώς να έχουν προσφέρει κάποιες λύσεις, πρόσκαιρες όμως, γιατί το πρόβλημα δεν έχει εξαλειφθεί. Έχετε κάνει παρεμβάσεις και σε πολιτικό επίπεδο, αλλάξατε την πολιτική ηγεσία του συγκεκριμένου Υπουργείου προ ολίγων μηνών.

Θέλω να σας ρωτήσω, λοιπόν, αν κοιτώντας λίγο πίσω, πώς αξιολογείτε τις μέχρι τώρα παρεμβάσεις που έχετε κάνει στον τομέα αυτόν; Αν αισθάνεστε πως δεν έχετε ακουμπήσει ακόμα, ως κυβέρνηση, εγχώριες στρεβλώσεις, που μπορεί να το κάνετε από εδώ και πέρα; Και εν τέλει το μείζον ερώτημα: δεν σας ζητώ να γίνετε μάντης, αλλά μπορείτε να μας προβλέψετε ποιο είναι το τέλος αυτής της κρίσης που πλέον γίνεται και πολιτική πληγή για την κυβέρνηση; Ευχαριστώ πολύ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Σας ευχαριστώ για την ερώτηση, κ. Μουρελάτε, γιατί το ζήτημα της ακρίβειας είναι το πρώτο θέμα το οποίο πάντα οι πολίτες μάς θίγουν ότι τους απασχολεί, και θα έλεγα απολύτως δικαιολογημένα. Όπως απασχολεί το ζήτημα της ακρίβειας τους πολίτες παντού στον κόσμο και όλες οι κυβερνήσεις καλούνται να διαχειριστούν μια δύσκολη πραγματικότητα.

Ποια είναι η αντικειμενική αλήθεια για την ακρίβεια, όπως τουλάχιστον επιβεβαιώνεται από τους αριθμούς; Πράγματι τα τελευταία τρία χρόνια είχαμε μια απότομη αύξηση τιμών ως αποτέλεσμα του διεθνούς πληθωρισμού. Στην Ελλάδα ήταν λίγο χαμηλότερη από αυτή του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά αυτό δεν έχει σημασία, διότι η Ελλάδα ξεκίνησε τη διαδρομή από το 2019 με πολύ χαμηλότερα εισοδήματα από το μέσο όρο της Ευρώπης.

Άρα, ένα μεγάλο κομμάτι των αυξήσεων και της προόδου της οικονομίας, των μειώσεων φόρων απορροφήθηκε ουσιαστικά από την επίμονη ακρίβεια των τελευταίων τριών ετών.

Δεν θα απαριθμήσω τα μέτρα τα οποία η κυβέρνηση πήρε κατά καιρούς για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της ακρίβειας. Θα πω, όμως, μόνο ότι δεν υπάρχει μία ακρίβεια. Η ακρίβεια είναι το άθροισμα επιμέρους πληθωριστικών τάσεων σε διάφορες οικονομικές δραστηριότητες.

Πάρτε για παράδειγμα τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος. Η κυβέρνηση έκανε δραστικότατες παρεμβάσεις στον τομέα αυτόν και το αποτέλεσμα ήταν να συγκρατηθούν οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος σε νούμερα αισθητά χαμηλότερα από αυτά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και δεν διστάσαμε, μιας και με ρωτήσατε πριν και για ολιγοπώλια και για καρτέλ, να φορολογήσουμε τους παραγωγούς του ηλεκτρικού ρεύματος για τα «ουρανοκατέβατα κέρδη» και να τα επιστρέψουμε αυτά μέσω επιδοτήσεων στα ελληνικά νοικοκυριά.

Το ίδιο κάνουμε και τώρα, για τους μήνες του Αυγούστου και του Σεπτεμβρίου, που πάλι παρατηρούμε κάποιες προσωρινές, ελπίζω, στρεβλώσεις στην αγορά ενέργειας όλης της Νοτιοανατολικής Μεσογείου, των Βαλκανίων, της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και γι’ αυτό και πήραμε αυτές τις πρωτοβουλίες.

Στο ζήτημα του σούπερ μάρκετ. Εκεί δεν χρειάζεται πάλι να απαριθμήσω αυτά τα οποία έχουμε κάνει. Συγκρατώ μόνο το γεγονός ότι τους τελευταίους τρεις με τέσσερις μήνες βλέπουμε πια όχι απλά μια σταθεροποίηση τιμών, αλλά και κάποια επιμέρους αποκλιμάκωση τιμών. Τονίζω και πάλι, όμως, ότι οι τιμές είναι πολύ υψηλότερες από εκεί που ήταν πριν από τρία χρόνια.

Το ζήτημα της στέγης. Αυτοί οι οποίοι αυτή τη στιγμή βρίσκονται στο ενοίκιο πιέζονται πολύ. Μα όλα τα μέτρα τα οποία ανακοινώσαμε χθες για το ζήτημα της στέγης, ουσιαστικά απευθύνονται σε αυτό το πρόβλημα, το οποίο είναι μια σημαντική συνιστώσα στον πληθωρισμό, ειδικά για τα νοικοκυριά εκείνα τα οποία νοικιάζουν ένα διαμέρισμα.

Και από εκεί και πέρα, τολμώ να πω ότι όλα τα μέτρα τα οποία πήραμε, μειώσεων φόρων, ασφαλιστικών εισφορών, αυξήσεων μισθών, τελικά πού κατατείνουν; Στη στήριξη του διαθέσιμου εισοδήματος ως την καλύτερη άμυνα απέναντι στην ακρίβεια.

Πιστεύω, μιας και με ρωτήσατε να κάνω μία πρόβλεψη, ότι ο πληθωρισμός πια και στη χώρα μας θα βαίνει μειούμενος. Γιατί χθες μίλησα για μία πρόβλεψη  σταθεροποίησης του πληθωρισμού γύρω στο 2%. Αυτή είναι και η πρόβλεψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Αυτός, εξάλλου, κ. Μουρελάτε, ήταν και ο λόγος που η Ευρώπη αύξησε τόσο πολύ τα επιτόκια. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να καταπολεμήσει κανείς την ακρίβεια, παρά μόνο να χρησιμοποιήσει αυτή τη νομισματική πολιτική.

Αυτή η πολιτική στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης -συγχωρέστε με που γίνομαι λίγο τεχνικός, αλλά νομίζω ότι αξίζει να το εξηγήσω με απλά λόγια- οδήγησε σε μία κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας. Αυτό συμβαίνει συνήθως όταν αυξάνονται τα επιτόκια.

Στη χώρα μας δεν συνέβη αυτό. Καταφέραμε να διατηρήσουμε υγιείς ρυθμούς ανάπτυξης που ακριβώς μας επιτρέπουν να στηρίζουμε περισσότερο το διαθέσιμο εισόδημα.

Κατά συνέπεια, αναγνωρίζω απόλυτα ότι η ακρίβεια είναι ακόμα μαζί μας και θα είναι μαζί μας, στον βαθμό που οι τιμές είναι αυξημένες σε σχέση με εκεί που ήταν το 2020. Όμως, αυτό το οποίο θα συμβαίνει από εδώ και στο εξής είναι ότι θα έχουμε μία σημαντική κάμψη στην αύξηση των τιμών, ενώ το διαθέσιμο εισόδημα, οι μισθοί και οι παρεμβάσεις της κυβέρνησης θα συνεχίζονται έως ότου έχουμε πραγματική βελτίωση στο διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών.

Σταύρος Παπαντωνίου (Καθημερινή): Κύριε Πρόεδρε, χθες σας ακούσαμε να κάνετε 45 στοχευμένες εξαγγελίες, που άλλες αφορούν επιμέρους κοινωνικές ομάδες, άλλες όχι. Ωστόσο, θέλω να ρωτήσω, ποιοι είναι οι δύο συγκεκριμένοι και μεγάλοι στόχοι που έχετε θέσει μέχρι το τέλος της τετραετίας, που θέλετε να πετύχετε μέχρι το τέλος της τετραετίας και γι΄ αυτούς τους στόχους να κριθείτε από τους πολίτες στις επόμενες εθνικές εκλογές; Ευχαριστώ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Μου ζητάτε να προτεραιοποιήσω ένα συνολικό πλαίσιο κυβερνητικών παρεμβάσεων σε δύο στόχους. Είναι ενδιαφέρουσα η ερώτηση και θα επιχειρήσω να το κάνω συνοπτικά, κ. Παπαντωνίου.

Ο πρώτος στόχος είναι η αύξηση των μισθών. Πρέπει ο μέσος μισθός στην Ελλάδα να είναι 1.500 ευρώ -και θα είναι το 2027- και ο κατώτατος 950 ευρώ. Αυτός είναι ο στόχος που έχουμε θέσει κι αυτή τελικά -για να επανέλθω στην ερώτηση του κ. Μουρελάτου- είναι η καλύτερη απάντηση απέναντι στην ακρίβεια: να αυξάνονται οι μισθοί, οι ονομαστικοί μισθοί, πιο γρήγορα από τον πληθωρισμό. Έτσι βελτιώνεται το διαθέσιμο εισόδημα.

Σε συνδυασμό με μια σειρά από παρεμβάσεις διαρκούς αποκλιμάκωσης των φόρων, αυτή είναι η κεντρική πολιτική δέσμευση και ναι, θα ήθελα να κριθώ στο τέλος της τετραετίας, στον βαθμό που έχουμε πετύχει αυτή την αύξηση των μισθών, που θα οδηγεί προφανώς και σε μία γρήγορη σύγκλιση με τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς το κατά κεφαλήν ΑΕΠ.

Αυτός θα έλεγα ότι είναι ο πρώτος στόχος και αφορά τον πυρήνα της οικονομικής μας πολιτικής και αυτό τονίζω, κ. Παπαντωνίου, ότι θα γίνει προφανώς με την Ελλάδα να παραμένει μία χώρα με δημοσιονομική σταθερότητα, η οποία θα μειώνει διαρκώς το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, θα μειώνεται το κόστος δανεισμού, διότι αυτό είναι ένα θεμέλιο πάνω στο οποίο χτίζεται όλη η οικονομική μας πολιτική. Πρώτος στόχος αυτός.

Δεύτερο στόχο θα προέτασσα, κ. Παπαντωνίου, το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Και γνωρίζω αυτή τη στιγμή ότι υπάρχει ένας προβληματισμός των πολιτών, από τον οποίον αναδεικνύονται συχνά «ασθένειες», αδυναμίες του ΕΣΥ. Σπανίως παρουσιάζονται οι καλές του πλευρές και νομίζω ότι είναι αρκετές, αλλά είναι βέβαιον ότι το Εθνικό Σύστημα Υγείας χρειάζεται δραστικές παρεμβάσεις οι οποίες σε έναν βαθμό ήδη υλοποιούνται.

Ναι, το 2027 πρέπει να έχουμε πολλά καινούργια κέντρα υγείας, πολλά ανακαινισμένα νοσοκομεία, περισσότερους γιατρούς, πιο καλοπληρωμένους γιατρούς, νέα τμήματα επειγόντων περιστατικών στα νοσοκομεία, που δεν θα θυμίζουν σε τίποτα αυτό το οποίο βλέπουν σήμερα οι πολίτες. Θα πρέπει να έχουμε περιορίσει σημαντικά τις λίστες των χειρουργείων. Σε αυτό θα βοηθήσουν και τα 30.000 και πλέον απογευματινά χειρουργεία τα οποία θα γίνουν τους επόμενους μήνες δωρεάν, με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.

Θα πρέπει να έχουμε κάνει άλματα στην πρόληψη, στην πρωτοβάθμια περίθαλψη. Θα πρέπει να έχουμε κάνει την υγεία μας συνολικά πολύ πιο ψηφιακή.

Θα ήθελα να κριθώ, λοιπόν, γι’ αυτό το οποίο σήμερα στους πολίτες μπορεί να μην φαντάζει πολύ ορατό και να αναδεικνύονται μόνο οι αδυναμίες του ΕΣΥ, θα ήθελα να κριθώ για το εάν το 2027 η χώρα θα έχει πραγματικά ένα νέο Εθνικό Σύστημα Υγείας αντάξιο των προσδοκιών των πολιτών.

Χρύσανθος Κοσελόγλου (ALPHA): Κύριε Πρόεδρε, χθες αναφέρατε ότι μέσα στα τελευταία πέντε χρόνια δημιουργήθηκαν 500.000 νέες θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Το ερώτημα είναι με τι μισθούς έπιασαν δουλειά οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι, όταν το κόστος ζωής πνίγει τα νοικοκυριά και εξανεμίζει το εισόδημα λόγω παρατεταμένης ακρίβειας.

Σύμφωνα με στοιχεία του Ιουλίου από την Εργάνη, ένας στους δύο εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα, 54,3%, παίρνει μισθό μέχρι 1.000 ευρώ, με τους 600.000 από αυτούς να αμείβονται με τον κατώτατο.

Και μπορεί να μειώθηκε το ποσοστό όσων αμείβονται με κάτω από 1.000 ευρώ σε σχέση με το 2019 και ο κατώτατος να αυξήθηκε από τα 650 ευρώ στα 830 ευρώ, αλλά νομίζω θα συμφωνήσετε ότι η όποια αύξηση των εισοδημάτων εξανεμίστηκε από το κύμα ακρίβειας.

Με δεδομένο ότι έχετε κάνει σημαία της δεύτερης τετραετίας τη βελτίωση των μισθών, πώς σκοπεύετε να καλύψετε το χάσμα μισθών-κόστους ζωής και ιδιαίτερα για τους χαμηλόμισθους και τους χαμηλοσυνταξιούχους που βλέπουν το εισόδημά τους απλά να μην φτάνει για να καλύψουν τις ανάγκες τους;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Μου κάνατε δύο ερωτήσεις σε μία. Θεωρώ ότι το δεύτερο σκέλος σε έναν βαθμό το έχω απαντήσει, αλλά θα προσθέσω κάποια επιχειρήματα για το ζήτημα της ακρίβειας.

Να μείνω λίγο στο πρώτο ζήτημα. Το 2019, κ. Κοσελόγλου, το πρώτο ζήτημα το οποίο μας έθεταν τότε οι πολίτες ήταν το ζήτημα της ανεργίας. Είχαμε 17% ανεργία. Σήμερα έχουμε 9% ανεργία. Έχουμε δημιουργήσει 500.000 νέες θέσεις εργασίας.

Είναι όλες καλοπληρωμένες; Όχι, αλλά φαντάζομαι ότι θα συμφωνήσετε μαζί μου ότι είναι καλύτερα κάποιος να εργάζεται από το να είναι άνεργος. Και αυτή θα έλεγα ότι είναι και η μεγάλη επιτυχία της πολιτικής μας, σε τέτοιο βαθμό που αυτή τη στιγμή η αγορά εργασίας αντιμετωπίζει το ανάποδο πρόβλημα: να έχουμε εργοδότες οι οποίοι δυσκολεύονται να βρουν εργαζόμενους και προφανώς να αναγκάζονται να πληρώσουν υψηλότερους μισθούς για να μπορούν να τους προσελκύσουν.

Γι’ αυτό και έχουμε πια, το είπατε και εσείς, μεγαλύτερο ποσοστό εργαζόμενων οι οποίοι παίρνουν πάνω από 1.000 ευρώ. Ούτε αυτό, όμως, είναι ικανοποιητικό, γι’ αυτό και σας μίλησα για μέσο μισθό στα 1.500 ευρώ με ορίζοντα το 2027. Και αυτό είναι προφανώς κάτι το οποίο θα γίνει, υπό την προϋπόθεση ότι στη χώρα θα εξακολουθούν να γίνονται επενδύσεις, θα πέφτει κι άλλο η ανεργία και η διαπραγματευτική δύναμη του εργαζόμενου θα ενισχύεται.

Αλλά δεν θέλω να αναφερθώ μόνο στο ζήτημα του ονομαστικού μισθού. Υπάρχουν και άλλες παρεμβάσεις οι οποίες μας επιτρέπουν σήμερα να είμαστε πιο σίγουροι ότι εξασφαλίζουμε τα δικαιώματα των εργαζόμενων.

Μίλησα χθες για τη μεγάλη σημασία της ψηφιακής κάρτας εργασίας. Από τότε που εφαρμόστηκε, στους τομείς που εφαρμόστηκε, τι είδαμε, κ. Κοσελόγλου; Μία ραγδαία αύξηση των δηλωθεισών υπερωριών. Αυτό μπορεί να σημαίνει δύο πράγματα: είτε ότι οι υπερωρίες πληρώνονταν «μαύρα» είτε ότι δεν πληρώνονταν καθόλου. Και το ένα και το άλλο δεν είναι αποδεκτό.

Άρα, το γεγονός ότι αυτοί οι εργαζόμενοι τώρα έχουν δηλωμένες υπερωρίες που στηρίζουν το εισόδημά τους, γιατί γνωρίζουν πολύ καλά οι εργοδότες ότι δεν μπορούν να τους εκμεταλλευτούν, είναι μία πρόσθετη ενίσχυση στο εισόδημα των εργαζομένων.

Είδαμε συνταξιούχους οι οποίοι επέστρεψαν στην αγορά εργασίας και παρά ταύτα η ανεργία μειώθηκε. Αυτοί οι συνταξιούχοι -για πρώτη φορά δεν παρακρατείται κομμάτι της σύνταξής τους- εισπράττουν όλη τη σύνταξή τους και φορολογούνται μόνο για την εργασία τους. Έχουν και επιπλέον εισφορές για να αυξηθεί κατά κάτι και η σύνταξή τους όταν θα σταματήσουν να εργάζονται.

Και αυτή είναι μια στήριξη στο εισόδημα των συνταξιούχων. Κάποιοι το κάνουν από ανάγκη, κάποιοι το κάνουν από επιλογή. Εμείς τους δώσαμε, όμως, τη δυνατότητα να εργαστούν και να στηρίξουν με αυτό τον τρόπο το εισόδημά τους.

Άρα, τα στοιχεία της αγοράς εργασίας θεωρώ ότι είναι πολύ ενθαρρυντικά. Αυτός είναι και ο λόγος που η ανεργία δεν υφίσταται πια ουσιαστικά ως ζήτημα στις απαντήσεις των πολιτών όταν τους ρωτάμε τι είναι αυτό που τους προβληματίζει.

Και η επόμενη πρόκληση, όπως είπα και πριν, είναι καλύτερες δουλειές, πιο καλοπληρωμένες δουλειές, με πολύ μεγαλύτερη εργασιακή ασφάλεια. Και μια πολιτική που να αφορά τα επιδόματα, ειδικά τα επιδόματα ανεργίας, που δεν θα δίνει κίνητρο στους συμπολίτες μας να παραμένουν εγκλωβισμένοι σε μία επιδοματική πολιτική.

Το είπα χθες, το επαναλαμβάνω και σήμερα: αν κάποιος μπορεί να βρει δουλειά, πρέπει να βρίσκει δουλειά και δεν πρέπει το επίδομα ανεργίας σε συνδυασμό με άλλα επιδόματα να δρα ως αντικίνητρο στην εργασία.

Και αυτός είναι και ο σκοπός που θα παρουσιάσουμε μία σημαντική παρέμβαση σε όλο το πλαίσιο των επιδομάτων, στοχεύοντας πάντα τους πιο ευάλωτους συμπολίτες μας.

Τέλος, επειδή μιλήσατε για τους χαμηλοσυνταξιούχους και αυτούς που τα βγάζουν πέρα δύσκολα, δεν θα σταθώ μόνο στις αυξήσεις των συντάξεων, οι οποίες, εν πάση περιπτώσει, είναι και στα πλαίσια των αντοχών του Προϋπολογισμού.

Και όσο μεγαλύτερη είναι η ανάπτυξη, με ρωτάνε μερικές φορές «μα πώς σχετίζεται η ανάπτυξη με το πώς την αισθάνονται οι πολίτες;». Μα η φόρμουλα για τον απολογισμό της αύξησης των συντάξεων είναι ένας συνδυασμός πληθωρισμού και ανάπτυξης. Άρα, όσο μεγαλύτερη ανάπτυξη, τόσο μεγαλύτερες οι αυξήσεις που μπορούμε να δώσουμε.

Ναι, ερχόμαστε, όμως, και λέμε: θα φορολογήσουμε κάποιες επιχειρήσεις που έβγαλαν αυτό που θεωρούμε εμείς «ουρανοκατέβατα κέρδη» και θα επιστρέψουμε αυτά τα ποσά στους συμπολίτες μας τα Χριστούγεννα, ως ένα έκτακτο βοήθημα, για να μπορέσουν να κάνουν πιο εύκολες χριστουγεννιάτικες διακοπές.

Αυτή η κυβέρνηση έχει αποδείξει ότι διαθέτει κοινωνική ευαισθησία και ότι η πολιτική της, τελικά, προτεραιότητα είναι πάντα οι πιο αδύναμοι συμπολίτες μας.

Ελένη Ευαγγελοδήμου (Τα Νέα): Καλό μεσημέρι και από μένα, κ. Πρόεδρε. Θέλω να σταθώ λίγο περισσότερο στο Εθνικό Σύστημα Υγείας στο οποίο αναφερθήκατε νωρίτερα. Σας ακούσαμε και χθες, είχατε κάποιες εξαγγελίες για τους γιατρούς. Θυμόμαστε ότι από το 2019 έχετε ορίσει το ΕΣΥ και ως προσωπικό σας στοίχημα, ενώ στα πέντε-έξι χρόνια διακυβέρνησης έχουν αλλάξει τέσσερις Yπουργοί που τρέχουν αυτό το πρότζεκτ.

Τώρα, λοιπόν, που είμαστε στους 15 μήνες από την επανεκλογή σας, βλέπετε τις υποσχέσεις να αντανακλώνται στην καθημερινότητα των νοσοκομείων; Και αν πράγματι όλα πάνε καλά και καταφέρνετε να κάνετε το ΕΣΥ ελκυστικό για τους γιατρούς, γιατί χρειάζεται κάθε τόσο να έχουμε προειδοποιήσεις και εντάσεις με επιτάξεις ιδιωτών; Δηλαδή, το είδαμε και το φετινό καλοκαίρι. Είναι αυτό μια πολιτική στην οποία σκοπεύετε να συνεχίσετε κάθε φορά που θα υπάρξει μια ανάγκη;

Και ένα σύντομο σχόλιο, αν μου επιτρέπετε. Επειδή σας άσκησε και χθες η αντιπολίτευση κριτική για το ΕΣΥ μετά τις εξαγγελίες σας, και ο ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ, για να μην αναφέρω τα λόγια τους, ουσιαστικά σας εγκαλούν ότι δεν υπάρχουν λύσεις για το ΕΣΥ γιατί δεν πιστεύετε στον δημόσιο χαρακτήρα του συστήματος. Ti απαντάτε; Ευχαριστώ πολύ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ευχαριστώ, κα Ευαγγελοδήμου, που μου δίνετε την δυνατότητα να μιλήσω λίγο πιο αναλυτικά για το Εθνικό Σύστημα Υγείας.

Καταρχάς, όταν μιλάμε για το ΕΣΥ και βλέπουμε έναν ορίζοντα πενταετίας, από το 2019 ως το 2024, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ειδικά για το Εθνικό Σύστημα Υγείας τα δυόμισι χρόνια ήταν χρόνια πανδημίας. Και το ΕΣΥ, παρά τις δυσκολίες του, ανταποκρίθηκε στην πανδημία.

Και αυτό το οφείλουμε στην τεράστια υπερπροσπάθεια την οποία κατέβαλαν οι υγειονομικοί μας, οι γιατροί, οι νοσηλευτές, οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία, στα κέντρα υγείας. Μια μάχη που, παρά τις μεγάλες δυσκολίες, την κερδίσαμε.

Όμως, όπως και σε όλα τα μέρη του κόσμου, αυτή η μονοθεματική, θα έλεγα, ανάγκη αντιμετώπισης του Covid, έφερε κάποιες αλλαγές πίσω στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Νομίζω ότι λέω κάτι το οποίο είναι κατανοητό. Γι’ αυτό και μίλησα το 2023 στις εκλογές, έχοντας αφήσει πίσω πια τον Covid, για την ανάγκη να επιταχύνουμε τις δραστικές παρεμβάσεις στο Εθνικό Σύστημα Υγείας.

Μιλήσατε για τους γιατρούς και τους μισθούς τους. Οι μισθοί των γιατρών έχουν ήδη αυξηθεί και όχι ευκαταφρόνητα τα τελευταία τρία χρόνια. Ανακοίνωσα χθες ένα σημαντικό μέτρο, το οποίο αποτελούσε πάγιο ζητούμενο, πάγιο αίτημα, ειδικά των νοσοκομειακών γιατρών: η αυτοτελής φορολόγηση των εφημεριών τους, κάτι το οποίο προσθέτει ένα όχι ευκαταφρόνητο ποσό στο μηνιαίο τους εισόδημα.

Υλοποιούμε με την υπογραφή της κοινής υπουργικής απόφασης ένα πλαίσιο εξαιρετικά ελκυστικών κινήτρων για να μπορέσουμε να προσελκύσουμε γιατρούς, ειδικά στις ειδικότητες όπου έχουμε ελλείψεις, σε παραμεθόρια νοσοκομεία, σε νοσοκομεία όπου μέχρι σήμερα είχαμε δυσκολία να προσελκύσουμε γιατρούς. Γιατί ναι, διαπιστώσαμε ότι τα κίνητρα τα οποία δίναμε μέχρι σήμερα, προφανώς δεν ήταν αρκετά.

Δίνουμε μεγαλύτερη ευελιξία και στους γιατρούς του ΕΣΥ να μπορούν να ασκούν και κάποιο ιδιωτικό έργο στον συμπληρωματικό τους χρόνο και αυτό οδήγησε, κα Ευαγγελοδήμου, σε γιατρούς να επιστρέψουν στο ΕΣΥ. Επειδή αντιλαμβανόμαστε απόλυτα ότι υπάρχει μία απόσταση μεταξύ των μισθών του ιδιωτικού τομέα και των μισθών του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Και ταυτόχρονα έχουμε κάνει περισσότερες προσλήψεις στο Εθνικό Σύστημα Υγείας.

Υπάρχουν πολλά προβλήματα ακόμα στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Υπάρχει ζήτημα, παραδείγματος χάρη, στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα τμήματα επειγόντων περιστατικών και μεγάλη γκρίνια, εν πολλοίς δικαιολογημένη, από τους πολίτες, ειδικά στις δύσκολες εφημερίες κάποιων νοσοκομείων της Αθήνας.

Θα δείτε τους επόμενους μήνες αλλαγές και πρόοδο, με παραπάνω πρόσληψη και τραυματιοφορέων, μια κρίσιμη ειδικότητα για να λειτουργεί καλύτερα η εφημερία, αλλά θα δείτε πραγματική αλλαγή όταν έχουν ολοκληρωθεί οι επενδύσεις στα τμήματα επειγόντων περιστατικών.

Αν πάτε στο «Αττικό» σήμερα και δείτε πώς λειτουργεί το τμήμα επειγόντων περιστατικών και δείτε τι είναι αυτό το οποίο κατασκευάζουμε, όταν αυτό εγκαινιαστεί, σε 12 μήνες από τώρα, θα αντιληφθούμε τη μεγάλη επανάσταση στον τρόπο με τον οποίο θα περιθάλπουμε τους ασθενείς που έρχονται στα τμήματα επειγόντων περιστατικών, ειδικά αυτούς οι οποίοι έρχονται με βαρύ τραύμα.

Και για το ερώτημα των επιτάξεων. Όχι, δεν θέλουμε επιτάξεις και βλέπετε ότι τελικά δεν χρειάστηκε να κάνουμε, ουσιαστικά διότι σε συνεννόηση με τους ιατρικούς συλλόγους καταφέραμε και βρήκαμε προσωρινές λύσεις. Ναι, προσωρινές λύσεις εώς ότου μπορούμε να δρομολογήσουμε τις μόνιμες λύσεις για τις οποίες σας μίλησα.

Θέλω, όμως, να πω και κάτι τελευταίο για το Εθνικό Σύστημα Υγείας: είναι λογικό και αναμενόμενο τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και η αντιπολίτευση να αναδεικνύουν τις αδυναμίες του συστήματος. Και υπάρχουν αδυναμίες και καλά κάνετε οι δημοσιογράφοι και τις αναδεικνύετε. Μας βοηθάτε και εμάς να τις εντοπίσουμε και να γινόμαστε καλύτεροι.

Υπάρχει, όμως, και μία πλευρά του ΕΣΥ η οποία δεν αναδεικνύεται και είναι η πλευρά εκείνη του ΕΣΥ που προσφέρει ποιοτικές υπηρεσίες στους συμπολίτες μας, οι οποίοι πολλοί, όχι όλοι προφανώς, φεύγουν ικανοποιημένοι από αυτό το οποίο γίνεται στο Εθνικό Σύστημα Υγείας.

Και μιας και είμαστε στη Θεσσαλονίκη, να κλείσω τονίζοντας την πολύ μεγάλη σημασία την οποία αποδίδω στο καινούργιο παιδιατρικό νοσοκομείο, το οποίο θα είναι το πιο σύγχρονο παιδιατρικό νοσοκομείο των Βαλκανίων, το οποίο ήδη έχει αρχίσει και κατασκευάζεται με την δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος.

Και το καινούργιο αντικαρκινικό νοσοκομείο, το νέο «Θεαγένειο», του οποίου και οι διαγωνιστικές διαδικασίες προχωρούν με μεγάλη ταχύτητα, για να αποκτήσει η Θεσσαλονίκη και το πιο σύγχρονο αντικαρκινικό νοσοκομείο όλων των Βαλκανίων.

Αλλά κάθε φορά που βλέπουμε την κακή πλευρά του ΕΣΥ, και μιας και είμαστε στη Θεσσαλονίκη, ας σκεφτούμε και την καλή πλευρά, τα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης, το «Παπαγεωργίου», το οποίο είναι ένα υποδειγματικό νοσοκομείο, ενταγμένο στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Δεν είναι όλα μαύρα και άραχνα στο ΕΣΥ.

Από την άλλη, υπάρχουν σημαντικότατες δυνατότητες και υποχρέωσή μας για δραστικές βελτιώσεις του Εθνικού Συστήματος Υγείας.

Άγγελος Μόσχοβας (iefimerida.gr): Καλησπέρα, κ. Πρόεδρε. Θα σας πάω λίγο στα πολιτικά-εκλογικά, που ξέρω ότι σας ιντριγκάρουν και λίγο περισσότερο, αν δεν κάνω λάθος. Τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ο στόχος της αυτοδυναμίας είναι περίπου άπιαστο όνειρο. Εσείς ο ίδιος είχατε πει ότι «τελείωσε το 41%», αμέσως μετά τις ευρωεκλογές. Ταυτόχρονα, όμως, ομνύετε και στην πολιτική σταθερότητα. Είναι στις σκέψεις σας η αλλαγή του εκλογικού νόμου, ώστε να επιτευχθεί, ή θα πάμε σε σχήμα συγκυβέρνησης και με ποιους;

Και αυτό με φέρνει σε ένα δεύτερο σκέλος του ερωτήματός μου, σήμερα λένε πολλοί ότι δεν υπάρχει ορατός πολιτικός αντίπαλος, καθώς ΣΥΡΙΖΑ και Νέα Δημοκρατία έχουν τα εσωκομματικά τους ξεκαθαρίσματα.

Κυριάκος Μητσοτάκης: ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ εννοείτε.

Άγγελος Μόσχοβας (iefimerida.gr): ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, συγγνώμη, με συγχωρείτε, εσείς τα έχετε ξεπεράσει αυτά. Ήθελα λοιπόν ένα σχόλιο για τις εξελίξεις σε ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, στελέχη των οποίων λένε ότι «για να κερδίσουμε τον Μητσοτάκη πρέπει να ενωθούμε». Σας ανησυχεί ένα ενδεχόμενο ενιαίου κεντροαριστερού σχήματος; Και ποιον θα προτιμούσατε για αντίπαλο από το ΠΑΣΟΚ και από το ΣΥΡΙΖΑ;

Και επειδή δεν απαντήσατε, θεωρώ, στον συνάδελφό μου, τον Γρηγόρη Τζιοβάρα, πριν, στο αν θα είστε εσείς υποψήφιος τελικά εκ μέρους της Νέας Δημοκρατίας για τις εκλογές του 2027. Αν θέλετε να το κλείσετε. Ευχαριστώ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Νομίζω απάντησα. Είμαι Πρωθυπουργός και αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας και δεν έχω καμία πρόθεση να βγω στη σύνταξη.

Λοιπόν, από εκεί και πέρα, να έρθω λίγο στο ερώτημά σας σχετικά με τον εκλογικό νόμο. Το ίδιο ερώτημα μου είχε γίνει πολλές φορές και πριν τις εκλογές του 2023 και πολλοί ήταν αυτοί οι οποίοι προέβλεπαν ότι με τον υφιστάμενο εκλογικό νόμο, που είναι ένα σύστημα ενισχυμένης αναλογικής, το οποίο πιστεύω ότι έχει μια καλή ισορροπία μεταξύ της πριμοδότησης του πρώτου κόμματος και μιας αναλογικής εκπροσώπησης στη Βουλή, ότι με αυτό το σύστημα ήταν περίπου αδύνατη η αυτοδυναμία.

Θυμάμαι κι εγώ τη Νέα Δημοκρατία να είναι δημοκοπικά σε ποσοστά 33%, 34%, τα θυμάστε και εσείς, και τελικά να παίρνει 41% στις εκλογές.

Άρα, διαψεύστηκαν αυτοί που πίστευαν και τότε ότι η αυτοδυναμία ήταν ανέφικτη. Δεν ήταν ανέφικτη, ήταν εφικτή. Και τολμώ να πω μάλιστα ότι στην πρώτη κάλπη, στην κάλπη της απλής αναλογικής, με πέντε κόμματα στη Βουλή και όχι εννέα, η Νέα Δημοκρατία θα είχε πάνω από 170 έδρες. Θα είχε μια πολύ-πολύ άνετη, ακόμα πιο άνετη αυτοδυναμία από αυτή την οποία πέτυχε.

Άρα, σε αυτούς οι οποίοι προβλέπουν ότι η αυτοδυναμία στις επόμενες εκλογές με τον υφιστάμενο εκλογικό νόμο είναι άπιαστο όνειρο, θα συνιστούσα λίγη υπομονή και ίσως κάποιες χρήσιμες ιστορικές αναφορές στο τι έγινε την προηγούμενη τετραετία.

Και επιτρέψτε μου να αντιστρέψω το ερώτημά σας, πριν έρθω στα θέματα της αντιπολίτευσης, και να ρωτήσω, ρωτώ και τους πολίτες οι οποίοι μας παρακολουθούν: αν το 2027 η Νέα Δημοκρατία έχει υλοποιήσει αυτά για τα οποία ψηφίστηκε το 2023, θα είναι μια καλή κυβέρνηση; Θα είναι μια κυβέρνηση η οποία θα αξίζει και πάλι της εμπιστοσύνης του ελληνικού λαού; Η απάντησή μου είναι θετική. Άρα, περιμένετε να δούμε τι θα κάνουμε τα επόμενα τρία χρόνια.

Το 2027 είναι πολύ μακριά. Ζούμε σε ένα πολύ απρόοπτο περιβάλλον και, όπως σας είπα, είναι και λίγο αυτάρεσκο να μιλάω είτε για τον εαυτό μου είτε να κάνω προβλέψεις για το τι θα γίνει το 2027.

Η ερώτησή σας, όμως, για την αντιπολίτευση αφορά το σήμερα. Και θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας κάποιες σύντομες σκέψεις. Εμείς δεν μπορούμε να καθορίσουμε το τι γίνεται στον χώρο της αντιπολίτευσης, ούτε της αξιωματικής αντιπολίτευσης ούτε στον χώρο του ΠΑΣΟΚ.

Και προφανώς είναι πάντα καλό για την ισορροπία του πολιτικού συστήματος ανά πάσα στιγμή να υπάρχει μια εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης. Σήμερα δεν υπάρχει. Δεν νομίζω ότι υπάρχει άλλη πρόταση διακυβέρνησης για τη χώρα εκτός από αυτή την οποία εκφράζει η κυβέρνηση. Μπορεί κάποιος να συμφωνεί ή να διαφωνεί μαζί της, είναι όμως μια συγκροτημένη πρόταση, με αρχή, μέση και τέλος. Και κυρίως είναι μια κοστολογημένη πρόταση.

Έβλεπα και τις αντιδράσεις της αντιπολίτευσης στις εξαγγελίες τις οποίες έκανα χθες. Αναμενόμενες θα έλεγα, συνηθισμένες. Τι μας λέει η αντιπολίτευση; «Είναι ουσιαστικά ασπιρίνη στον άρρωστο αυτά τα οποία δίνετε, σωστά είναι αλλά είναι λίγα».

Αν θέλουν να δώσουν περισσότερα, να μας εξηγήσουν πώς δεν θα παραβιάσουμε τους ευρωπαϊκούς κανόνες και πώς δεν θα ξαναμπούμε σε ευρωπαϊκή εποπτεία.

Αν θέλουν να τα μοιράσουν διαφορετικά, το ίδιο ποσό το οποίο έχουμε, να μας εξηγήσουν ποιες δαπάνες θέλουν να κόψουν και ποιες δαπάνες θέλουν να ενισχύσουν. Θέλουμε ή δεν θέλουμε να αποκτήσουμε φρεγάτες Belharra; Αν κάποιοι δεν το θέλουν, να το πουν. Θα γλιτώσουμε ένα σημαντικό ποσό να ρίξουμε τα λεφτά κάπου αλλού.

Άρα, σήμερα δεν βλέπω να υπάρχει κάποια εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης, ούτε από το ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος βρίσκεται σε μία κατάσταση αφασίας, θα έλεγα, πολιτικής, αλλά αυτό δεν θέλω να το σχολιάσω περισσότερο, καταλαβαίνω ότι είστε και είμαστε όλοι σε αναμονή κάποιων εξελίξεων για το τι θα γίνει.

Να πω, όμως, μια κουβέντα για το ΠΑΣΟΚ. Το ΠΑΣΟΚ, το οποίο γιόρτασε και αυτό τα 50 χρόνια του, δύναμη, υποτίθεται, προοδευτική και εκσυγχρονιστική, καταψήφισε όλες τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις τις οποίες υλοποιήσαμε τους πρώτους 12 μήνες: τα μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια, τον δικαστικό χάρτη, μια σειρά από παρεμβάσεις που θεωρούμε ότι είναι σε προοδευτική κατεύθυνση.

Άρα, το «όχι σε όλα», η περιγραφή μιας χώρας στην οποία περίπου οι πολίτες είναι όλοι, θα έλεγα, πάμφτωχοι και ρακένδυτοι, δεν ταιριάζει στη σημερινή Ελλάδα.

Και ναι, εγώ είμαι αισιόδοξος για το μέλλον της πατρίδας και πραγματικά το πιστεύω. Και νομίζω ότι αυτή η μεμψιμοιρία και αυτή η παρουσίαση μιας μαύρης πραγματικότητας αδικεί την αντιπολίτευση. Την αδίκησε. Θυμάστε ότι απάντησα ακριβώς με τον ίδιο τρόπο και πριν από τις εκλογές του 2023 και η αντιπολίτευση, η οποία επιδόθηκε σε αυτή την καταστροφολογία, δεν δικαιώθηκε. Δεν θα δικαιωθεί και τώρα.

Θα ήταν, λοιπόν, θετικό για τη δημοκρατία μας να υπάρχει εναλλακτική πρόταση, αλλά η πρόταση πρέπει να είναι συγκροτημένη, τεκμηριωμένη και κοστολογημένη. Δυστυχώς, προς το παρόν αυτό δεν το βλέπουμε.

Γιώργος Ευγενίδης (STAR): Καλό μεσημέρι, κ. Πρόεδρε. Να σας επιστρέψω στα της καθημερινότητας και στο θέμα της στέγης θα ήθελα να σταθούμε λίγο. Ακούσαμε τις χθεσινές εξαγγελίες.

Έχω την αίσθηση ότι το ενοίκιο είναι το νέο σούπερ μάρκετ, κ. Πρόεδρε, το ακούς παντού, όπου και να πας, σε όποιο τραπέζι και αν κάτσεις, όποια παρέα και αν είσαι, το βίωσα προσωπικά πριν από λίγους μήνες αναζητώντας σπίτι για να νοικιάσω. Εντάξει, δουλεύοντας στην τηλεόραση, σε μία εφημερίδα, δεν είμαι ένας άνθρωπος που παίρνει ούτε το βασικό μισθό ούτε κάτω από τον μέσο μισθό. Αυτά τα οποία βρήκα ήταν σοκαριστικές τιμές, πεπαλαιωμένα σπίτια τα οποία είναι ακατάλληλα και προς χρήση όχι προς ενοικίαση.

Εσείς ανακοινώσατε χθες μια σειρά μέτρων. Ομολογουμένως υπάρχουν κάποια κίνητρα ώστε να ρίξει κάποιος ένα ακίνητο στην αγορά, αλλά γιατί η τιμή που θα το ρίξει στην αγορά, κ. Πρόεδρε, θα είναι χαμηλότερη από σήμερα; Γιατί ένας ιδιοκτήτης, που θα εκμεταλλευτεί τα κίνητρα τα οποία δίνετε, θα δώσει μία πιο ανταγωνιστική τιμή αγοράς;

Με άλλα λόγια, μήπως η παρέμβαση που κάνετε δεν λύνει το πρόβλημα όσων ψάχνουν για να νοικιάσουν σε πιο βιώσιμες τιμές, αλλά απλώς διευρύνει την γκάμα των ακινήτων που υπάρχουν στην αγορά;

Και θα ήθελα μόνο μια μικρή διευκρίνιση, παρακαλώ, ποια θα είναι η αύξηση στο τέλος διαμονής για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις που ανακοινώσατε επιπρόσθετα χθες.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Κύριε Ευγενίδη, νομίζω ότι έχετε δίκιο να λέτε ότι γι’ αυτούς οι οποίοι νοικιάζουν, το ενοίκιο είναι το πρώτο πρόβλημα. Και καθώς οι τιμές στο σούπερ μάρκετ πιστεύω ότι θα τείνουν να σταθεροποιούνται, το ζήτημα των ενοικίων έρχεται στην επικαιρότητα με πολύ μεγάλη ένταση γι’ αυτούς οι οποίοι νοικιάζουν.

Ευτυχώς, στη χώρα μας έχουμε μεγάλο ποσοστό ιδιοκατοίκησης. Μεγάλο ποσοστό των συμπολιτών μας, όμως, καταφεύγει στο νοίκι. Και γι’ αυτό και το πλέγμα των παρεμβάσεων που εξαγγείλαμε χθες κινείται σε πολλούς διαφορετικούς άξονες.

Καταρχάς, κ. Ευγενίδη, θέλουμε να μπορούν οι συμπολίτες μας να αποκτούν σπίτι. Για να αποκτήσουν σπίτι, πολλές φορές το εισόδημα τους δεν αρκεί για να καλύψουν τη μηνιαία δόση ενός στεγαστικού δανείου.

Γι’ αυτό και το πρόγραμμα «Σπίτι Μου» είχε τόσο μεγάλη επιτυχία και τόσο μεγάλη ζήτηση, ακριβώς γιατί επιδότησε ουσιαστικά το στεγαστικό δάνειο έτσι ώστε η μηνιαία δόση να είναι χαμηλότερη από τη δόση ενός ενοικίου. Και προφανώς η απόκτηση σπιτιού αποτελεί, νομίζω, τον τελικό στόχο οποιουδήποτε είναι στο ενοίκιο, αλλά είναι στο ενοίκιο πρωτίστως γιατί αισθάνεται ότι δεν μπορεί να αποκτήσει σπίτι.

Θέλω να συμπληρώσω επίσης ότι η αποκλιμάκωση των επιτοκίων, η οποία είναι αναμενόμενη, θα βοηθήσει σε αυτή την κατεύθυνση.

Το πρόγραμμα «Σπίτι Μου 2»  όμως, είναι 2 δισ. ευρώ, τα οποία θα κατευθυνθούν σε συμπολίτες μας έως και 50 ετών, όχι έως 40, ζευγάρια. Με συγκεκριμένα αλλά πιο χαλαρά εισοδηματικά κριτήρια. Και πιστεύω ότι είναι ένα πρόγραμμα το οποίο θα βοηθήσει σχεδόν 20.000, 15.000 με 20.000 συμπολίτες μας να αποκτήσουν το δικό τους σπίτι.

Από εκεί και πέρα, έχουμε και ένα δεύτερο πρόγραμμα το οποίο το θεωρώ πολύ σημαντικό. Άλλα 400 εκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης για άτοκα δάνεια ύψους έως 20.000 ευρώ, για ανακατασκευή παλαιών διαμερισμάτων. Υπάρχει σήμερα στην πατρίδα μας, και ειδικά στις μεγάλες πόλεις, ένα μεγάλο απόθεμα κλειστών διαμερισμάτων, θα έλεγα από την εποχή της κρίσης. Διαμερίσματα τα οποία όταν τα ενοίκια και οι τιμές των ακινήτων ήταν πολύ χαμηλά απλά δεν συνέφεραν κάποιον να τα βγάλει στην αγορά.

Αλλά ξέρετε πολύ καλά, κ. Ευγενίδη, ότι η αγορά, ειδικά η αγορά των ακινήτων, είναι μια αγορά προσφοράς και ζήτησης. Αν υπάρχουν περισσότερα ακίνητα τα οποία προσφέρονται, είναι δεδομένο ότι τα ενοίκια δεν θα αυξάνονται με τον ρυθμό που αυξάνονται και θα πέσουν κιόλας. Τα ενοίκια αυξάνονται, πολύ απλά διότι υπάρχει μεγαλύτερη ζήτηση από ό,τι υπάρχει προσφορά. Και γι’ αυτό και επιμένουμε τόσο πολύ και σε παρεμβάσεις στοχευμένες που αφορούν τη βραχυχρόνια μίσθωση, όπως αυτές τις οποίες εξαγγείλαμε. Θα εξειδικεύσει ο Υπουργός Οικονομικών τη Δευτέρα τις συγκεκριμένες αυξήσεις στα τέλη βραχυχρόνιας μίσθωσης.

Αλλά γι’ αυτό και επιμένουμε τόσο πολύ στο να μπορούμε αφενός να βάλουμε ένα φρένο στη βραχυχρόνια μίσθωση εκεί που θεωρούμε ότι έχει ξεπεράσει κάποιο όριο. Πρώτο, δεύτερο και τρίτο διαμέρισμα της Αθήνας, στοπ οι νέες βραχυχρόνιες μισθώσεις.

Εξετάζουμε επίσης, κοιτάμε και τις υπόλοιπες περιοχές. Αν υπάρχουν περιοχές που αισθανόμαστε ότι η βραχυχρόνια μίσθωση, επειδή έχουμε πολύ καλά στοιχεία, ξεπερνάει ένα συγκεκριμένο όριο, θα το κάνουμε, αν χρειαστεί αυτό, και σε άλλες περιοχές.

Και βέβαια το πολύ σημαντικό κίνητρο, το οποίο είδα ότι χαιρέτησαν και οι ενώσεις των ιδιοκτητών, να μπορεί κάποιος ο οποίος θα βγάλει το ακίνητό του σε μακροχρόνια μίσθωση, είτε θα μετατρέψει βραχυχρόνια σε μακροχρόνια είτε θα ανοίξει το κλειστό του διαμέρισμα, για τρία χρόνια να μην φορολογείται το εισόδημα από το ενοίκιο.

Είναι, λοιπόν, ένα πλέγμα μέτρων τα οποία όλα στοχεύουν στο να αποκλιμακώσουμε τις πιέσεις οι οποίες υπάρχουν στα ενοίκια και να προσφέρουμε περισσότερα σπίτια στην αγορά. Περισσότερες ευκαιρίες σε συμπολίτες μας να αποκτήσουν το δικό τους σπίτι και περισσότερα σπίτια τα οποία είναι σήμερα κλειστά, προκειμένου να πέσουν οι τιμές των ενοικίων, γιατί πολύ απλά θα αυξηθεί η προσφορά των σπιτιών.

Μία τελευταία παρατήρηση. Τα ζητήματα της στέγης δεν είναι μόνο ελληνικά. Έγιναν τώρα ελληνικά ζητήματα διότι πολύ απλά η οικονομία αναπτύσσεται και δεν είμαστε πια στην εποχή της κρίσης, όπου τα ενοίκια ήταν στα τάρταρα αλλά και η οικονομία ήταν διαλυμένη. Δεν φαντάζομαι ότι θέλει κανείς να επιστρέψουμε σε αυτές τις εποχές.

Από την άλλη, τα προβλήματα αυτά είναι προβλήματα τα οποία αντιμετωπίζουν σχεδόν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες, γι’ αυτό μέχρι και η Ευρώπη σκέφτεται να κάνει ένα χαρτοφυλάκιο το οποίο θα αφορά την προσιτή στέγη.

Πάλι, δεν το λέω ως δικαιολογία, απλά να έχουμε μια αίσθηση ότι δεν είμαστε η μόνη χώρα που αντιμετωπίζει πια τέτοια ζητήματα.

Σε κάθε περίπτωση, εμείς αξιολογούμε συνέχεια τις παρεμβάσεις μας και εφόσον χρειάζεται να είμαστε ακόμα πιο δραστικοί για το ζήτημα αυτό, δεν θα διστάσουμε να το κάνουμε.

Και τέλος, ναι, θα προχωρήσουμε, αυτό θέλει χρόνο, έχουμε ήδη κάποια πολύ ενδιαφέροντα πιλοτικά project σε αυτή την κατεύθυνση: να αξιοποιήσουμε δημόσια γη, παλιές εγκαταστάσεις.

Να δώσω ένα παράδειγμα: η εγκατάσταση της ΧΡΩΠΕΙ, ίσως την ξέρετε, στην Πειραιώς. Η αρχική μας σκέψη ήταν να γίνει στη ΧΡΩΠΕΙ ένα τεχνολογικό πάρκο. Διαπιστώσαμε ότι από την αγορά δεν υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για να γίνει κάτι τέτοιο. Θα μετατρέψουμε, λοιπόν, το project της ΧΡΩΠΕΙ σε ένα μεγάλο project κοινωνικής κατοικίας, απλής αντιπαροχής, για να το πω με απλά λόγια. Θα βγει μια προκήρυξη, θα πούμε: μπορούμε να κατασκευάσουμε 300 διαμερίσματα, θα κρατήσει ο κατασκευαστής έναν συγκεκριμένο αριθμό και τα υπόλοιπα θα διατεθούν στο Δημόσιο για να μπορούμε να τα μισθώσουμε με χαμηλότερο ενοίκιο.

Και τέτοιες παρεμβάσεις, σημειακές, μπορούν να γίνουν σε πολλά σημεία. Διότι υπάρχουν ακίνητα του Δημοσίου τα οποία μπορούμε να εκμεταλλευτούμε, απλά κανείς μέχρι σήμερα δεν είχε ασχοληθεί σοβαρά να τα αξιοποιήσει.

Κώστας Παπαχλιμίντζος (Παραπολιτικά): Κύριε Πρόεδρε, καλημέρα. Ήθελα να σας ρωτήσω το εξής. Πριν τις ευρωεκλογές είχατε τοποθετηθεί σχετικά με την κυρία Σακελλαροπούλου με έναν τέτοιο τρόπο ο οποίος ερμηνεύτηκε ότι είναι μία έμμεση στήριξη στο πρόσωπό της για ανανέωση της θητείας στην Προεδρία της Δημοκρατίας. Μετά τις ευρωεκλογές φάνηκε αυτό να αλλάζει και μάλιστα σε μία αποκάλυψη που έκανε η εφημερίδα «Παραπολιτικά» το περασμένο Σάββατο, θέλει τον κ. Δένδια να είναι ένα βασικό σενάριο αυτή τη στιγμή για το πρόσωπο του Προέδρου της Δημοκρατίας.

Το ερώτημά μου είναι το εξής: πότε θα αποφασίσετε για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ή την Πρόεδρο και με ποια κριτήρια; Και αν θα αξιοποιήσετε τη νέα πλέον αναθεωρημένη συνταγματική διάταξη, όπου αρκούν οι 151 ψήφοι ή αν θα αναζητήσετε ευρύτερες συναινέσεις. Ευχαριστώ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Λυπάμαι για την ανακύκλωση αυτής της συζήτησης και τολμώ να πω και για το πρωτοσέλιδό σας, με την έννοια του ότι το θεωρώ προβληματικό και συνάμα προσβλητικό για την Πρόεδρο της Δημοκρατίας και για τον θεσμό.

Αυτή η συζήτηση θα γίνει τον Ιανουάριο και μέχρι τότε δεν θα πω απολύτως τίποτα, πέραν του γεγονότος ότι σέβομαι και εκτιμώ την Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Λέω ακριβώς τα ίδια τα οποία είχα πει και πριν από τις εκλογές.

Θεωρώ, όμως, πάρα πολύ άδικο και για την ίδια και για τον θεσμό το γεγονός ότι ανακυκλώνεται μία διαρκής συζήτηση γύρω από το πρόσωπο του επόμενου ή της επόμενης Προέδρου της Δημοκρατίας πριν από την ώρα της και θα ζητήσω από όλους σας, νομίζω, να σεβαστούμε τον θεσμό πρώτα και πάνω απ΄ όλα. Να την κάνουμε αυτή τη συζήτηση, θα την κάνουμε προφανώς όταν έρθει η ώρα, σεβόμενοι τις διατάξεις του Συντάγματος.

Θα πω μόνο ότι προφανώς η πρόθεση πάντα του προτείνοντος Πρόεδρο της Δημοκρατίας είναι να σεβαστεί το πνεύμα του Συντάγματος και να έχει τη μέγιστη δυνατή συναίνεση το πρόσωπο που θα προταθεί. Από την άλλη, η συνταγματική αναθεώρηση μας απεγκλώβισε από τον εκβιασμό της αντιπολίτευσης να χρησιμοποιείται η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας ως ένα εφαλτήριο για να προκηρύσσονται πρόωρες εκλογές.

Δημήτρης Γκάτσιος (capital.gr): Κύριε Πρόεδρε, καλό μεσημέρι κι από μένα. Για το θέμα της ακρίβειας ερωτηθήκατε προηγουμένως από τον συνάδελφό μου, τον κ. Μουρελάτο. Θα ήθελα να σας πάω σε ένα θέμα που πιστεύω ότι έχει το δικό του έντονο κοινωνικό αποτύπωμα.

Παρά τη μεταρρύθμιση με τα χρωματιστά τιμολόγια στην αγορά του ηλεκτρικού ρεύματος, βλέπουμε απότομες και μεγάλες αυξομειώσεις στην εγχώρια χονδρική αγορά, με αποτέλεσμα τους τελευταίους μήνες το κράτος να έχει επανέλθει στην πολιτική της επιδότησης των λογαριασμών.

Θα ήθελα να σας ρωτήσω, λοιπόν, πού εντοπίζετε το συγκεκριμένο πρόβλημα και αν εκτιμάτε ότι θα έχει συνέχεια ή πρόκειται για κάτι παροδικό. Σας ευχαριστώ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ευχαριστώ, κ. Γκάτσιο, για την ευκαιρία που μου δίνετε να μιλήσω σύντομα και όσο πιο απλά γίνεται για ένα εξαιρετικά περίπλοκο ζήτημα.

Χθες, στην εισαγωγή της ομιλίας μου, όταν περιέγραψα τους μεγάλους στόχους που διέπουν την πολιτική μας για την επόμενη τριετία, αναφέρθηκα ειδικά στην πράσινη μετάβαση και ειδικά στην πράσινη ενέργεια, εξηγώντας ότι αυτή δεν αποτελεί απλά μία περιβαλλοντική αναγκαιότητα αλλά και μία οικονομική αναγκαιότητα.

Γιατί το λέω αυτό; Διότι η ενέργεια η οποία παράγεται σήμερα από τον ήλιο, από τον άνεμο και από τα νερά είναι πολύ πιο φθηνή από την ενέργεια η οποία παράγεται  από εισαγόμενο φυσικό αέριο ή από τον λιγνίτη, ο οποίος ούτως ή αλλιώς είναι σε σχεδόν πλήρη αποδρομή, όπως είχαμε δεσμευτεί.

Το πρόβλημα, όμως, με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, το γνωρίζετε καλύτερα από εμένα, είναι ότι δεν μπορούν να παράγουν ενέργεια 24 ώρες το 24ωρο.

Γι’ αυτό και σε κάποιες ώρες της ημέρας, ειδικά τις βραδινές ώρες, όταν βγαίνουν τα φωτοβολταϊκά από το σύστημα, ειδικά το καλοκαίρι, παρατηρήθηκε τους τελευταίους μήνες μια πολύ απότομη άνοδος της ωριαίας τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία τελικά μεταφράζεται και σε μια άνοδο της μεσοσταθμικής τιμής της χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας για τον μήνα.

Υπήρχαν λόγοι που έγινε αυτό. Χωρίς να γίνω πολύ τεχνικός, υπάρχει μια βασική στρέβλωση σήμερα στην αγορά ενέργειας της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, σε σχέση με τις τιμές που πληρώνει η Δυτική Ευρώπη για ηλεκτρική ενέργεια. Λέμε ότι έχουμε μια ενιαία αγορά, έχουμε το target model, αλλά αυτό δεν λειτούργησε τους τελευταίους μήνες.

Και πρέπει να σας πω ότι τις επόμενες μέρες θα αναδείξω το ζήτημα αυτό με μια επιστολή την οποία θα στείλω στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την κα von der Leyen, εξηγώντας ακριβώς το τι έγινε, όχι μόνο στην Ελλάδα, στη Βουλγαρία, στη Ρουμανία, στην Ουγγαρία. Και πώς γίνεται να υπάρχουν ώρες της ημέρας όπου η οριακή τιμή του συστήματος να είναι 10 φορές ακριβότερη στα Βαλκάνια από ό,τι είναι στην Αυστρία ή στην Τσεχία.

Κάτι δεν δουλεύει καλά. Δεν δουλεύει καλά στο ευρωπαϊκό μοντέλο. Δεν αναμένω ότι θα υπάρχουν άμεσες λύσεις στο πρόβλημα αυτό, αλλά τουλάχιστον ας ασχοληθεί κάποιος σοβαρά, να το αναδείξουμε ώστε να φροντίσουμε να μην έχουμε τέτοιες στρεβλώσεις ξανά στο μέλλον. Δεν τις είχαμε μέχρι τον Μάιο, το γεγονός όμως ότι έγινε αυτό μια φορά μάς κάνει πολύ ανήσυχους.

Εξάγουμε αυτή τη στιγμή ενέργεια στην Ουκρανία. Παλιά εισάγαμε ενέργεια από την Ουκρανία. Αυτό τραβάει ενέργεια από το σύστημα, ανεβάζει τις τιμές. Δεν θα πληρώσει, όμως, ο Έλληνας καταναλωτής τις στρεβλώσεις ενός ευρωπαϊκού μοντέλου.

Βραχυπρόθεσμα αυτό το οποίο κάναμε και θα εξακολουθούμε να κάνουμε είναι να επιβάλουμε έκτακτους φόρους και έκτακτα τέλη σε αυτούς τους παραγωγούς που πραγματικά βγάζουν «ουρανοκατέβατα κέρδη». Δεν κάνουν κάτι παράνομο, αλλά αξιοποιούν μια στρέβλωση του συστήματος. Θα πάρουμε λοιπόν αυτά τα κέρδη, θα τα γυρίσουμε στους καταναλωτές, έτσι ώστε να μπορούν να έχουν τιμές οι οποίες να είναι κάτω από τα 15 λεπτά την κιλοβατώρα, όσο καιρό κρατά αυτή η στρέβλωση.

Θέλω να θυμίσω κιόλας, θα το ξαναπώ, ότι στις λιανικές τιμές η Ελλάδα είναι αισθητά κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο και ήταν αισθητά κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.

Και 10 δισεκατομμύρια ευρώ δώσαμε συνολικά τα τελευταία δύο χρόνια για να μπορέσουμε να επιδοτήσουμε τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος όταν είχαμε τις μεγάλες στρεβλώσεις με την έκρηξη των τιμών του φυσικού αερίου.

Και εγώ ήμουν αυτός ο οποίος έδωσε αγώνα στην Ευρώπη να μπει ένα πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου. Και από τη στιγμή που μπήκε, αρχίσαμε να βλέπουμε αποκλιμάκωση. Τον ίδιο αγώνα θα δώσω και τώρα για να διορθωθούν αυτές οι στρεβλώσεις, για να μην έχουμε ξανά του χρόνου το καλοκαίρι αντίστοιχα φαινόμενα.

Όπως ξέρετε, η Ευρώπη δεν αλλάζει από τη μια στιγμή στην άλλη, αλλά τουλάχιστον οφείλει κάποιος να αναδείξει το πρόβλημα αυτό και να δούμε πώς μπορούμε να το διορθώσουμε.

Την ίδια εποχή θέλω να θυμίσω ότι κάναμε και άλλες παρεμβάσεις: προσφέρουμε στους αγρότες μας ένα πολύ ελκυστικό τιμολόγιο, σταθερές τιμές για τα επόμενα χρόνια, έτσι ώστε να βγάλουμε αυτή την ανασφάλεια των τιμών από το κοστολόγιο των αγροτών.

Και νομίζω ότι συνολικά τα χρωματιστά τιμολόγια λειτούργησαν, βοήθησαν περισσότερο τον ανταγωνισμό, έτσι ώστε να μπορεί πραγματικά να λειτουργεί όπως τον είχαμε σχεδιάσει.

Και βέβαια, όπου υπάρχουν στρεβλώσεις, η Ρυθμιστική Αρχή έχει πάντα τη δυνατότητα να παρεμβαίνει.

Παναγής Γαλιατσάτος (Real News): Κύριε Πρόεδρε, αναφερθήκατε χθες την ομιλία σας, τηλεγραφικά θα έλεγα, στο panic button, στο ηλεκτρονικό εισιτήριο στα γήπεδα και την εφαρμογή MyCoast στις παραλίες. Εδώ μιλάμε για πρωτοβουλίες που θέλουν να απαντήσουν στην ανασφάλεια του πολίτη, στην ανομία και στην παραβατικότητα.

Έχετε πει και εσείς πολλές φορές ότι «το δόγμα της νομιμότητας παντού ήρθε για να μείνει». Θα ήθελα, όμως, να σας επισημάνω ότι μια ματιά στην επικαιρότητα και στο αστυνομικό δελτίο αρκεί για να δείτε πως τα φαινόμενα της παραβατικότητας εξακολουθούν να υφίστανται και ότι παραμένουν κάποιοι θύλακες ανομίας.

Επειδή ο πολίτης, μιλάμε και για την καθημερινότητα του πολίτη σαν πρώτο σκοπό της κυβέρνησής σας, και επειδή ο πολίτης τα αντιλαμβάνεται ως παράγοντες που υποβαθμίζουν την ασφάλεια και την καθημερινότητά του και τα αξιολογεί ως σημαντικά προβλήματα, σε όλες τις δημοσκοπήσεις το βλέπουμε αυτό, σκοπεύετε να κάνετε κάτι παραπάνω σε αυτή την κατεύθυνση για να αντιμετωπίσετε τέτοια φαινόμενα;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ευχαριστώ για την ερώτηση, κ. Γαλιατσάτε. Πράγματι όταν πέρσι έθεσα το ζήτημα της νομιμότητας παντού ως μια προτεραιότητα της κυβέρνησης, γνώριζα πολύ καλά ότι αναλαμβάνουμε ένα δύσκολο έργο, διότι η παραβατικότητα μπορεί να έχει πάρα πολλές εκφάνσεις.

Δεν αναφερόμαστε μόνο στο αστυνομικό ρεπορτάζ και δεν θέλω να παραθέσω στοιχεία, το έχει κάνει ο Υπουργός, υπάρχει μία αισθητή βελτίωση και στους αριθμούς της αστυνόμευσης και αριθμητικά στοιχεία που δείχνουν ότι σε μία κατηγορία παραβάσεων τα πηγαίνουμε καλύτερα από ό,τι τα πηγαίναμε.

Αλλά η παραβατικότητα δεν αφορά μόνο αυτό. Αφορούσε, παραδείγματος χάριν, την κατάσταση στις παραλίες μας, αφορά την αυθαίρετη δόμηση, αφορά τις φορολογικές παραβάσεις οι οποίες μπορεί να γίνονται. Δεν υπάρχει κοινωνία χωρίς παραβατικότητα, νομίζω ότι όλοι το αντιλαμβανόμαστε αυτό.

Το μήνυμα, όμως, το οποίο εκπέμπουμε είναι ότι οι νόμοι ισχύουν, ισχύουν για όλους, και το κράτος έχει τη δυνατότητα να τους εφαρμόσει. Παραδείγματος χάρη, με την εφαρμογή MyCoast αποδείξαμε ότι αυτό μπορεί να συμβεί με τη συμμετοχή των πολιτών.

Γιατί το πρόβλημα με την παραβατικότητα, κ. Γαλιατσάτε, είναι ότι όταν αισθάνονται όλοι ότι η παραβατικότητα γίνεται ανεκτή, αυτός που είναι νόμιμος θα σου πει, «γιατί, κορόιδο είμαι εγώ; Θα πάω και εγώ να παρανομήσω αν αισθάνομαι ότι ο παραβάτης δεν τιμωρείται». Γι’ αυτό και η συνολική κοινωνική συμμετοχή σε μια τέτοια προσπάθεια έχει τόσο μεγάλη σημασία.

Θα ήθελα να αναφέρω ενδεικτικά ότι για τη διαχείριση των παραλιών η Ιταλία έχει παραπεμφθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ίσως θα πρέπει να πάρει κάποια μαθήματα για τον τρόπο με τον οποίο εμείς κάναμε τις ηλεκτρονικές δημοπρασίες και τον τρόπο με τον οποίο εμπλέξαμε τους ίδιους τους πολίτες στην παρακολούθηση αυτών των διαδικασιών, όπως τις είχαμε δρομολογήσει.

Πάρτε, για παράδειγμα, τα γήπεδα. Το ποδόσφαιρο. Μας ενδιαφέρει όλους πάρα πολύ. Θυμάστε όταν κλείσαμε τα γήπεδα, υπήρχε μια τεράστια αγανάκτηση. «Τι κάνει η κυβέρνηση; Τινάζει το ποδόσφαιρο στον αέρα».

Τι έχουμε σήμερα, όμως; Έχουμε κάμερες παντού, έχουμε ηλεκτρονική ταυτοποίηση του εισιτηρίου. Δουλεύει το σύστημα ρολόι, και στο ποδόσφαιρο και στο μπάσκετ. Έχουμε αυτοματοποιημένες ποινές σε περίπτωση παραβάσεων. Αυτό δεν είναι μια αντιμετώπιση μιας παραβατικότητας η οποία ταλάνιζε για χρόνια την ελληνική κοινωνία, ενίοτε με τραγικά αποτελέσματα;

Για δείτε τι γίνεται λίγο στις φορολογικές παραβάσεις. Δεν αναφέρομαι μόνο στα περιστατικά της διαφθοράς, στη ΔΟΥ Χαλκίδας, τα οποία εντοπίστηκαν. Διάβαζα, και πραγματικά και εγώ το έμαθα στην κυριολεξία από τις εφημερίδες, κάτι που πιστοποιεί πραγματικά τον τρόπο και την ανεξαρτησία με την οποία δουλεύει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, γι’ αυτό το αδιανόητο κύκλωμα, το οποίο ουσιαστικά έβγαζε λεφτά διακινώντας ελαιόλαδο. Με τεράστια ποσά. Το myDATA ήρθε και αποκάλυψε αυτές τις συμπεριφορές. Άλλο ένα παράδειγμα του πώς η τεχνολογία και οι διασταυρώσεις μπορούν να μας βοηθήσουν να κάνουμε πράξη τέτοιες πολιτικές.

Το ίδιο ισχύει σε έναν βαθμό για την αυθαίρετη δόμηση. Έχουμε παραπάνω εργαλεία τώρα. Και θα δείτε και σε αυτό σημαντικές πρωτοβουλίες, ώστε να γνωρίζουν αυτοί οι οποίοι χτίζουν σήμερα αυθαίρετα -δεν αναφέρομαι στα παλιά αυθαίρετα- ότι θα τους βρούμε και θα τους βάλουμε να τα γκρεμίσουν. Ειδικά αυτά τα οποία χτίζονται σήμερα. Γιατί τις εκκρεμότητες με το παρελθόν σε έναν βαθμό τις έχουμε τακτοποιήσει.

Άρα, θα έλεγα ότι αυτή η έννοια της νομιμότητας παντού και της συμμετοχής της κοινωνίας σε μια συλλογική προσπάθεια, να μπορέσουμε όλοι να σεβαστούμε τους κανόνες που μας κάνουν μια ευνοούμενη πολιτεία, αποδίδω πολύ μεγάλη σημασία σε αυτό. Και βέβαια πρέπει να γνωρίζουν όλοι ότι γι’ αυτούς οι οποίοι δεν παίζουν με τους κανόνες θα υπάρχουν συνέπειες.

Να αναφερθώ και σε κάτι ακόμα, το οποίο το θεωρώ πολύ σημαντικό: οδική ασφάλεια, παραβατικότητα του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, τα μέτρα τα οποία μπορούμε να πάρουμε σε αυτή την κατεύθυνση, πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε την τεχνολογία. Ναι, έχω ζητήσει από τα συναρμόδια Υπουργεία, από το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, άμεσα, μια πρόταση για το πώς θα βάλουμε 1.000 κάμερες στην Αθήνα, οι οποίες θα ελέγχουν την παραβατική συμπεριφορά στον δρόμο, -κράνη, κόκκινα, ταχύτητα- και θα πηγαίνει απευθείας η κλήση στον παραβάτη.

Δεν νοείται να έχουμε τεχνολογικά εργαλεία σήμερα και να μην μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε. Και αν αισθάνονται οι πολίτες ότι πράγματι υπάρχει τάξη και ο νόμος εφαρμόζεται, έτσι θα μειωθούν οι παραβατικές συμπεριφορές όσον αφορά την καθημερινότητά μας.

Τώρα, έγκλημα υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει πάντα. Δεν νομίζω να φαντάζεται κανείς ότι υπάρχει μία κοινωνία χωρίς έγκλημα, αλλά στέκομαι ιδιαίτερα σε αυτού τους είδους τις παραβατικές συμπεριφορές οι οποίες νομίζω ότι σε μεγάλο βαθμό καθορίζουν και τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε συνολικά τη σχέση μας με το κράτος και τον βαθμό εμπιστοσύνης που πρέπει να έχουμε τελικά στο κράτος και στην εκλεγμένη πολιτεία.

Αδαμαντία Λιόλιου (OPEN): Καλησπέρα, κ. Πρόεδρε. Άκουσα χθες στην ομιλία σας που είπατε ότι το μήνυμα των εκλογών το οποίο έχετε λάβει από τις πρόσφατες κάλπες, είναι «πιο γρήγορα, πιο αποτελεσματικά». Είναι ακριβώς και μπροστά μου στη λεζάντα που βλέπω και ακριβώς πίσω σας.

Αναρωτιέμαι, λοιπόν, αν έχετε σκεφτεί ότι το μήνυμα ενδεχομένως των ευρωεκλογών ήταν ότι πρέπει να αλλάξετε πορεία σε κάποια θέματα. Και θέλω να θέσω το ζήτημα της μεσαίας τάξης, που άλλωστε ήταν και η δύναμή σας, κυριαρχείτε σε αυτήν από το 2019. Ωστόσο, είδαμε ότι στις πρόσφατες ευρωεκλογές η Νέα Δημοκρατία έχασε ένα κομμάτι της επιρροής της στη μεσαία τάξη και μάλιστα και τα πρόσφατα γκάλοπ επιβεβαιώνουν την ίδια εικόνα.

Άλλωστε, η Νέα Δημοκρατία φυσικά έχει και το προβάδισμα μέχρι αυτή την ώρα έναντι της αντιπολίτευσης, που βρίσκεται σε μία εσωτερική κρίση, τα ποσοστά της, όμως, είναι τα ποσοστά του Ιουνίου. Ενδέχεται, λοιπόν, και σκέφτεστε ίσως να αλλάξετε δρόμο, πορεία σε κάποια συγκεκριμένα θέματα;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Η απάντηση είναι, επί της αρχής, όχι. Και το λέω αυτό διότι οι κυβερνήσεις έχουν υποχρέωση να απορροφούν το πολιτικό κόστος από επιλογές οι οποίες ενίοτε μπορεί να είναι δυσάρεστες.

Δεν κοιτάω τις δημοσκοπήσεις κάθε μέρα και λέω, «ωπ, εδώ έχουμε πρόβλημα, πάμε να αλλάξουμε την πολιτική μας». Ποτέ δεν το έκανα και πάντως δεν πρόκειται να το κάνω τώρα. Γιατί πιστεύω ακράδαντα ότι αυτή η πολιτική σε ορίζοντα τετραετίας θα αποδώσει προς όφελος των Ελλήνων πολιτών. Και αν πρέπει να αναλάβουμε ένα πρόσκαιρο πολιτικό κόστος, το οποίο ενδεχομένως σε μία εκλογική αναμέτρηση όπως οι ευρωεκλογές να εκφράστηκε, αυτό είναι μέρος της ίδιας της πολιτικής διαδικασίας.

Κι επειδή πιστεύω πάρα πολύ στη λογοδοσία κι επειδή πιστεύω στο γεγονός, όπως σας είπα, ότι έχουμε ένα στέρεο κυβερνητικό πρόγραμμα και αξιόπιστο, γι΄ αυτό εκλεγήκαμε.

Δεν κάναμε κάτι τον πρώτο χρόνο που να μη συμπεριλαμβάνονταν στο προεκλογικό μας πρόγραμμα. Κάναμε αυτά για τα οποία μας εξέλεξαν οι πολίτες και, όπως σας είπα, κάποια ήταν και δύσκολα, μπορεί να προκάλεσαν κάποιες επιμέρους αντιδράσεις. Θεωρούμε όμως ότι και εκεί που μπορεί ενδεχομένως να στεναχωρήσαμε κάποιους συμπολίτες μας που ήταν παραδοσιακοί μας ψηφοφόροι, πιστεύω ότι εξηγήσαμε γιατί οι πολιτικές αυτές τελικά ήταν ορθές και δίκαιες.

Άρα, το σύνθημα το οποίο βλέπετε αποτυπώνει απόλυτα την πολιτική μας. Αυτό δεν σημαίνει, προς Θεού, ότι δεν προσαρμοζόμαστε σε έκτακτες καταστάσεις. Γιατί την πρώτη τετραετία μάς έτυχαν τόσες κρίσεις, ελπίζω να μη χρειαστεί πάλι να διαχειριστούμε αντίστοιχες. Αλλά ως προς τον πυρήνα υλοποίησης των βασικών μεγάλων αλλαγών που θα κάνουν την Ελλάδα μια καλύτερη χώρα και τους Έλληνες πολίτες να ζουν καλύτερα, αυτή η πορεία είναι προδιαγεγραμμένη και δεν αλλάζει.

Γιάννης Χρηστάκος (MEGA): Καλησπέρα κι από μένα, κ. Πρόεδρε. Θα ήθελα να σας πάω, εμμένοντας στις πολιτικού περιεχομένου ερωτήσεις, για την άνοδο, την ανησυχητική -όπως όλοι έχουμε παρατηρήσει- άνοδο της ακροδεξιάς σε όλη την Ευρώπη, της δεξιάς, αν θέλετε, σε ένα ευρύτερο περιβάλλον, όπως τοποθετούνται τα κόμματα αυτά. Κι εδώ στη χώρα μας, μετά το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών δημιουργήθηκε ένα νέο τοπίο που συνεχίστηκε από το αποτέλεσμα των εθνικών εκλογών.

Θα ήθελα να σας ρωτήσω αν σας ανησυχεί αυτό το οποίο παρουσιάζεται και στην Ευρώπη γενικότερα, είδαμε και ακροδεξιά σχήματα πρόσφατα στη Γερμανία, τα ξέρουμε όλοι, αν σας ανησυχεί και στο εσωτερικό της χώρας η άνοδος κομμάτων τα οποία κινούνται στο ευρύτερο περιβάλλον της δεξιάς, όπως τουλάχιστον αυτά τοποθετούνται.

Εάν υπάρχει κάτι το οποίο λείπει από το πολιτικό σύστημα γενικότερα, δεν λέω από την κυβέρνηση, που ασφαλώς έχει ένα μερίδιο ευθύνης για το τι βλέπουν οι πολίτες απέναντί τους. Αν σας ανησυχεί, αν υπάρχει κάτι που μπορεί να γίνει γι΄ αυτό και αν, εν τέλει, σε ένα απώτερο μέλλον θα βλέπατε τη Νέα Δημοκρατία με τη σημερινή ιδεολογική της κατεύθυνση να μπορεί να συμμετάσχει και σε συνεργασίες με κάποια από αυτά τα κόμματα. Ευχαριστώ πολύ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Η άνοδος της ακροδεξιάς είναι ένα ευρωπαϊκό φαινόμενο. Δεν αποτυπώθηκε με την ένταση την οποία κάποιοι προέβλεπαν στις ευρωεκλογές, σίγουρα, όμως, σε κάποιες χώρες η ακροδεξιά κάνει πολύ αισθητή την παρουσία της.

Και το γεγονός ότι στην Γερμανία, σε ένα ομοσπονδιακό κράτος βέβαια -εκλογές κρατιδίων, αντίστοιχες, δηλαδή, περιφερειακές  εκλογές στη χώρα μας-, η ακροδεξιά παίρνει ποσοστά τα οποία ξεπερνούν το 30% και η ακροαριστερά παίρνει ποσοστά της τάξης του 15%, σίγουρα θα πρέπει αν κάποιος ήταν Γερμανός να ανησυχεί ιδιαίτερα.

Στην Ελλάδα δεν έχουμε τέτοια φαινόμενα. Θέλω να τονίσω ότι πάντα υπήρχαν κόμματα στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας τα οποία έπαιρναν αξιοσέβαστα ποσοστά, αρκετά κατακερματισμένα.

Δεν θα είμαι εγώ αυτός ο οποίος θα κατηγοριοποιήσει όλους τους πολίτες, οι οποίοι έχουν επιλέξει τέτοιους σχηματισμούς ως ακροδεξιούς, ούτε όλα τα κόμματα κατ΄ ανάγκη ως ακροδεξιά. Διότι είναι τελείως διαφορετικό να διαφωνεί κάποιος με κάποιες αξιακές επιλογές της κυβέρνησης και τελείως διαφορετικό να αναπαράγει θεωρίες, απίθανες θεωρίες συνομωσίας, οι οποίες υπάρχουν μόνο στο φαντασιακό κάποιων, που ταυτόχρονα όμως δηλητηριάζουν την ελληνική κοινωνία.

Γι’ αυτό μιλάμε για ένα σχετικά ανομοιόμορφο κοινό, αλλά αυτό το οποίο θέλω να τονίσω είναι ότι η γενεσιουργός αιτία της ανόδου της ακροδεξιάς στην Ευρώπη  είναι πρωτίστως ζητήματα τα οποία σχετίζονται με την διαχείριση της παράνομης μετανάστευσης.

Αυτό το πρόβλημα στην Ελλάδα, σε μεγάλο βαθμό, όχι σε πλήρη βαθμό, το έχουμε αντιμετωπίσει. Και το έχουμε αντιμετωπίσει με μια αυστηρή πολιτική φύλαξης των συνόρων μας και με μια αποτελεσματική διεκπεραίωση όσων αιτούνται άσυλο, με αποτέλεσμα ειδικά στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου σήμερα, όλοι να συζητούν για τον αριθμό των Τούρκων επισκεπτών που έρχονται με την γρήγορη visa και όχι για το πόσοι -γιατί είναι πολύ λίγοι- μετανάστες ή υποψήφιοι εν δυνάμει πρόσφυγες βρίσκονται στις δομές φιλοξενίας.

Άρα, υπάρχει μια μεγάλη διάκριση μεταξύ του τι γίνεται στην Ευρώπη και του τι γίνεται στην Ελλάδα.

Και εγώ θα το ξαναπώ, για τους πολίτες οι οποίοι έχουν επιλέξει κόμματα στα δεξιά της Νέας Δημοκρατίας που μπορεί να έχουν κάποιες πατριωτικές ανησυχίες: η Ελλάδα σήμερα είναι πολύ πιο θωρακισμένη από ό,τι ήταν το 2019.

Ναι, το 2025 δαπανούμε ένα κομμάτι του δημοσιονομικού χώρου για να πληρώσουμε την πρώτη από τις τρεις Belharra. Μας δίνουν μια μεγάλη υπεροπλία ως προς το ναυτικό μας. Είναι πλοία τα οποία είναι μοναδικά στη Μεσόγειο και μια προίκα για το Πολεμικό Ναυτικό για πολλές δεκαετίες.

Το ίδιο ισχύει για τα Rafale, το ίδιο ισχύει για τα F-35, το ίδιο ισχύει για την αναβάθμιση των F-16. Η Ελλάδα σήμερα είναι μια χώρα, η οποία μπορεί να συνομιλεί με αυτοπεποίθηση με την Τουρκία, αλλά είναι μια χώρα η οποία μπορεί να το κάνει ακριβώς επειδή έχει ενισχύσει σημαντικά την αποτρεπτική της δύναμη.

​​Και επειδή συχνά βλέπω να διακινούνται απίθανες θεωρίες, που περίπου περιγράφουν μία κυβέρνηση, η οποία, αν μη τι άλλο, έχει ενισχύσει τις Ένοπλες Δυνάμεις και έχει ενισχύσει τις συμμαχίες της, ως απολύτως ενδοτική, λυπάμαι πραγματικά που κάποιοι θέλουν να κάνουν μία τέτοια σπέκουλα, παντελώς ανυπόστατη, με τα εθνικά θέματα.

Τάσος Τασιούλας (voria.gr): Όπως υποστηρίζετε, δίνετε μεγάλη σημασία στη Θεσσαλονίκη, όμως ακόμη η πλειονότητα των πολιτών και της πόλης και της ευρύτερης περιοχής, αισθάνεται ότι αντιμετωπίζεται ως πολίτης δεύτερης κατηγορίας. Δεν βλέπουν να αλλάζουν τα πράγματα με ταχύτητα, παρά τις ανακοινώσεις για το Μετρό, για τα έργα στο Flyover και άλλες σημαντικές υποδομές που έχουν δρομολογηθεί και παρά τις εξαγγελίες της κυβέρνησης.

Πότε βλέπετε πραγματικά να γίνεται η αλλαγή σελίδας που έχετε υποσχεθεί στην περιοχή; Ο κόσμος αμφιβάλλει και φοβάται μήπως ζήσουμε και πάλι ένα μεγάλο χάσμα μεταξύ λόγων και έργων, όπως πολλές φορές στο παρελθόν. Ευχαριστώ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα ξεκινήσουμε στις 30 Νοεμβρίου με τα εγκαίνια του Μετρό. Τα εγκαίνια, επειδή έχουν γίνει διάφορα εγκαίνια, να τονίσω: εγκαίνια ίσον θέτουμε το Μετρό σε λειτουργία, κόβουμε το πρώτο εισιτήριο. Στις 30 Νοεμβρίου θα λειτουργήσει το Μετρό της Θεσσαλονίκης.

Και επειδή καταλαβαίνω ότι το έργο αυτό είναι σχεδόν ταυτοτικό για την πόλη και κανείς δεν πιστεύει ότι θα λειτουργήσει, και σήμερα ακόμα θα υπάρχει καχυποψία, θα αλλάξει σε μεγάλο βαθμό όταν οι Θεσσαλονικείς και οι επισκέπτες δουν το πιο σύγχρονο Μετρό στην Ευρώπη και ένα Μετρό του οποίου κάποιοι σταθμοί, ειδικά ο Σταθμός της Βενιζέλου, αποτελούν ένα πραγματικό κόσμημα, ένα μουσείο, ουσιαστικά, μέσα σε ένα σταθμό του Μετρό.

Από εκεί και πέρα, η δεύτερη τετραετία της κυβέρνησής μας για τη Θεσσαλονίκη είναι η τετραετία της υλοποίησης των έργων, αν η πρώτη ήταν η τετραετία του σχεδιασμού.

Είναι πολλά, είχαμε την ευκαιρία να αναφερθούμε σε αυτά και στην ειδική εκδήλωση την οποία κάναμε για την Κεντρική Μακεδονία και τη Θεσσαλονίκη. Γιατί πολλές φορές αισθανόμουν ότι αδικούσαμε τη Θεσσαλονίκη, βάζοντας απλώς κάποιες φράσεις σε μία γενική ομιλία. Τώρα κάναμε μία ειδική εκδήλωση και καθίσαμε τέσσερις ώρες και τα συζητούσαμε.

Τα ηλεκτρικά λεωφορεία είναι ήδη στους δρόμους της Θεσσαλονίκης, τα πρώτα. Οι πολίτες τα βλέπουν και νομίζω ότι χαίρονται για αυτά και τα φροντίζουν κιόλας πολύ περισσότερο, γιατί ο πολίτης σέβεται τις ποιοτικές υπηρεσίες που προσφέρει το κράτος.

Το Flyover, το οποίο έχει αποτελέσει μία αιτία μεγάλης αναστάτωσης στην πόλη, κατασκευάζεται και έχει ορίζοντα υλοποίησης τον Απρίλιο του 2027. Η φιλοδοξία μας είναι να το εγκαινιάσουμε πριν από τις εθνικές εκλογές του 2027. Ξέρω ότι προκαλεί μία μεγάλη κυκλοφοριακή δυσκολία στην πόλη, γι’ αυτό και έχουμε στηρίξει την πόλη με σημαντικές παρεμβάσεις, με περισσότερη Τροχαία. Και βέβαια, όταν λειτουργήσει το Μετρό, σε τρεις μήνες από τώρα, θα αλλάξει και συνολικά η εικόνα της πόλης, διότι θα απορροφήσει ένα μεγάλο κομμάτι του μεταφορικού έργου.

Αναφέρθηκα στο παιδιατρικό νοσοκομείο. Κατασκευάζεται. Αναφέρομαι στις παρεμβάσεις που γίνονται στο Στρατόπεδο «Παύλου Μελά». Γίνονται. Το Thess INTEC έχει ξεκινήσει.

Η παρέμβαση που κάνουμε στην ΔΕΘ, η δημιουργία, δηλαδή, ενός μεγάλου πάρκου σε συνδυασμό με νέες εγκαταστάσεις, αυτό δεν είναι έργο που θα έχει ολοκληρωθεί εντός της τριετίας. Πάντως, του χρόνου ελπίζουμε να είναι έργο το οποίο θα έχει προκηρυχθεί. Και πολλά άλλα τα οποία δεν έχω χρόνο αυτή την στιγμή να τα αναφέρω.

Το 2027 η Θεσσαλονίκη θα είναι μια άλλη πόλη. Και νομίζω ότι οι Θεσσαλονικείς θα το δουν, θα το εκτιμήσουν αυτό και τους ευχαριστώ για την υπομονή τους, γιατί ειδικά για το ζήτημα του Μετρό έπρεπε να περάσουμε δια πυρός και σιδήρου, για να μπορέσουμε να υλοποιήσουμε το έργο αυτό, και με πολλές αντιδράσεις από την ίδια την πόλη. Είμαι πεπεισμένος, όμως, ότι το αποτέλεσμα θα μας δικαιώσει και θα δικαιώσει και την υπομονή των Θεσσαλονικιών.

Γεωργία Σκιτζή (ΕΡΤ): Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να σας πάω λίγο στο πεδίο της δημόσιας δωρεάν παιδείας. Έχετε μιλήσει για την ενίσχυσή της. Μάλιστα χθες ανακοινώσατε και το πρόγραμμα «Μαριέττα Γιαννάκου» για την κτιριακή αναβάθμιση.

Ωστόσο, τις τελευταίες ημέρες προκλήθηκε αναστάτωση στον χώρο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με την απόφαση σας να προχωρήσετε σε συγχώνευση των τάξεων. Θέλω να ρωτήσω, αυτό δεν οδηγεί αναπόφευκτα σε αύξηση του αριθμού των μαθητών σε κάθε τμήμα;

Γονείς και εκπαιδευτικοί υποστηρίζουν, παράλληλα, πως δείχνει πως τελικά υπάρχει ένα ευρύτερο πρόβλημα που αφορά στην υποχρηματοδότηση και στις ελλείψεις στην εκπαίδευση. Πώς απαντάτε και σε αυτό;

Και αν μου επιτρέπετε να προσθέσω, επειδή βρισκόμαστε και μόλις τρεις ημέρες πριν από την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, το μέτρο απαγόρευσης της χρήσης των κινητών, δεδομένου ότι αυστηροποιείται, υπήρχε ήδη, σε τι αποσκοπεί; Γιατί πολλοί υποστηρίζουν ότι έγινε μόνο για το θεαθήναι.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Για τις συγχωνεύσεις των τμημάτων, κυρία Σκιτζή, έχει δώσει αναλυτικές εξηγήσεις το Υπουργείο Παιδείας. Αν δεν κάνω λάθος, από τα 61.000 τμήματα συγχωνεύουμε κάτι λιγότερο από 1.000.

Και αυτό γίνεται πάντα με σαφείς κανόνες και με σκοπό τον εξορθολογισμό και όχι την εξοικονόμηση. Έβλεπα τα στοιχεία και αν δεν κάνω λάθος, οι αριθμοί των μαθητών που έχουμε στο Νηπιαγωγείο, στο Δημοτικό, στο Γυμνάσιο, στο Λύκειο, είναι μια αναλογία που είναι καλύτερη από αυτή που υπάρχει στα ευρωπαϊκά σχολεία. Γιατί έχουμε περισσότερους εκπαιδευτικούς απ’ ό,τι έχουμε στην Ευρώπη ανά μέσο όρο για τον αριθμό των μαθητών.

Άρα, νομίζω ότι γίνεται μία, δεν θα έλεγα καν μεγάλη, φασαρία, η οποία δεν νομίζω ότι έχει πολύ μεγάλη υπόσταση. Άλλα είναι τα προβλήματα της δευτεροβάθμιας και πρωτοβάθμιας παιδείας, τα οποία πρέπει να αντιμετωπίσουμε.

Αποδίδω μεγάλη σημασία στους μόνιμους διορισμούς εκπαιδευτικών, που αντικαθιστούν, όπως ξέρετε, αναπληρωτές, έτσι ώστε να δίνουμε μία μονιμότητα στο προσωπικό μας και μία προβλεψιμότητα ως προς τη ζωή τους. Είναι πολύ δύσκολο για έναν αναπληρωτή να πηγαίνει από πόλη σε πόλη, από νησί σε νησί,  χωρίς να γνωρίζει που θα είναι μόνιμα τοποθετημένος.

Η μεγάλη επανάσταση που κάνουμε με την είσοδο της τεχνολογίας στα σχολεία  έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο κάνουμε το μάθημα. Το έχει κάνει πολύ πιο δημιουργικό και πολύ πιο ουσιαστικό.

Και βέβαια, να σταθώ λίγο στην παρέμβαση την οποία κάνουμε για τη σχολική στέγη. Η ευθύνη για την επισκευή των σχολείων είναι στους Δήμους, δεν είναι στην κεντρική κυβέρνηση. Όμως οι Δήμοι βλέπουμε ότι συχνά δυσκολεύονται να ανταποκριθούν. Γι’ αυτό και θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα καινούριο πρόγραμμα το οποίο θα το συζητήσουμε άμεσα με την αυτοδιοίκηση για να δούμε τον καλύτερο τρόπο υλοποίησής του.

Βάζουμε 250 εκατομμύρια σε ορίζοντα των επόμενων ετών από το ΠΔΕ (Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων) και θα κάνουμε και μια μεγάλη προσπάθεια, ειδικά γι’ αυτό το πρόγραμμα, να δημιουργήσουμε ένα ταμείο το οποίο θα προσελκύσει σημαντικές δωρεές από τον ιδιωτικό τομέα. Δε γίνεται να έχουμε σχολεία στα οποία πέφτουν σοβάδες στα κεφάλια των μαθητών, ούτε γίνεται να έχουμε σχολεία με τουαλέτες οι οποίες προέρχονται από τον 19ο ή τον 20ο αιώνα.

Και βέβαια, το είπα και χθες, πηγαίνω παντού στην ελληνική περιφέρεια και βλέπω εγκαταλελειμμένα γηπεδάκια, τα οποία υπάρχουν ήδη με σπασμένες μπασκέτες, σε μία εποχή που θέλουμε να βγάλουμε τα παιδιά έξω, να αθλούνται περισσότερο και για να αντιμετωπίσουμε και το θέμα της παιδικής παχυσαρκίας.

Για τέτοιες παρεμβάσεις μιλάμε. Αλλά μπορούν να αλλάξουν εντός των επόμενων ετών την εικόνα της στέγης, τα πιο προβληματικά σχολεία μας. Γιατί δεν είναι όλα τα σχολεία προβληματικά. Αρκετά σχολεία, όμως, είναι προβληματικά.

Για το ζήτημα του κινητού. Εκεί θα επιμείνω πολύ και θα επιμείνω πολύ, διότι οι επιστήμονες μας λένε, χωρίς να υπάρχει καμία πια αμφιβολία, ότι το κινητό τηλέφωνο, ειδικά στο σχολείο, παρεμβαίνει  στη μαθησιακή διαδικασία και δημιουργεί ουσιαστική διάσπαση προσοχής. Όποιος είναι γονιός, νομίζω, το ξέρει πολύ καλά αυτό. Δεν είναι ένα εύκολο μέτρο στην εφαρμογή του. Θα υπάρχουν δυσκολίες, θα υπάρχουν αντιδράσεις.

Κάνουμε, όμως, ένα σημαντικό πρώτο βήμα. Θέλουμε τα κινητά να είναι στη τσάντα. Θέλω να θυμίσω ότι άλλα σχολεία στο εξωτερικό, επειδή το ζήτημα αυτό δεν είναι μόνο ελληνικό, έχουν προχωρήσει και ένα βήμα παραπέρα. Έχουν ειδικά locker, στα οποία κλειδώνονται τα κινητά με το που θα πας στο σχολείο και τα παίρνεις όταν φύγεις. Δεν αποκλείω τίποτα στη συνέχεια στην εφαρμογή του μέτρου. Αυτό το οποίο ξέρω είναι ότι το τηλέφωνο δεν μπορεί, ειδικά το smartphone δεν μπορεί να παρεμβαίνει στη μαθησιακή διαδικασία.

Ξέρω επίσης και κάτι ακόμα, ότι τα παιδιά μας και οι έφηβοί μας κινδυνεύουν πια από απόλυτο εθισμό από τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Κι αυτό είναι ένα τεράστιο πρόβλημα ψυχικής υγείας, πηγαίνει πέρα και πάνω από τα σχολεία κι ένα πρόβλημα το οποίο πρέπει να αντιμετωπίσει η Ευρώπη στη ρίζα του.

Και θέλω να παίξω έναν πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια, να υπάρχει ευρωπαϊκή ρύθμιση πια, που να αφορά τους ίδιους τους αλγόριθμους των πλατφορμών, έτσι ώστε να σπάσουμε αυτή την εξάρτηση, την οποία οι ίδιες οι εταιρείες προκαλούν για να βγάζουν περισσότερα χρήματα.

Δεν μπορούν να βγάζουν χρήματα στις πλάτες των παιδιών μας και των εφήβων μας, σε ένα τεράστιο πείραμα ψυχικής υγείας, το οποίο ήδη βλέπουμε ότι δημιουργεί μεγάλα προβλήματα στα παιδιά: στα κορίτσια με συγκρίσεις, με ανορεξίες, με εικόνες οι οποίες δεν υπάρχουν καν στην πραγματικότητα, που τα κάνουν να αισθάνονται άβολα, αδύναμα, άσχημα, χοντρά, στα αγόρια με άλλου είδους προβλήματα.

Είναι ένα μείζον ζήτημα και ζήτημα το οποίο δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε μόνο σε εθνικό επίπεδο, αλλά πρέπει να το αντιμετωπίσουμε σε ευρωπαϊκό. Για κανονιστικές παρεμβάσεις μιλάμε, που να αφορούν τις μεγάλες εταιρείες τεχνολογίας.

Αυτό που μπορούμε να κάνουμε, είναι να ξεκινήσουμε με τη συμμετοχή. Θέλουμε τους γονείς συμμάχους σε αυτή την προσπάθεια και νομίζω ότι θα είναι σύμμαχοι. Θέλουμε τους καθηγητές και τους δασκάλους συμμάχους, θέλουμε ένα σχολείο όπου η μαθησιακή διαδικασία να μην διακόπτεται από την ανάγκη του μαθητή να κοιτάξει ανά πάσα στιγμή το κινητό του τηλέφωνο.

Γιώργος Παπακωνσταντίνου (ACTION24 – flash.gr): Κύριε Πρόεδρε, καλησπέρα σας. Είμαι η 17η ερώτηση αυτής της συνέντευξης Τύπου και επειδή χθες ανέτρεξα σε προηγούμενες συνεντεύξεις τύπου, έβλεπα ότι τα εθνικά θέματα ήταν πάντα πολύ πιο ψηλά στα ερωτήματα. Και αναρωτιέμαι, επειδή σε λίγες ημέρες πηγαίνετε στη Νέα Υόρκη και θα ξανασυναντηθείτε για ακόμη μία φορά με τον Πρόεδρo Erdoğan, αν τελικά κάνοντας τον απολογισμό αυτής της προσέγγισης που έχει ξεκινήσει τους τελευταίους μήνες, βλέπετε να αποτυπώνεται και αυτό που λέγατε κι εσείς χαρακτηριστικά ότι δεν θα έπρεπε να αποτελεί είδηση ότι συναντιέστε με τον Τούρκο Πρόεδρο. Περαιτέρω, θέλω να σας ρωτήσω ποιες είναι οι προσδοκίες σας από αυτή τη συνάντηση.

Και ένα συναφές ερώτημα είναι το εξής, επειδή πίσω στο φόντο σας και χθες στην ομιλία σας, αλλά και σήμερα, στα γράμματα του συνθήματος «Ελλάδα 2027», αντί για χρωματισμός διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν κάποια από τα σημαντικά στοιχεία της εθνικής αποτροπής, όπως είναι το Rafale, όπως είναι οι φρεγάτες Belharra και όλα αυτά.

Θέλω να σας ρωτήσω, όμως, επειδή βρισκόμαστε σε ένα «τρίγωνο της αστάθειας» όπως το έχετε χαρακτηρίσει, κατά πόσο, με δεδομένες τις δημοσιονομικές στενότητες που υπάρχουν, θα μπορέσουμε να συνεχίσουμε να εξυπηρετούμε τέτοια εξοπλιστικά προγράμματα για να διατηρήσουμε την εθνική αποτροπή σε υψηλά επίπεδα.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ευχαριστώ, κ. Παπακωνσταντίνου, για την ενδιαφέρουσα ερώτηση, ειδικά για το δεύτερο σκέλος.

Δεν είχα ποτέ αυταπάτες για τη δυσκολία της προσέγγισής μας με την Τουρκία, γι’ αυτό και εξ αρχής προσέγγισα αυτή την προσπάθεια αποκατάστασης κανονικών σχέσεων με ρεαλισμό, κρατώντας τα θετικά τα οποία νομίζω ότι είναι σημαντικά: το γεγονός ότι δεν έχουμε παραβιάσεις και παραβάσεις στον εναέριο χώρο του Αιγαίου, την καλύτερη διαχείριση του μεταναστευτικού ζητήματος και την καλύτερη συνεργασία με την Τουρκία, την visa express που βοήθησε πολύ το Ανατολικό Αιγαίο.

Αναγνωρίζοντας, όμως, με απόλυτη σαφήνεια ότι ο πυρήνας του τουρκικού αναθεωρητισμού δεν έχει αλλάξει. Η «γαλάζια πατρίδα» παραμένει στο τραπέζι και συνιστά μια ευθεία αμφισβήτηση κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας.

Αυτό είναι ένα ζήτημα το οποίο πάντα το θέτω και θα εξακολουθώ να το θέτω στον Πρόεδρο Erdoğan και αποτελεί και την βασική αιτία και τη βασική δυσκολία, για να μπορέσουμε να μπούμε στον πυρήνα της συζήτησης της μεγάλης μας διαφοράς, που αφορά την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, θαλασσίων ζωνών δηλαδή, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.

Και προφανώς, αν θεωρούσαμε ότι όλα βαίνουν καλώς με την Τουρκία και ότι είχαμε λύσει για τις επόμενες δεκαετίες τα ζητήματά μας, δεν θα υπήρχε και η ανάγκη να  επενδύουμε τα σημαντικά ποσά τα οποία επενδύουμε στην ενίσχυση της αποτρεπτικής δυνατότητας των Ενόπλων Δυνάμεων.

Η Ελλάδα μπορεί και έχει τη δυνατότητα πια, επειδή ακριβώς η οικονομία της πηγαίνει καλά, να καλύπτει τα μεγάλα εξοπλιστικά προγράμματα για τα οποία έχουμε δεσμευτεί.

Κάνουμε όμως και κάτι ακόμα, το οποίο θεωρώ ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Κοιτάμε και τα μαθήματα του πολέμου της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και διαπιστώνουμε ότι πολλές φορές πολύ πιο φθηνά, πολύ πιο αποκεντρωμένα συστήματα μπορούν να έχουν πολύ μεγάλη, να δρουν ως σημαντικός πολλαπλασιαστής ισχύος.

Και γι’ αυτό και μαζί με το Υπουργείο και τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας αποδίδουμε τόσο μεγάλη σημασία στη στήριξη της ελληνικής καινοτομίας. Το Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας, το ΕΛΚΑΚ, ξεκινάει και κάνει μια πολύ σοβαρή δουλειά για να μπορέσουμε να αναπτύξουμε εγχώρια τεχνογνωσία.

Μπορούμε, παραδείγματος χάρη, να εξοπλίζουμε τις παλιές μας φρεγάτες με αντί-drone συστήματα τα οποία είναι ελληνικής κατασκευής, τα οποία μας στοιχίζουν πολύ πιο φθηνά από αντίστοιχα συστήματα τα οποία έχουμε εισάγει από το εξωτερικό.

Άρα, θέλω να επισημάνω ότι προφανώς εξακολουθούμε να δρομολογούμε μεγάλα εξοπλιστικά προγράμματα, θέλουμε όμως ελληνική προστιθέμενη αξία και θέλουμε μεγαλύτερη στήριξη της ελληνικής επιχειρηματικότητας στο οικοσύστημα των εταιρειών που ασχολούνται με τα θέματα άμυνας. Και είμαι πολύ χαρούμενος που κάνουμε σημαντικά βήματα σε αυτή την κατεύθυνση.

Κατερίνα Σερέτη (newsit.gr): Καλησπέρα, κ. Πρόεδρε. Χθες πήρα παρουσίες στην ομιλία σας, και δύο πρώην Πρωθυπουργοί και Πρόεδροι της Νέας Δημοκρατίας, ο κ. Αντώνης Σαμαράς και ο κ. Κώστας Καραμανλής δεν ήταν παρόντες. Τελευταία, επίσης, βλέπουμε στελέχη σας, βουλευτές, ακόμα και μέλη της κυβέρνησης, να διαφοροποιούνται με κάποιες κυβερνητικές επιλογές.

Θέλω να σας ρωτήσω, λοιπόν, με τους κ. Σαμαρά και Καραμανλή να απουσιάζουν από μία τόσο σημαντική ομιλία, υπάρχει ζήτημα ενότητας στη Νέα Δημοκρατία; Ευχαριστώ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Κυρία Σερέτη, η Νέα Δημοκρατία είναι και ισχυρή και ενωμένη και γνωρίζετε πολύ καλά ότι έχω μία ειλικρινή σχέση με τους προκατόχους μου και έχουν το απεριόριστο δικαίωμα ελεύθερης έκφρασης άποψης. Και η άποψή τους είναι πάντα σεβαστή, την ακούω με προσοχή. Δεν σημαίνει πάντα ότι πρέπει να συμφωνώ με αυτή.

Θέλω να θυμίσω επίσης ότι είμαστε ένα κόμμα δημοκρατικό, το οποίο δεν επιβάλλει μονοφωνία απόψεων και δίνει τη δυνατότητα στα στελέχη μας να εκφράζονται ελεύθερα, να συζητούν, ενίοτε να διαφοροποιούνται.

Αλλά είμαστε ταυτόχρονα και ένα κόμμα συντεταγμένο, το οποίο επιβάλλει από τα στελέχη μας, και ειδικά από τους βουλευτές μας, να στηρίζουν δια της ψήφου τους στη Βουλή τις επιλογές της κυβέρνησης. Αυτοί είναι οι κανόνες της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.

Άρα, σε όσους ανησυχούν για την ενότητα της Νέας Δημοκρατίας, θα τους συνιστούσα μάλλον να κοιτάξουν σε άλλους πολιτικούς χώρους. Εκεί θα βρουν ουσιαστικά προβλήματα. Η Νέα Δημοκρατία μια χαρά είναι.

Βίκυ Σαμαρά (news247.gr): Κύριε Πρόεδρε, να επιμείνω λίγο στο ζήτημα του Airbnb. Χθες ανακοινώσατε το προσωρινό πάγωμα νέων αδειών στην Αθήνα, σήμερα, νωρίτερα, αφήσατε ανοιχτό το ενδεχόμενο να πάρετε το ίδιο μέτρο και για άλλες περιοχές. Θέλω να σας ρωτήσω, καταρχήν, γιατί δεν το κάνατε ήδη τώρα; Γιατί δεν πήρατε αυτό το μέτρο γενικότερα και για άλλες περιοχές;

Αλλά και το πάγωμα των αδειών Airbnb, των νέων αδειών, δεν λύνει το πρόβλημα που ήδη αντιμετωπίζουμε οι πολίτες, οι κάτοικοι των περιοχών που έχουν γεμίσει με Airbnb και ενοικιαστές. Θα έχετε στο οπλοστάσιό σας και κάποια πιο δύσκολα ή οριζόντια μέτρα ή δεν εξετάζετε κάτι τέτοιο, γιατί θα είχαν και πολιτικό κόστος, δεδομένου ότι το Airbnb δίνει έσοδα σε κάποιους ιδιοκτήτες ακινήτων και σε κάποιες εταιρείες;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Το είπατε σωστά, κα Σαμαρά. Δεν δαιμονοποιούμε καμία επιχειρηματική δραστηριότητα και η άλλη όψη του Airbnb είναι ότι δίνεται η δυνατότητα σε ιδιοκτήτες ακινήτων να εκμεταλλευτούν με μεγαλύτερη ευελιξία την περιουσία τους.

Και θέλω να θυμίσω, χρησιμοποιώ τον όρο Airbnb αλλά μιλάμε για τις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης, ότι υπάρχει και μεγάλη φορολογική διαφάνεια και δυνατότητα του κράτους να εισπράξει τα έσοδα από αυτή την οικονομική δραστηριότητα. Γι’ αυτό και απαιτείται μια ισορροπία.

Ο αριθμός των ακινήτων που ενοικιάζονται στην Αθήνα μέσα από τις πλατφόρμες είναι πάρα πολύ μικρός σε σχέση με τα κλειστά διαμερίσματα. Άρα, κατά την άποψη μας, το να πάμε και να κάνουμε αυτή την στιγμή πιο δραστικές παρεμβάσεις από αυτές που κάνουμε, ενδεχομένως να μην είχε το όφελος το οποίο θα προσδοκούσαμε.

Προσέξτε, είναι μια δυναμική διαδικασία. Και πολλές πόλεις και πολλές χώρες παλεύουν με το πώς θα ρυθμίσουν την αγορά της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Κάνουμε κάποια πρώτα σημαντικά βήματα σε αυτή την κατεύθυνση. Αν κρίνουμε ότι απαιτούνται και άλλα δεν θα διστάσουμε να τα κάνουμε.

Αμαλία Κάτζου (newsbomb.gr): Καλό μεσημέρι, κ. Πρόεδρε. Θα σας πάω στο θέμα των πυρκαγιών. Είχαμε μια μεγάλη φωτιά στην βορειοανατολική Αττική. Και δηλώσατε ότι από όποια αστοχία μας η όποια φωτιά ξεφεύγει, πάντα κοιτάμε να μαθαίνουμε και να γινόμαστε καλύτεροι.

Πώς αξιολογείτε, μετά από αυτή τη φωτιά, που έφτασε κοντά στον αστικό ιστό, τις επιδόσεις του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας; Έχετε εντοπίσει αστοχίες; Και τι μπορεί να πάει καλύτερα; Γιατί είναι το τρίτο καλοκαίρι που έχουμε μια μεγάλη φωτιά και μάλιστα μέσα στον αστικό ιστό. Σας ευχαριστώ πολύ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, δεν έχει τελειώσει ακόμα η αντιπυρική περίοδος, κυρίαα Κάντζου, και θέλω να ευχαριστήσω όλους τους συντελεστές αυτής της μεγάλης προσπάθειας: πυροσβέστες, Τοπική Αυτοδιοίκηση, Ένοπλες Δυνάμεις, τους εθελοντές μας, γιατί πραγματικά καταβάλλεται μια πολύ μεγάλη προσπάθεια.

Κοιτάξτε, οφείλουμε να δούμε τη μεγάλη εικόνα. Και εγώ θα παραθέσω τα στοιχεία έτσι όπως είναι. Και τα στοιχεία δεν αμφισβητούνται. Επιβεβαιώνονται και από το Εθνικό Αστεροσκοπείο, το οποίο δεν ήταν πάντα, θα έλεγα, πολύ φιλικό ως προς την κυβέρνηση, παρουσιάζοντας όμως αντικειμενικά δεδομένα.

Φέτος, μέχρι σήμερα -το τονίζω, γιατί δεν έχουμε τελειώσει ακόμα- έχουμε σημαντικά μειωμένο αριθμό καμένων εκτάσεων σε σχέση με τον μέσο όρο των τελευταίων 20 ετών. Έχουμε, ταυτόχρονα, πολύ περισσότερες πυρκαγιές και τις χειρότερες κλιματολογικά συνθήκες των τελευταίων σαράντα ετών.

Αν κάναμε την ίδια συζήτηση στις 10 Αυγούστου, πριν την φωτιά της Αττικής, θα λέγαμε ότι έχουμε κάνει μια εξαιρετική δουλειά. Γιατί αυτή ήταν και η αίσθηση των πολιτών. Τα ελικόπτερα, η γρήγορη προσβολή, οι καθαρισμοί οι οποίοι είχαν γίνει, απέδωσαν όλα αυτά τα μέτρα. Αλλά είχαμε μία μεγάλη αστοχία: μία φωτιά ξέφυγε και μπήκε στον αστικό ιστό.

Προφανώς τη μελετάμε και θέλουμε να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε ώστε αυτό να μη ξανασυμβεί. Διότι, πρώτον, είναι πολύ μεγάλο πρόβλημα όταν καίγονται σπίτια κοντά ουσιαστικά στις παρυφές της πόλης και δεύτερον, ναι, γιατί θα έλεγα ότι, σε μεγάλο βαθμό, ακυρώνει μία μεγάλη φωτιά, την τεράστια προσπάθεια η οποία έχει καταβληθεί.

Θα γίνουμε καλύτεροι του χρόνου, αλλά, σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να δεχθώ μία μηδενιστική κριτική από την αντιπολίτευση, η οποία ακυρώνει όλη τη μεγάλη προσπάθεια η οποία έγινε. Για πρώτη φορά πετάνε έμφορτα ελικόπτερα. Η πρώτη προσβολή λειτούργησε. Τα drones λειτούργησαν. Έγιναν καθαρισμοί που δεν έχουν ξαναγίνει ποτέ στη χώρα. Η συνεργασία με τους δασικούς υπαλλήλους και με τα Δασαρχεία είναι πολύ πιο αρμονική και πολύ πιο ουσιαστική.

Και ξέφυγε μία φωτιά που έκανε μεγάλη ζημιά. Του χρόνου ελπίζω να μη συμβεί ούτε αυτό. Αλλά γινόμαστε καλύτεροι και επενδύουμε πολλά περισσότερα βέβαια και στο μέλλον, τα έχουμε πει πολλές φορές, δεν χρειάζεται να τα επαναλάβω. Τη σημασία του προγράμματος «ΑΙΓΙΣ».

Αλλά δεν είναι σωστό, όχι για την κυβέρνηση, η κυβέρνηση μπορεί εύκολα να μπαίνει στο στόχαστρο και λογικό είναι στην «κονίστρα» της πολιτικής αντιπαράθεσης να ασκείται κριτική. Και δικαιολογημένη είναι η κριτική όταν γίνεται αυτό που έγινε στην Ανατολική Αττική. Αλλά, ας δούμε και τη μεγάλη εικόνα, ας δούμε πώς οι συμπολίτες μας είδαν τις δυνάμεις του κράτους να είναι παρούσες και να σβήνουν φωτιές εν τη γενέσει τους.

Ας κρατήσουμε, λοιπόν, τα πολλά θετικά και ας φροντίσουμε να μάθουμε από τη μία μεγάλη αστοχία για να γίνουμε καλύτεροι.

Γιάννης Μπασκάκης (Εφημερίδα των Συντακτών & Attica TV): Καλησπέρα, κ. Πρόεδρε και από μένα. Σας άκουσα νωρίτερα που είπατε ότι σε εσωκομματικό επίπεδο στη Νέα Δημοκρατία είναι όλα μια χαρά.

Επιτρέψτε μου να επανέλθω και εγώ στο ίδιο ζήτημα και να σας πάω πάλι στην δήλωση που κάνατε, που επαναλάβατε και χθες, ότι το μήνυμα που λάβατε από τις τελευταίες ευρωεκλογές είναι ότι η κυβέρνηση πρέπει να τρέξει πιο γρήγορα και πιο αποτελεσματικά.

Ωστόσο, στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας υπάρχουν φωνές που θεωρούν ότι η κυβέρνηση θα έπρεπε να ερμηνεύσει διαφορετικά το μήνυμα των ευρωεκλογών, αν κρίνω και από δημόσιες τοποθετήσεις στελεχών σας, όπως για παράδειγμα του κ. Νικήτα  Κακλαμάνη, ο οποίος μόλις προχθές δήλωσε ότι η κυβέρνηση δεν πήρε το μάθημα των ευρωεκλογών, μάλιστα δήλωσε και ότι δεν θα παρευρεθεί στη ΔΕΘ.

Ακούσαμε και για τις απουσίες του κ. Καραμανλή και του κ. Σαμαρά νωρίτερα, οι οποίες σας έχουν ασκήσει και πολύ σφοδρή κριτική. Ο καθένας στους δικούς του τόνους, αλλά πάντως σφοδρή κριτική στο Πολεμικό Μουσείο.

Και αναρωτιέμαι αν προτίθεστε να προβείτε σε κάποιες ενέργειες, ούτως ώστε να γεφυρωθεί αυτό το χάσμα που παρατηρούμε στο εσωτερικό της Νέας Δημοκρατίας. Kαι να σας ρωτήσω, αν μου επιτρέπετε, και αν σας ενόχλησαν οι απουσίες των δύο πρώην Πρωθυπουργών.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Για τους δύο τέως Πρωθυπουργούς απάντησα και στην προηγούμενη ερώτηση.

Ακούω κι εγώ αυτή την κριτική ή μάλλον αυτή την παρότρυνση. Δεν συμφωνώ. Κι επειδή έχω το προνόμιο να είμαι Πρωθυπουργός και Πρόεδρος του κόμματος, θα υπερασπίζομαι τις πολιτικές επιλογές τις οποίες κάνω και θα προσπαθώ πάντα να πείθω και αυτούς οι οποίοι μέσα στη Νέα Δημοκρατία έχουν μία διαφορετική άποψη -είναι μία μειοψηφία- ότι αυτό το οποίο λέμε είναι το ορθό.

Γι΄ αυτό και απορρίπτω κι όλες αυτές τις συζητήσεις περί «δεξιάς στροφής», τις οποίες τις άκουσα κι εγώ μετά τις ευρωεκλογές. Παραμένουμε απολύτως προσηλωμένοι στον κεντρικό μας στόχο και στο πρόγραμμα για το οποίο ψηφιστήκαμε από τους Έλληνες πολίτες. Αυτό το πρόγραμμα μας πήγε σε ένα πρωτοφανές ποσοστό για τη Νέα Δημοκρατία, μετά από ήδη τέσσερα χρόνια κυβερνητικής θητείας. Από την άλλη, ακούω και σέβομαι κάθε άποψη και δεν είμαστε ένα κόμμα το οποίο δεν ενθαρρύνει τη διαφορετική άποψη.

Λογικό είναι, ξέρετε, μετά από ένα αποτέλεσμα το οποίο δεν ήταν το προσδοκώμενο, να υπάρχει πάντα και μία γκρίνια και μία αίσθηση ότι εδώ πρέπει να κάνουμε αυτοκριτική. Την κάναμε την αυτοκριτική μας, αλλά ταυτόχρονα, καλή η αυτοκριτική αλλά προέχει και η διακυβέρνηση.

Και θα το ξαναπώ: έχουμε τρία χρόνια μπροστά μας κι αν υλοποιήσουμε, που θα το υλοποιήσουμε, το κυβερνητικό μας πρόγραμμα, πιστεύω ότι θα είμαστε μία πολύ επιτυχημένη κυβέρνηση και θα έχουμε διαψεύσει αυτούς οι οποίοι μπορεί σήμερα να ισχυρίζονται ότι πρέπει να κάνουμε κάτι διαφορετικό.

Φανή Νικηφοράκη (zarpanews.gr): Καλό μεσημέρι κι από μένα, κ. Πρόεδρε.

Εμείς ήρθαμε από τα Χανιά, από την πατρίδα σας, εκεί όπου ο πρόσφατος χαμός τριών νέων παιδιών σε τροχαίο δυστύχημα στο Βόρειο Οδικό Άξονα, έχει ανοίξει πολύ επιτακτικά το ζήτημα της οδικής ασφάλειας και ο κόσμος εκφράζει μία πάρα πολύ έντονη αγωνία -θα την έχετε εισπράξει, είμαι σίγουρη-, για το θέμα του νέου Βόρειου Οδικού Άξονα.

Ζητήσαμε τα επίσημα στοιχεία, εν όψει της σημερινής μας παρουσίας εδώ, είναι 14 οι νεκροί μόνο στο συγκεκριμένο δρόμο τη φετινή χρονιά στο οκτάμηνο και συνολικά 112 από το 2015. Θέλω να σας ρωτήσω, πρώτον, στο κομμάτι των υποδομών -πρόκειται για ένα έργο που επανειλημμένα έχετε θέσει ως προσωπικό σας στοίχημα, ακόμα και πριν εκλεγείτε ως Πρωθυπουργός-, η αίσθηση που υπάρχει είναι ότι τα χρονοδιαγράμματα είναι λίγο πίσω. Πώς προχωρά, πού βρισκόμαστε και αν προτίθεστε πριν κατασκευαστεί το νέο έργο να προχωρήσετε σε κάποιες άμεσες παρεμβάσεις για την οδική ασφάλεια.

Και δεύτερον, για το θέμα της πρόληψης. Προσανατολίζεστε σε αυστηροποίηση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, σε περισσότερους ελέγχους, ίσως μια εκπαιδευτική παρέμβαση με κυκλοφοριακή αγωγή στα σχολεία; Ευχαριστώ πολύ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ευχαριστώ, κα Νικηφοράκη. Και πράγματι ήμουν και εγώ, όπως όλοι πιστεύω, συντετριμμένος γι’ αυτό το τραγικό ατύχημα. Ένα ακόμα ατύχημα σε έναν δρόμο ο οποίος, δυστυχώς, έχει στοιχίσει την ζωή τους σε πολλούς συντοπίτες μας.

Και θέλω να σας μιλήσω με ειλικρίνεια ότι από όλα τα έργα τα οποία έχω διαχειριστεί πέντε χρόνια, τα μεγάλα έργα ως Πρωθυπουργός, ο ΒΟΑΚ ίσως είναι το πιο δύσκολο, το πιο σύνθετο, το πιο περίπλοκο, αυτό με τις πιο βαριές κληρονομιές από το παρελθόν.

Και πράγματι, μας πήρε περισσότερο χρόνο από όσο θα ήθελα και εγώ για να μπορούμε να το δρομολογήσουμε το  έργο. Είμαστε σε πολύ καλύτερο σημείο. Για τα μεν δύο τμήματα από το Ηράκλειο μέχρι τον Άγιο Νικόλαο, με μεγάλη βεβαιότητα αυτά προχωρούν άμεσα. Και πιστεύω ότι πριν το τέλος του χρόνου θα μπορέσουμε να υπογράψουμε και τη σχετική συμφωνία με τους αναδόχους για να προχωρήσει επιτέλους το μεγάλο κομμάτι που θα ενώνει σε πρώτη φάση τα Χανιά με το Ηράκλειο, τη μεγάλη σύμβαση παραχώρησης.

Εξαιρετικά δύσκολο έργο, τολμώ να πω και με κάποιες αντιδράσεις και από την τοπική κοινωνία. Δε βοηθάει να έχουμε προσφυγές. Καταλαβαίνω και τη συζήτηση η οποία πρέπει να γίνεται πάντα με τις τοπικές κοινωνίες. Δεν μπορεί να τα θέλουν όμως όλα όλοι ακριβώς όπως τα επιθυμούν, σε ένα τέτοιο έργο, γιατί τελικά πάει πίσω όλο το έργο. Θα έχω αυτές τις συζητήσεις και με κάποιους δημάρχους οι οποίοι μπορεί να θέλουν κάποιες διαφοροποιήσεις στον τρόπο με τον οποίο έχει  σχεδιαστεί το έργο αυτό.

Να σας πω, όμως, και κάτι ακόμα; είναι απολύτως επιβεβλημένο στον ΒΟΑΚ, πριν ολοκληρωθεί το μεγάλο έργο, να γίνουν άμεσες παρεμβάσεις, όχι φθηνές, σημαντικές παρεμβάσεις, ως προς την οδική ασφάλεια. Έχω ζητήσει από τον  Υπουργό να μελετήσει και να υλοποιήσει τέτοιες παρεμβάσεις ώστε κάποιες από αυτές να είναι έτοιμες και πριν από το επόμενο καλοκαίρι.

Αν έπρεπε να το οπτικοποιήσετε, σκεφτείτε λίγο τις παρεμβάσεις που κάναμε στην παλιά οδό Πάτρας-Πύργου. Κολωνάκια τα οποία κάνουν δύο λωρίδες και μια σε συγκεκριμένα σημεία για κάποια χιλιόμετρα και μετά το ανάποδο για να μπορούν να γίνονται οι σχετικές προσπεράσεις, τα οποία βάζουν, θα έλεγα, ένα ασφυκτικό πλαίσιο στον τρόπο με τον οποίο οδηγεί κανείς στο δρόμο. Και γι’ αυτά θα έχουμε, γνωρίζοντας τους συντοπίτες μας, και γι’ αυτά θα έχουμε αντιδράσεις.

Θα το προχωρήσουμε, όμως, αυτό ως ενδιάμεσο μέτρο, και πιστεύω ότι μπορούμε να το ανακοινώσουμε μαζί με την υπογραφή της σύμβασης, που εκτιμώ ότι θα γίνει το Νοέμβριο, ώστε σχετικά άμεσα να κάνουμε τέτοιες παρεμβάσεις που τουλάχιστον να μας επιτρέψουν να κάνουμε έναν παλιό δρόμο, προβληματικό δρόμο, πιο ασφαλή σε σχέση με το πώς είναι σήμερα, έως ότου φτιαχτεί ο νέος, σύγχρονος, ασφαλής, καινούριος ΒΟΑΚ.

Τώρα για τα θέματα της οδικής ασφάλειας -και ευχαριστώ για την ερώτηση γιατί πράγματι είναι ένα ζήτημα το οποίο νομίζω ότι μας πονάει όλους πάρα πολύ-, είμαστε στα τελευταία στάδια ψήφισης του νέου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Όταν, όμως, βλέπουμε τις επιμέρους στατιστικές γύρω από τα τροχαία ατυχήματα, διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν τομείς τους οποίους πρέπει να προτάξουμε και μάχες τις οποίες πρέπει να κερδίσουμε.

Η Ελλάδα αποκλίνει πάρα πολύ από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο ως προς τα ατυχήματα με μηχανάκια, μοτοσυκλέτες και τις κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις ως αποτέλεσμα της μη καθολικής χρήσης του κράνους. Αυτό είναι απαράδεκτο. Και είναι η πρώτη μάχη την οποία πρέπει να δώσουμε και να κερδίσουμε με πολύ αυστηρά πρόστιμα.

Δεν γίνεται σήμερα να σκοτώνονται, κυρίως νέα παιδιά και κυρίως στην επαρχία, επειδή δεν φορούν κράνος. Αυτή είναι ίσως η πιο σημαντική στατιστική αιτία που η χώρα δεν τα πηγαίνει καλά στα τροχαία ατυχήματα. Υπάρχουν και άλλες, αλλά αυτή είναι μία μάχη την οποία πρέπει να την κερδίσουμε και θα την ξεκινήσουμε πολύ άμεσα.

Αλλά πρώτα και πάνω από όλα ζητάμε την κατανόηση της ίδιας της κοινωνίας και της ίδιας της αυτοπροστασίας των δικυκλιστών μας. Όταν βλέπω μηχανάκια στο δρόμο με το κράνος στο χέρι, είναι πραγματικά κρίμα, είναι πραγματικά αμαρτία να γίνεται αυτό. Είναι μία μάχη την οποία μπορούμε να την κερδίσουμε.

Όπως κάποτε δώσαμε τη μάχη της ζώνης και την κερδίσαμε, έτσι θα πρέπει να δώσουμε και τη μάχη του κράνους και να την κερδίσουμε καθολικά, χωρίς καμία έκπτωση.

Χρήστος Παναγόπουλος (liberal.gr): Κύριε Πρόεδρε, καλησπέρα σας. Φέτος πολλά νησιά και περιοχές της Ελλάδας βίωσαν πολύ έντονα το φαινόμενο της λειψυδρίας. Πριν από λίγες ημέρες, μάλιστα, το Υπουργείο Περιβάλλοντος προειδοποίησε πως αν συνεχιστεί η παρατεταμένη ανομβρία, τα αποθέματα ειδικά για την περιοχή της Αττικής θα εξαντληθούν μέσα σε διάστημα τεσσάρων ετών. Πέραν των βραχυπρόθεσμων λύσεων, όπως για παράδειγμα η μίσθωση μονάδων αφαλάτωσης, ποια είναι η στρατηγική της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος; Σας ευχαριστώ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Η λειψυδρία είναι ίσως η πιο, θα έλεγα, έντονη εκδήλωση του προβλήματος της κλιματικής κρίσης. Βέβαια, η χώρα έχει αντιμετωπίσει προβλήματα λειψυδρίας και στο παρελθόν. Αλλά συνολικά η διαχείριση του νερού, του υδάτινου δυναμικού της χώρας, είναι μια πρώτη προτεραιότητα και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι 85% του νερού της χώρας πηγαίνει για άρδευση και μόλις το υπόλοιπο πηγαίνει βασικά για ανάγκες ύδρευσης.

Γι’ αυτό και τα σημαντικά έργα τα οποία ανακοινώσαμε στη Θεσσαλία, τα οποία δεν χρειάζεται να επαναλάβω, έχουν τόση σημασία για την ορθή διαχείριση του νερού, με σημαντικότερο να μπορούμε να εξασφαλίζουμε ότι δεν έχουμε αχρείαστες απώλειες από το υφιστάμενο νερό το οποίο διαχειριζόμαστε. Δεν θα μιλήσω, όμως, σήμερα γι’ αυτό το ζήτημα γιατί θα χρειαζόμουν πολλή ώρα.

Έχουμε ζητήματα ύδρευσης, πρωτίστως σε νησιά, κυρίως στις Κυκλάδες, τα οποία πρέπει να αντιμετωπιστούν συνολικά. Γι’ αυτό και η προσπάθεια την οποία δρομολογεί το Υπουργείο για ενοποίηση των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης έχει μεγάλη σημασία.

Ειδικά δε, θα έλεγα, για τα νησιά των Κυκλάδων, θα μπορούσαμε να σκεφτούμε και λύσεις όπως η στενότερη συνεργασία με την ΕΥΔΑΠ, η οποία έχει μεγάλη εμπειρία και τεχνογνωσία και δυνατότητα να μπορεί να δρομολογεί τέτοια έργα και με οικονομίες κλίμακος.

Με ρωτήσατε, όμως, για την Αττική. Η Αττική πέρασε, η χώρα πέρασε δύο χρόνια πολύ χαμηλών βροχοπτώσεων και κυρίως πολύ χαμηλών χιονοπτώσεων. Αυτό σημαίνει ότι έχουμε μια, όχι ευκαταφρόνητη αλλά όχι τόσο ανησυχητική, μείωση του νερού που έχουμε στους βασικούς ταμιευτήρες, οι οποίοι καλύπτουν τις ανάγκες της Αττικής.

Εκτιμούμε ότι η πιθανότητα να έχουμε τέσσερα χρόνια ακόμα με αντίστοιχα προβλήματα είναι πολύ μικρή. Όμως, επειδή η ελπίδα δεν μπορεί να είναι ποτέ στρατηγική, έχουμε πάρει μια σημαντική απόφαση για την οποία μιλάω για πρώτη φορά σήμερα με αφορμή την ερώτηση σας: μαζί με την ΕΥΔΑΠ να προχωρήσουμε σε ένα νέο εμβληματικό έργο, το οποίο θα είναι η ένωση του ταμιευτήρα του Ευήνου και Μόρνου με την τεχνητή λίμνη των Κρεμαστών, η οποία από μόνη της έχει τετραπλάσιο δυναμικό σε σχέση με όλους τους ταμιευτήρες οι οποίοι καλύπτουν τις ανάγκες της Αττικής.

Ένα έργο το οποίο θα χρειαστεί τρία με τέσσερα χρόνια. Θα πρέπει να γίνει με διαδικασίες γρήγορες. Μιλάμε για αγωγούς βασικά, δεν μιλάμε για ένα έργο το οποίο είναι τόσο σύνθετο ούτε για τεράστιες αποστάσεις.

Αλλά αν θέλουμε να είμαστε απολύτως σίγουροι ότι η Αττική ως προς την ύδρευση της είναι θωρακισμένη για τις επόμενες δεκαετίες και πρέπει να αντιμετωπίσουμε και τα πιο ακραία σενάρια της κλιματικής κρίσης, είναι ένα έργο το οποίο οφείλουμε να υλοποιήσουμε. Όχι ευκαταφρόνητου κόστους αλλά όχι και τεράστιου κόστους, με ελάχιστη επιβάρυνση τελικά, αμελητέα επιβάρυνση στους λογαριασμούς του νερού.

Αλλά πρέπει να θωρακίσουμε, όπως κάποιοι θωράκισαν την Αττική με τα σημαντικά έργα τα οποία έγιναν πριν από κάποιες δεκαετίες, και εμείς πρέπει να αφήσουμε μια παρακαταθήκη για την Αττική, ώστε να είμαστε σίγουροι ότι δεν πρόκειται ποτέ, μα ποτέ, να αντιμετωπίσουμε ξανά ουσιαστικό πρόβλημα λειψυδρίας.

Άγγελος Αγγελίδης (Ελεύθερος Τύπος): Καλησπέρα, κ. Πρόεδρε, καλώς ήρθατε. Η κυβέρνησή σας έχει νομοθετήσει μέτρα καταπολέμησης της φοροδιαφυγής, χθες τα χαρακτηρίσατε «φορολογικής δικαιοσύνης», ειδικά σε ό,τι αφορά τον κλάδο των ελεύθερων επαγγελματιών. Θεωρείτε ότι έχει επιτευχθεί ο στόχος ή θα προχωρήσετε σε νέες παρεμβάσεις στο μέλλον; Ευχαριστώ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ευχαριστώ για τη γρήγορα και συνοπτική σας ερώτηση.  Κάναμε μία παρέμβαση για τους ελεύθερους επαγγελματίες που προκάλεσε πολλές αντιδράσεις και αναφέρομαι στο τεκμαρτό εισόδημα. Θέλω να θυμίσω ότι το μέτρο αυτό ήταν μαχητό, πλην όμως ελάχιστοι ελεύθεροι επαγγελματίες επέλεξαν τελικά να αμφισβητήσουν την φορολογική επιβάρυνση, η οποία προέκυψε από το τεκμαρτό εισόδημα.

Είπαμε, όμως, και το είχα πει και στο παρελθόν, ότι θα κάνουμε κάποιες σημειακές διορθώσεις τις οποίες και εξήγγειλα χθες, που νομίζω ότι έχουν τη δική τους σημασία, ειδικά όσον αφορά τους οικισμούς έως 1.500 κατοίκους. Νομίζω ότι είναι ένα μέτρο το οποίο στηρίζει ουσιαστικά την ελληνική ύπαιθρο.

Έχω πει, όμως, πολλές φορές ότι δεν μπορεί να είναι η προσδοκία κανενός ελεύθερου επαγγελματία, τελικά να κερδίζει όσο το εισόδημα που παίρνει κάποιος από τον κατώτατο μισθό. Και βέβαια να θυμίσω ότι για τους ελεύθερους επαγγελματίες θα υπάρχει και ένα πρόσθετο όφελος το 2025, που είναι η πλήρης κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος.

Άμα με ρωτάτε στο απώτερο μέλλον, προφανώς φανταζόμαστε πια ένα φορολογικό σύστημα το οποίο θα μπορεί με απόλυτη διαφάνεια να κάνει όλες τις απαραίτητες διασταυρώσεις, ώστε να φορολογούμε τον καθένα για το πραγματικό του εισόδημα. Δεν είμαστε εκεί όμως ακόμα, παρότι αναγνωρίζεται ότι έχουν γίνει πολύ σημαντικά βήματα στον τομέα των διασταυρώσεων και των ηλεκτρονικών συναλλαγών και των ψηφιακών βιβλίων, που μας επιτρέπουν ακριβώς να εντοπίζουμε απάτες, πολλές απάτες, σαν και αυτές για τις οποίες μίλησα πριν.

Πένυ Αβραμίδη (Απογευματινή): Καλησπέρα, κ. Πρόεδρε. Σε λίγους μήνες ξεκινάει η συζήτηση για τη Συνταγματική Αναθεώρηση. Έχετε προαναγγείλει πως θα είναι γενναία. Εκτός από το άρθρο 16, ποιες άλλες αλλαγές εξετάζετε; Κυρίως σε ποια μέτωπα θα επιδιώξετε τη συναίνεση της αντιπολίτευσης; Και κάτι τελευταίο, εάν σχεδιάζετε Συνταγματική Αναθεώρηση ως προς τις σχέσεις Κράτους- Εκκλησίας. Ευχαριστώ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Πράγματι από το 2025 μπορούμε να ξεκινήσουμε τη διαδικασία της Συνταγματικής Αναθεώρησης. Δεν έχω μιλήσει για το θέμα αυτό, διότι θέλω να κάνουμε αυτή τη συζήτηση συντεταγμένα και θα μιλήσω αναλυτικά όταν ξεκινήσει η συζήτηση στις αρχές του 2025.

Οραματίζομαι, όμως, μια πιο ευρεία Συνταγματική Αναθεώρηση και προφανώς έχουμε υποχρέωση από το ίδιο το Σύνταγμα να διερευνήσουμε τη δυνατότητα ευρύτερων συναινέσεων και μακάρι, σε αυτή τη συζήτηση τουλάχιστον, η αντιπολίτευση, όταν καταφέρει να βρει το δρόμο της, να μπορέσει να προσέλθει με ένα πνεύμα δημιουργικό, όπως είχε γίνει ορισμένες φορές στο παρελθόν.

Κατά συνέπεια, δεν θέλω να μιλήσω αναλυτικά για το ζήτημα αυτό, μπορώ όμως να σας πω ότι τα βασικά ζητήματα τα οποία διέπουν τις σχέσεις Κράτους-Εκκλησίας, δεν είναι στις προθέσεις μου να αποτελέσουν αντικείμενο της Συνταγματικής Αναθεώρησης.

Νίκος Οικονόμου (Μακεδονία): Καλησπέρα. Πριν από πέντε εβδομάδες ανακοινώσατε την απόφασή σας να προτείνετε τον Απόστολο Τζιτζικώστα για τη θέση του Επιτρόπου της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ποιο ήταν το σκεπτικό αυτής της απόφασης να προτείνετε ένα στέλεχος από την Αυτοδιοίκηση, που βρίσκεται μάλιστα και στην αρχή της νέας του θητείας γι΄ αυτή τη θέση;

Είναι γιατί θέλατε ενδεχομένως να ενισχύσετε τη θέση της Νέας Δημοκρατίας στο βορρά, λόγω των αποτελεσμάτων των ευρωεκλογών; Ή μήπως μια γενικότερη στροφή προς τα δεξιά, αν και από ό,τι κατάλαβα από προηγουμένως, δεν υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο. Ακόμα διάβασα ότι θέλατε να «διώξετε» κάποιον πιθανό δελφίνο από την Ελλάδα, στέλνοντάς τον στην Ευρώπη.

Κι επειδή η διαδικασία της διαδοχής είναι μία δύσκολη υπόθεση, θα ήθελα να προσθέσω εδώ και το ερώτημα, αν σκοπεύετε να «επέμβετε» στη διαδικασία διαδοχής που θα ανοίξει στην Περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας, όταν με το καλό ο κ. Τζιτζικώστας πάει στην Ευρώπη.

Και αν έχετε κάποιο νεότερο για το χαρτοφυλάκιο που θα αναλάβει η χώρα μας.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Δώσατε πολλές διαφορετικές ερμηνείες, ίσως όχι την πιο προφανή, ότι ο Απόστολος Τζιτζικώστας είναι ένα στέλεχος που προέρχεται από την Αυτοδιοίκηση, πολύ έμπειρος και θεωρώ ότι μπορεί να είναι ένας πολύ καλός Επίτροπος της χώρας και να υπηρετήσει χαρτοφυλάκια τα οποία θεωρούμε ότι είναι πολύ σημαντικά για την πατρίδα μας και τα οποία να ταιριάζουν κιόλας με τις γνώσεις του, τις δυνατότητές του και την εμπειρία του.

Δε θα μιλήσω για τα χαρτοφυλάκια, γιατί θα προέτρεχα. Όπως ξέρετε, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα ανακοινώσει τα χαρτοφυλάκια σε λίγες μέρες από τώρα. Δεν είναι μυστικό ότι ακούγονται κάποια χαρτοφυλάκια σημαντικά για τη χώρα, δεν ξέρω πού θα κάτσει τελικά η μπίλια, είμαι σίγουρος όμως ότι η χώρα θα έχει ένα σημαντικό χαρτοφυλάκιο, το οποίο θα ταιριάζει και στις δεξιότητες και στην εμπειρία του Απόστολου Τζιτζικώστα.

Αλλά, ναι, στο πρόσωπό του τιμώ και τη Μακεδονία με ένα στέλεχος πρώτης γραμμής, αλλά στέλνω κι ένα μήνυμα και στις Βρυξέλλες, ότι δεν είναι υποχρεωτικό όλοι οι Επίτροποι να είναι κατ΄ ανάγκη τεχνοκράτες «σκληροί», οι οποίοι να μην πατάνε καλά και να μην είναι γειωμένοι στις τοπικές κοινωνίες.

Έβλεπα, παραδείγματος χάρη, ότι πάρα πολλές χώρες έχουν στείλει υπουργούς Οικονομικών. Να δω πώς μπορούν όλοι αυτοί να αξιοποιηθούν, λαμβάνοντας υπόψη ότι τα οικονομικά χαρτοφυλάκια είναι λιγότερα από τους υποψηφίους οι οποίοι μπορούν να  τα διεκδικήσουν.

Η χώρα, λοιπόν, έκανε αυτή την επιλογή στην οποία έχω απόλυτη εμπιστοσύνη και είμαι σίγουρος ότι ο Απόστολος θα είναι ένας εξαιρετικός Επίτροπος, ο οποίος θα τιμήσει τη χώρα, θα εργαστεί για την Ευρώπη, γιατί οι Επίτροποι, πρώτα και πάνω από όλα, έχουν ευρωπαϊκή ατζέντα, αλλά ταυτόχρονα με τον τρόπο του και με το χαρτοφυλάκιο το οποίο θα πάρει, θα βοηθήσει και την πατρίδα μας.

Βίκτωρας Μοντζέλλι (newsbeast.gr): Κύριε Πρόεδρε, καλησπέρα. Έγινε ήδη μια αναφορά από εσάς, αλλά θα ήθελα να σταθούμε λίγο παραπάνω στην οπαδική βία, όπου έχουμε ζήσει έντονα και δυσάρεστα περιστατικά. Να σας ζητήσω να κάνετε έναν απολογισμό των μέτρων που έχετε εφαρμόσει. Να μας πείτε, μιας και βρισκόμαστε στην αρχή των αγωνιστικών, της σεζόν, αν το κλείσιμο των γηπέδων παραμένει στην ατζέντα της κυβέρνησης. Και θα έχει ενδιαφέρον να ξέρουμε αν είμαστε κοντά ή μακριά σε μετακινήσεις οπαδών στα μεγάλα παιχνίδια, δηλαδή να επιτρέπεται να βλέπουν οι φίλαθλοι αντιπάλων ομάδων στα ντέρμπι. Ευχαριστώ πολύ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ευτυχώς δεν με ρωτήσατε για τις προβλέψεις μου για τον επόμενο πρωταθλητή, είναι νωρίς ακόμα.

Νομίζω ναι, έχουμε κάθε λόγο να διαπιστώνουμε ότι έχουμε κάνει σημαντική πρόοδο και ότι κάποια από αυτά που μας έλεγαν ότι δεν μπορούν να γίνουν, έγιναν. Οι κάμερες μπήκαν στα γήπεδα, η ταυτοποίηση του κατόχου εισιτηρίου με ψηφιακά μέσα έγινε πράξη και το σύστημα λειτουργεί. Και μπορούμε να εντοπίζουμε κιόλας παραβάτες με πολύ μεγάλη ακρίβεια που, εξάλλου, ήταν ο βασικός σκοπός για τον οποίο υλοποιήσαμε το σύστημα αυτό.

Έχουμε πια και το ψηφιακό μητρώο των λεσχών των φιλάθλων, είναι και αυτό ένα βήμα στη σωστή κατεύθυνση. Και νομίζω το γεγονός ότι έχουμε και ένα ανταγωνιστικό πρωτάθλημα, αυξάνει το ενδιαφέρον και είναι υγιές για την ποιότητα του πρωταθλήματος.

Έχουμε και ένα αυτοματοποιημένο ποινολόγιο, το οποίο μας επιτρέπει να παρεμβαίνουμε, θα έλεγα, κινούμενοι, κατά την άποψή μας, εντός των ορίων του τι προβλέπεται από το αυτοδιοίκητο του ποδοσφαίρου, προκειμένου να  τιμωρούμε και να γνωρίζουν και οι ομάδες και οι φίλαθλοι πρωτίστως, πως θα τιμωρηθούν σε περίπτωση που προβούν σε παραβατικές συμπεριφορές.

Άρα, νομίζω ότι έχουμε κάνει σημαντικά βήματα προόδου. Το πόσο κοντά είμαστε στις μετακινήσεις φιλάθλων δεν μπορώ να σας το πω. Δε νομίζω ότι είναι κάτι το οποίο θα γίνει κατ΄ ανάγκη αύριο, αλλά ναι, θα το θέλαμε. Θέλουμε πρώτα και πάνω από όλα τα γήπεδα να είναι χώροι γιορτής και χώροι όπου οι φίλαθλοι μπορούν να πάνε χωρίς να αισθάνονται ότι θα πάνε να πλακωθούν. Και να είναι η ατμόσφαιρα των ελληνικών γηπέδων αυτή που βλέπουμε σε πολλά γήπεδα της Ευρώπης.

Θα έλεγα μάλλον ότι επειδή βλέπουμε να υπάρχουν φαινόμενα βίας και σε άλλα ευρωπαϊκά γήπεδα, ότι μάλλον εμείς έχουμε κάνει μεγαλύτερη πρόοδο σε σχέση με αυτό που μπορεί να έχουν κάνει πιο ώριμα πρωταθλήματα.

Και βέβαια, να το ξαναπώ, και είναι και η παρότρυνσή μου προς την ΕΠΟ, το πρώτο μεγάλο τεστ για το πώς μπορούν να συνυπάρχουν φίλαθλοι διαφορετικών ομάδων, θα είναι ο τελικός του Κυπέλλου το 2025 να γίνει με ένα γεμάτο ΟΑΚΑ, με την Ελληνική Κυβέρνηση να διασφαλίζει απόλυτα την ασφάλεια της διεξαγωγής ενός τέτοιου μεγάλου αγώνα.

Νατάσα Πατρινού (Ionian TV): Καλησπέρα σας και από εμένα, κ. Πρόεδρε. Χθες, κατά τη διάρκεια της ομιλίας σας αναφέρατε πως μία από τις βασικές αρχές που θα διαπνέουν την κυβερνητική πολιτική είναι η μείωση των παρενεργειών της οικονομικής ανάπτυξης όταν αυτή σημειώνεται χωρίς κανόνες. Και αναφέρατε ότι θεμέλιο της τουριστικής ανάπτυξης πρέπει να είναι η προστασία του περιβάλλοντος και του πολιτισμού.

Είδαμε μάλιστα φέτος στη Βαρκελώνη, για παράδειγμα, εντάσεις για το θέμα του υπερτουρισμού αλλά και στη Βενετία να λαμβάνονται μέτρα για την αντιμετώπισή του, χωρίς πάντα βέβαια με επιτυχία.

Η χώρα μας, ωστόσο, που στηρίζει την οικονομία της στην τουριστική βιομηχανία, φαίνεται να υπηρετεί στόχους μέσα από αριθμούς αφίξεων. Τι προτίθεται, λοιπόν, να κάνει η κυβέρνηση ώστε να αμβλυνθεί το βάρος στις υποδομές των νησιών μας και να διασφαλιστεί ότι η ανάπτυξη που έρχεται από τον τουρισμό είναι βιώσιμη και προς όφελος των τοπικών κοινωνιών; Ευχαριστώ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ο στόχος, κα Πατρινού, δεν είναι οι αφίξεις, είναι τα έσοδα. Το έχουμε πει αυτό από την πρώτη στιγμή. Προφανώς υπάρχει ένας συσχετισμός, αλλά θα θέλαμε περισσότερους τουρίστες που να ξοδεύουν περισσότερα χρήματα. Και αν αυτό σημαίνει λιγότερες αφίξεις και περισσότερα έσοδα, τόσο το καλύτερο, προφανώς, για τη βιωσιμότητα των προορισμών.

Η Ελλάδα δεν είχε δομικό πρόβλημα υπερτουρισμού και θα είναι άδικο και για την τουριστική βιομηχανία να παρουσιάζεται ότι αυτό συμβαίνει. Έχει σημειακό πρόβλημα σε ορισμένους προορισμούς, κάποιες εβδομάδες ή κάποιους μήνες το χρόνο, το οποίο πρέπει να το αντιμετωπίσουμε γιατί έχει πολύ συγκεκριμένα αίτια.

Παραδείγματος χάρη, η κρουαζιέρα έχει επιβαρύνει πάρα πολύ τη Σαντορίνη και τη Μύκονο. Γι’ αυτό και προχωρούμε σε παρεμβάσεις, όπως το τέλος κρουαζιέρας. Θα είναι σημαντικό, μπορώ να σας πω από τώρα ότι θα είναι 20 ευρώ για τους μήνες τους δύσκολους, την υψηλή σεζόν. Ένα μέρος των χρημάτων αυτών θα επιστρέφει στις τοπικές κοινωνίες για σημαντικά έργα υποδομής.

Εξίσου σημαντική είναι και η παρέμβαση την οποία θα κάνουμε για να έχουμε ένα πεπερασμένο αριθμό πλοίων, τα οποία μπορούν να φτάνουν ταυτόχρονα σε ένα προορισμό. Δεν γίνεται κάποιος ο οποίος πηγαίνει στην Σαντορίνη και πληρώνει 1.000 ή 2.000 ευρώ, γιατί υπάρχουν και τέτοιες τιμές, το βράδυ το δωμάτιο, να αισθάνεται ότι δεν απολαμβάνει έναν προορισμό από τον οποίον επωφελείται κάποιος ο οποίος βγαίνει για τρεις, τέσσερις ώρες, με αμφίβολο, κατά την άποψη μου, οικονομικό αποτύπωμα για την τοπική οικονομία. Άρα, εκεί -θα ανακοινωθούν οι παρεμβάσεις την επόμενη εβδομάδα- θα είμαστε αρκετά τολμηροί.

Επίσης, είναι πάρα πολύ σημαντικό να τηρούμε βασικούς κανόνες βιωσιμότητας σε αυτά τα οποία χτίζονται από δω και στο εξής, με σεβασμό στο περιβάλλον, με συμμόρφωση με αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας. Έχουμε ένα δύσκολο γρίφο να λύσουμε όσον αφορά την εκτός σχεδίου δόμηση. Πιστεύω ότι στις επόμενες εβδομάδες θα είμαστε έτοιμοι να ανακοινώσουμε κάποια μέτρα.

Και ναι, να βάλουμε και παρεμβάσεις και φρένο, όπου χρειάζεται, σε νησιά που θεωρούμε ότι η κατάσταση έχει φτάσει σε ένα τέτοιο σημείο όπου δοκιμάζονται ουσιαστικά οι υποδομές.

Χρειαζόμαστε και την συνεργασία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Υπάρχουν νησιά που δεν έχουν λύσει βασικά θέματα. Δεν γίνεται να βλέπουμε ρεπορτάζ για παράνομες χωματερές σε νησιά. Η Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει τεράστια ευθύνη στο ζήτημα αυτό. Και θα είμαστε πολύ αυστηροί, γιατί έχουμε δώσει τα εργαλεία και έχουμε προχωρήσει και σημαντικές επενδύσεις που μεσοπρόθεσμα θα αντιμετωπίσουν το ζήτημα της διαχείρισης των υδάτων.

Αναφερθήκαμε πριν στα ζητήματα της ύδρευσης και το πώς, παραδείγματος χάρη, οι μονάδες αφαλάτωσης, ενδεχομένως συνδεδεμένες και με Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, μπορούν να λύσουν προσωρινά το πρόβλημα, γιατί τα νησιά δεν έχουν πρόβλημα ύδρευσης όταν δεν δέχονται πολλούς επισκέπτες, έχουν πρόβλημα ύδρευσης συγκεκριμένη εποχή, συγκεκριμένους λίγους μήνες.

Το πώς θα μπορούμε να δρομολογήσουμε ένα νέο πρόγραμμα μικρών λιμνοδεξαμενών, οι οποίες θα μπορούν να μας δώσουν τη δυνατότητα να έχουμε περισσότερο υδάτινο δυναμικό σε εκείνα τα νησιά που έχουμε ελπίδες αυτές οι λιμνοδεξαμενές να μπορούν να γεμίσουν από το νερό της βροχής.

Άρα, έχουμε ένα μεγάλο πλέγμα παρεμβάσεων, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε και είναι πάρα πολύ επικίνδυνο να παρουσιαστεί η Ελλάδα ως μια χώρα η οποία εχθρεύεται τον τουρισμό.

Θα ήταν καταστροφή για το τουριστικό μας προϊόν. Το λέω και για τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, για όλους σας. Είναι ένα να επισημαίνουμε αδυναμίες υπαρκτές και ένα δεύτερο να θεωρούμε και να προβάλλουμε την εικόνα στο εξωτερικό ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα που δεν είναι φιλόξενη στους τουρίστες. Γιατί το δεύτερο δεν ισχύει.

Και οι πόλεις που το έκαναν, και οι χώρες που το έκαναν, θα έχουν συνέπειες από μια τέτοια υπερβολή. Γιατί είναι, νομίζω, μια αντίδραση που μπορεί να στηρίζεται σε πραγματικά δεδομένα, αλλά ταυτόχρονα υπονομεύει και το τουριστικό προϊόν.

Και να μην ξεχνάμε, μιας και αναφέρατε την Βαρκελώνη, και αν δεν κάνω λάθος, για να έχουμε μια αίσθηση τάξης μεγέθους, η Βαρκελώνη έχει παραπάνω από 30 εκατομμύρια επισκέπτες τον χρόνο και η Αθήνα έχει 8 εκατομμύρια. Απλά για να έχουμε μια αίσθηση -και η Αθήνα είναι μεγαλύτερη πόλη από την Βαρκελώνη- και των απόλυτων αριθμών.

Δημήτρης Χρυσικόπουλος (Το Ποντίκι): Κύριε Πρόεδρε, καλημέρα. Κύριε Πρόεδρε, θα ήθελα να αναφερθούμε λιγάκι στο ζήτημα της τραγωδίας των Τεμπών, καθώς διανύουμε τον 19ο μήνα από τη στιγμή που συνέβη αυτή. Συγγενείς των θυμάτων εξακολουθούν να καταγγέλλουν ότι στο σημείο του δυστυχήματος υπήρξε μία επιχείρηση συγκάλυψης και κατηγορούν και την κυβέρνηση ότι παραπληροφορεί και αποφεύγει να αναλάβει τις ευθύνες της. Την ίδια στιγμή η αντιπολίτευση θέτει ζητήματα ακόμα και κράτους δικαίου, με αφορμή το δυστύχημα των Τεμπών. Και η δικαιοσύνη ακόμα δεν έχει δώσει κάποιες απαντήσεις. Τί απαντάτε στις κατηγορίες αυτές και πότε αναμένεται να προχωρήσει η δικαστική διαδικασία; Ευχαριστώ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Σας ευχαριστώ για την ερώτηση που μου δίνει την ευκαιρία για ακόμα μία φορά να ξεκαθαρίσω με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο ότι όλες οι θεωρίες που διακινούνται περί συγκάλυψης είναι απαράδεκτες και νομίζω ότι θα φανεί και ξεκάθαρα από την έρευνα της Δικαιοσύνης το ορθό αυτού του χαρακτηρισμού, τον οποίον χρησιμοποιώ.

Μου κάνετε, όμως, μία ερώτηση που είναι πολύ σωστή, διότι τελικά εμείς έχουμε πει πολλές φορές ότι μόνο η δικαιοσύνη μπορεί να αποδώσει τις πραγματικές ευθύνες γι’ αυτή την τραγωδία. Και θα σταθώ στις δηλώσεις του Υπουργού Δικαιοσύνης, ότι η δίκη αυτή θα ξεκινήσει πριν το τέλος του έτους. Και πρέπει να ξεκινήσει πριν το τέλος του έτους.

Δεν μπορούμε να φτάσουμε στη δεύτερη επέτειο αυτής της τραγωδίας, χωρίς να έχει ξεκινήσει η δίκη. Αυτό προφανώς δεν είναι ένα ζήτημα το οποίο αφορά την Ελληνική Κυβέρνηση. Νομίζω, όμως, ότι όλοι και στη δικαιοσύνη αντιλαμβάνονται, παρότι είναι μία εξαιρετικά σύνθετη υπόθεση αυτή, ότι πλήττεται το κύρος της Δικαιοσύνης αν δεν κάνουμε και δεν κάνει πρωτίστως η δικαιοσύνη -εμείς μόνο διευκόλυνση μπορούμε να κάνουμε- ό,τι περνάει από το χέρι της, ώστε η δίκη αυτή να ξεκινήσει το συντομότερο δυνατόν.

Τόνια Ζαραβέλα (Athens Voice): Καλησπέρα και από μένα. Στις αρχές της χρονιάς ψηφίστηκε ο νόμος για τα μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια. Ποια ιδρύματα του εξωτερικού έχουν εκφράσει ως τώρα ενδιαφέρον για την ίδρυση παραρτήματος στην Ελλάδα; Η αντιπολίτευση καταγγέλλει ότι από τις επιλογές σας ευνοούνται μόνο κερδοσκοπικοί παίκτες. Τι απαντάτε σε αυτό;

Και επιτρέψτε μου ένα ακόμη ερώτημα συναφές, σχετικά με την ασφάλεια και τις καταλήψεις στα πανεπιστήμια: η κυβέρνηση δέχθηκε έντονη κριτική για την ίδρυση της Πανεπιστημιακής Αστυνομίας, η οποία στην ουσία καταργήθηκε και στελέχη της απορροφήθηκαν από την ΕΛ.ΑΣ. Τι θα έπρεπε να είχατε κάνει διαφορετικά και πώς αποτιμάτε την πολιτική της κυβέρνησης σε αυτόν τον τομέα; Σας ευχαριστώ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Έχουμε ένα πολύ αυστηρό πλαίσιο για την ίδρυση παραρτημάτων πανεπιστημίων στην πατρίδα μας και πρέπει να περάσουν αυτά από ένα τριπλό φίλτρο, από την ΕΘΑΑΕ, από τον ΕΟΠΠΕΠ και από το Υπουργείο Παιδείας.

Υπάρχει πραγματικό ενδιαφέρον, όπως υπάρχει και μεγάλο ενδιαφέρον για συμπράξεις ξένων πανεπιστημίων με τα δημόσια πανεπιστήμιά μας. Το ένα δεν ακυρώνει το άλλο, θα έλεγα ότι τα δύο συμπληρώνονται. Και πιστεύω ακράδαντα ότι μέσα στους επόμενους μήνες θα μπορούμε να έχουμε και συγκεκριμένες εξαγγελίες.

Στηρίζω ανεπιφύλακτα αυτή τη μεγάλη μεταρρύθμιση, η οποία πιστεύω ότι μόνο να ενισχύσει μπορεί και το δημόσιο πανεπιστήμιο, το οποίο, εξάλλου, στηρίζεται διαρκώς απ΄ αυτή την κυβέρνηση. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο σχετικός νόμος αναφερόταν στο 80% των άρθρων στη στήριξη του δημόσιου πανεπιστημίου.

Τώρα για την Πανεπιστημιακή Αστυνομία, δεν έχω διστάσει να αναγνωρίσω τις όποιες άστοχες επιλογές. Πιστεύω ότι τελικά η Πανεπιστημιακή Αστυνομία, έτσι όπως την είχαμε σχεδιάσει, δεν δούλεψε, για να το πω πολύ απλά.

Αυτό το οποίο γίνεται, όμως, είναι ότι πια έχουμε τη δυνατότητα, όποτε υπάρχουν παραβατικές συμπεριφορές και οι Πρυτάνεις κρίνουν ότι πρέπει να παρεμβαίνει η αστυνομία, να το κάνουμε αυτό.

Θα επαναλάβω ότι δεν θα δεχτούμε εστίες ανομίας και παραβατικότητας μέσα στα πανεπιστήμια και χαίρομαι γιατί υπάρχει μεγαλύτερη συνεργασία των Πρυτάνεων, έτσι ώστε, όποτε χρειάζεται, η αστυνομία να μπορεί να παρεμβαίνει, να διαλύει καταλήψεις οι οποίες καταλαμβάνουν το δημόσιο χώρο ή και να συλλαμβάνει, όποτε αυτό απαιτείται, παραβατικά στοιχεία τα οποία δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με το δημόσιο πανεπιστήμιο.

Νικόλ Λειβαδάρη (Ναυτεμπορική): Κύριε Πρόεδρε, να επιστρέψουμε στην οικονομία. Τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ έδειξαν όντως ισχυρή ανάπτυξη στο +2,3% σε ετήσια βάση, έδειξαν όμως και μεγάλη αύξηση στο έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου και του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Ταυτόχρονα, έχουμε κι ένα νέο, πιο αυστηρό, δημοσιονομικό πλαίσιο από την Ευρωπαϊκή Ένωση, που ορίζει de facto τις πολιτικές της κυβέρνησης.

Με αυτό το πλαίσιο και με τα «δίδυμα» ελλείμματα, ανησυχείτε για τα περιθώρια κινήσεων που έχει η κυβέρνηση σε δαπάνες, κοινωνικό κράτος, εισοδηματικές ενισχύσεις; Μήπως εντέλει οδεύουμε σε μία νέα περίοδο λιτότητας;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Για το δεύτερο μπορώ να πω κατηγορηματικά πως «όχι». Από την άλλη πρέπει να αντιλαμβανόμαστε όλοι -και σωστά το επισημάνατε- ότι υπάρχει πια ένα καινούριο δημοσιονομικό πλαίσιο, το οποίο ουσιαστικά βάζει «οροφές» στις δαπάνες, σε ετήσια βάση, οι οποίες καθορίζονται στα πλαίσια συζητήσεων που κάνουμε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και δεν έχουμε τη δυνατότητα να ξεφύγουμε  από αυτές τις «οροφές».

Θεωρούμε, όμως, ότι όσο η ελληνική  οικονομία αναπτύσσεται με υγιείς ρυθμούς, αυτό μας δίνει κάποια παραπάνω ευελιξία στις διαπραγματεύσεις μας με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Μιλάμε για αρκετά τεχνικά και σύνθετα ζητήματα.

Όμως, θεωρούμε ότι τα πάμε καλύτερα από τις αρχικές μας προβλέψεις ως προς τις «οροφές», χωρίς να σημαίνει προφανώς ότι έχουμε ανεξάντλητους πόρους. Αλλά οι βασικές μας υποχρεώσεις θα καλύπτονται με τρόπο, θα έλεγα, απόλυτο. Και καθώς η οικονομία μας θα αναπτύσσεται και το ΑΕΠ θα μεγεθύνεται, θα δαπανάμε περισσότερους πόρους σε όλους τους τομείς της πολιτικής μας, είτε μιλάμε για την άμυνα είτε μιλάμε για την κοινωνική πολιτική.

Δεν πρόκειται ξανά η χώρα να περάσει από περίοδο λιτότητας και δεν πρόκειται ποτέ η χώρα -το έχω πει πολλές φορές, δεν θα κουραστώ να το επαναλαμβάνω-, να ξαναζήσει εποχές εποπτείας ή έστω και παρακολούθησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη μη επίτευξη δημοσιονομικών στόχων.

Αγωνιστήκαμε πάρα πολύ για να τα αφήσουμε πίσω μας.  Αναγνωρίζεται αυτό από τις διεθνείς αγορές, αναγνωρίζεται από τους οίκους αξιολόγησης. Αυτό σημαίνει χαμηλότερο κόστος δανεισμού για τη χώρα, για τις επιχειρήσεις, για τα νοικοκυριά.  Λιγότερα χρήματα για την εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους.

Και αυτή η πολιτική προτεραιότητα για την κυβέρνηση και για εμένα προσωπικά είναι αδιαπραγμάτευτη.

Νίκος Χιδίρογλου (Το Μανιφέστο): Κύριε Πρόεδρε, πριν λίγες εβδομάδες έχασε τη ζωή του ένας 19χρονος σε λούνα παρκ, το οποίο δεν είχε καν άδεια λειτουργίας.  Είχε προηγηθεί ο θάνατος ενός 8χρονου κοριτσιού στην πισίνα κατασκήνωσης, η άδεια της οποίας ανακλήθηκε στη συνέχεια.

Επειδή, κ. Πρόεδρε, δεν είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε τέτοιες τραγωδίες στη χώρα μας, είναι τελικά η Ελλάδα μια χώρα όπου επικρατεί ανομία;  Όπου ο καθένας κάνει ότι θέλει και οι παραβάτες γνωρίζουν ότι δύσκολα θα υποστούν τις συνέπειες των πράξεών τους; Πότε θα μπορέσουμε να πούμε «ποτέ ξανά» και να το εννοούμε;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Όλοι σοκαριστήκαμε από αυτό το συμβάν και μακάρι κάποιος να μπορούσε να πει με κατηγορηματική βεβαιότητα «ποτέ ξανά».  Γνωρίζουμε πολύ καλά τι έγινε στη συγκεκριμένη περίπτωση και που είναι η ευθύνη. Και θέλω να τονίσω, επειδή δεν πρέπει να τα ισοπεδώνουμε, ότι από ό,τι αντιλαμβάνομαι άλλοι δήμοι υλοποίησαν πολύ σωστά το νομικό πλαίσιο για τη λειτουργία τέτοιων εγκαταστάσεων. Κάποιοι δεν το έκαναν και θα αναλάβουν τις ευθύνες τους.

Αν μου επιτρέπετε μία γενικότερη παρατήρηση, μία από τις μεγάλες προσπάθειες, και για να απαντήσω και σε μία προηγούμενη ερώτηση που μου έγινε, στην έννοια της «νομιμότητας παντού», είναι να αποκρούσουμε αυτή την λογική της προχειρότητας και της τσαπατσουλιάς: «δεν βαριέσαι, μωρέ, να πάμε να τα κάνουμε τα πράγματα στο περίπου».

Όχι. Υπάρχουν διαδικασίες, υπάρχουν πλαίσια νομικά τα οποία πρέπει να γίνονται σεβαστά. Και ειδικά όταν πρόκειται για ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με την ασφάλεια των πολιτών, δε νοείται καμία έκπτωση, όπως δε νοείται καμία έκπτωση, να σας δώσω ένα παράδειγμα, όταν ένα αεροπλάνο πρόκειται να πετάξει και υπάρχει μία διαδικασία πώς μπορεί να απογειωθεί. Όταν υπάρχουν πρωτόκολλα και διαδικασίες, αυτά πρέπει να τηρούνται.

Μας είναι λίγο δύσκολο αυτό στην Ελλάδα και στην δημόσια διοίκηση να το αντιληφθούμε. Αλλά εκεί πρέπει να καταλήξουμε τελικά, αν θέλουμε πραγματικά να είμαστε ένα κράτος το οποίο θα ελαχιστοποιεί, γιατί δεν μπορούμε ποτέ να πούμε ότι θα εξαφανίσει τελείως, φαινόμενα όπου θα προκύπτουν ατυχήματα από κρατική αμέλεια, έλλειψης εποπτείας.

Σταύρος Φανφάνης (Χρόνος Κομοτηνής): Κύριε Πρόεδρε, καλησπέρα σας. Η κρίση στη Μέση Ανατολή και η κλιματική κρίση έχουν φέρει εκ νέου στο προσκήνιο το μεταναστευτικό. Είναι η χώρα μας σε θέση να διαχειριστεί την ενδεχόμενη νέα έξαρση ή μία μόνιμη αύξηση στις ροές προς την Ευρώπη; Μπορούμε να εμπιστευτούμε την αλλαγή στάσης της Τουρκίας, ειδικά μετά από όσα συνέβησαν στον Έβρο πριν από μερικά χρόνια; Ευχαριστώ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Παρά τις μεγάλες δυσκολίες που έχει η σχέση μας με την Τουρκία, οφείλω να επισημάνω ότι στα ζητήματα της διαχείρισης του προσφυγικού- μεταναστευτικού προβλήματος, υπάρχει μία ικανοποιητική συνεργασία. Αν θα κρατήσει για πάντα δεν είμαι σε θέση να το προβλέψω και πρέπει πάντα να είμαστε έτοιμοι και για ένα κακό σενάριο.

Όμως, αυτή τη στιγμή υπάρχει μία ικανοποιητική συνεργασία, η οποία νομίζω ότι αποδίδει καρπούς, παρά το γεγονός ότι η γενεσιουργός αιτία των μεταναστευτικών ροών δεν έχει εκλείψει. Αντίθετα, μπορεί τα πράγματα να γίνουν χειρότερα, ειδικά αν μιλάμε για μετανάστευση από την Αφρική, η οποία συνδέεται με την κλιματική κρίση και με υπαρξιακές ανάγκες ανθρώπων να αναζητήσουν μία καλύτερη ζωή.

Όμως, όπως είπα και πριν, τα αποτελέσματα στο πεδίο είναι αναντίρρητα θετικά. Η χώρα έχει κατοχυρώσει, θα έλεγα, τη δυνατότητα να μπορεί να προστατεύει τα χερσαία και τα θαλάσσια σύνορά της, κάνοντας αυτό το οποίο χρειάζεται και με απόλυτο σεβασμό ταυτόχρονα στο Διεθνές Δίκαιο και με σεβασμό, πρώτα και πάνω από όλα, στην αξία της ανθρώπινης ζωής.

Αλλά προφανώς κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι θα γίνει στο μέλλον και γι’ αυτό και έχει πολύ μεγάλη σημασία να εφαρμοστεί και το Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το οποίο νομίζω ότι θέτει τις ευρωπαϊκές χώρες προ των ευθυνών τους. Όχι στον βαθμό που θα θέλαμε ενδεχομένως, αλλά είναι η καλύτερη δυνατή συμφωνία η οποία μπορούσε να επιτευχθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Αλέξανδρος Κογκόλης (Νεολόγος Πατρών): Κύριε Πρόεδρε, στον τομέα των υποδομών θα ήθελα να επιστρέψω, που είναι συνυφασμένος, όχι με την ασφάλεια αλλά και με την οικονομία και την ανάπτυξη των περιοχών. Ο ρυθμός εξέλιξης των εργασιών στην Πατρών-Πύργου σας ικανοποιεί; Μπορεί οι αστάθμητοι παράγοντες να επηρεάσουν την ομαλή ολοκλήρωση του έργου; Και ως προς την ενδυνάμωση του σιδηρόδρομου, να αισιοδοξούμε για ικανοποιητικό αποτέλεσμα με τις παρεμβάσεις σας συνολικά; Θυμίζω δε και την άνω τελεία που έχει μπει από την Ευρώπη για την υλοποίηση του σχεδιασμού για την Πάτρα, για την γραμμή της Πάτρας. Ευχαριστώ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Τα οδικά έργα είναι πιο εύκολα από τα σιδηροδρομικά. Τα δεύτερα είναι πιο σύνθετα και απαιτούν περισσότερο χρόνο. Για την Πατρών-Πύργου θα έλεγα ότι είμαστε και μπροστά από τα χρονοδιαγράμματα μας. Ο δρόμος θα παραδοθεί μετά βεβαιότητος εντός του επόμενου έτους, αν θυμάμαι καλά τα χρονοδιαγράμματα.

Θα είναι μια τεράστια ανακούφιση για την Δυτική Ελλάδα και ένας δρόμος, για να επανέλθω και στο ερώτημα το οποίο μου έγινε για τον ΒΟΑΚ, στον οποίο και σε αυτόν έχουμε θρηνήσει πάρα πολλές ζωές. Θυμίζω, όμως, και το ξέρετε καλά, ότι οι παρεμβάσεις οι προσωρινές οι οποίες έγιναν στον παλιό δρόμο, είχαν ως αποτέλεσμα σχεδόν να μηδενιστούν τα θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα.

Είμαι εξίσου αισιόδοξος ότι και για τα σιδηροδρομικά έργα θα μπορέσουμε να τηρήσουμε τα χρονοδιαγράμματα και να ξεπεράσουμε τις όποιες ενστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Γιώργος Ρούστας (Ελευθερία Λάρισας): Καλησπέρα, κ. Πρόεδρε. Πρόσφατα επισκεφθήκατε τη Θεσσαλία. Ενημερωθήκατε για την πορεία αποκατάστασης των έργων στις υποδομές που επλήγησαν από τις καταστροφικές πλημμύρες του Σεπτεμβρίου. Ανακοινώσατε και τα αντιπλημμυρικά έργα που θα ξεκινήσουν.

Θα ήθελα, λοιπόν, να ρωτήσω αν είστε ικανοποιημένος από την πορεία αποκατάστασης των ζημιών στις πληγείσες υποδομές και ποιο είναι το χρονικό περιθώριο, το πλάνο που έχετε ορίσει για την ενίσχυση των κατοίκων αλλά και του φυσικού περιβάλλοντος στην πληγείσα Θεσσαλία. Ας μου επιτραπεί να βάλω σε αυτή την ερώτηση και την Βόρεια Εύβοια, η οποία επίσης επλήγη από την κλιματική κρίση. Ευχαριστώ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Να ξεκινήσω από το τελευταίο. Τα έργα αποκατάστασης στη Βόρεια Εύβοια μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2021 απέδωσαν. Και θα έλεγα ότι η Βόρεια Εύβοια πάτησε στα πόδια της, γρηγορότερα ενδεχομένως απ’ ό,τι το αναμέναμε, με μια σειρά παρεμβάσεων: στηρίξαμε το τουριστικό προϊόν, κάναμε σημαντικές παρεμβάσεις αντιπλημμυρικές στα ορεινά της Βόρειας Εύβοιας, αντίστοιχες με αυτές που θέλουμε να κάνουμε στη Θεσσαλία Και οι παρεμβάσεις αυτές μέχρι στιγμής τουλάχιστον φαίνεται να αποδίδουν.

Θα μπορούσα να μιλάω πάρα πολλή ώρα, γιατί μίλησα πολλή ώρα στη Θεσσαλία, απλά για το εθνικό ακροατήριο να πω ότι γίνονται παρεμβάσεις σε τρία επίπεδα. Οι πρώτες είναι οι άμεσες παρεμβάσεις που δρομολογούνται από την Περιφέρεια, με σημαντική οικονομική στήριξη από την πολιτεία. Έχουμε μια πολύ καλή συνεργασία με τον κ. Κουρέτα στο ζήτημα αυτό. Έχουμε προτεραιοποιήσει τις παρεμβάσεις. Βασικά μιλάμε για καθαρισμούς και διανοίξεις ρεμάτων και για επισκευές αναχωμάτων. Αυτά γίνονται ήδη, όπως ξέρετε, και είναι η πρώτη γραμμή άμυνας απέναντι σε μία ενδεχομένη επόμενη πλημμύρα.

Η δεύτερη γραμμή άμυνας είναι τα έργα ορεινής υδρονομίας, αυτά στα οποία αναφέρθηκαν πριν. Είναι έργα τα οποία οι πιο πολλοί δεν θα τα δουν ποτέ, αλλά είναι έργα τα οποία γίνονται σε χειμάρρους, κυρίως στα βουνά στα δυτικά και τα οποία είναι εξαιρετικά αποδοτικά για να περιορίσουν την ταχύτητα του νερού, αλλά και τον όγκο του νερού. Να έρθει λιγότερο νερό και να έρθει και πιο αργά το νερό, ώστε να μην έχουμε μαζικά πλημμυρικά φαινόμενα και αυτά τα έργα μπορούν να ξεκινήσουν να υλοποιούνται άμεσα. Έχουμε 200 εκατομμύρια στη διάθεσή μας.

Η τρίτη κατηγορία έργων που είναι και η πιο δύσκολη, και αυτή που θα πάρει τον περισσότερο χρόνο, είναι τα μεγάλα έργα υποδομής της Θεσσαλίας. Έχουμε ήδη μία εξασφαλισμένη χρηματοδότηση από την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών για να μελετήσουμε τα μεγάλα φράγματα στο Μουζάκι, στην Πύλη, να μελετήσουμε τη διώρυγα της Γυρτώνης,  η οποία στέλνει νερό από τον Πηνειό προς την Κάρλα, αλλά και τη νέα διευθέτηση της Κάρλας.

Αυτά δε θα γίνουν από τη μια στιγμή στην άλλη, αλλά τουλάχιστον ξέρουμε ότι έχουμε χρηματοδότηση για τις πρώτες μελέτες, για να ξέρουμε ακριβώς τι θέλουμε να κάνουμε. Όπως είπα και στη Θεσσαλία, κάποια έργα τα οποία είναι πολύ μακρόπνοα και τα οποία χρειάζονται χρόνια για να υλοποιηθούν, μερικές φορές άλλος τα σχεδιάζει, άλλος τα υλοποιεί και άλλος τα εγκαινιάζει. Αυτή η κυβέρνηση μετά βεβαιότητος θα σχεδιάσει και θα αρχίσει να υλοποιεί τα έργα αυτά, αλλά δε θα γίνουν από τη μία στιγμή στην άλλη.

Αλλά βάζουμε ένα πρώτο, πολύ σημαντικό θεμέλιο για να αντιμετωπίσουμε όχι απλά τη Θεσσαλία αντιπλημμυρικά, αλλά για να αρχίσουμε να λύνουμε το πρόβλημα το οποίο αφορά την άρδευση της Θεσσαλίας και με άλλα έργα υποδομής. Είχαμε μια μικρή εμπλοκή στο έργο του Ταυρωπού, αλλά πιστεύω ότι θα ξεπεραστεί. Είναι ένα μεγάλο έργο που αφορά τα αρδευτικά κανάλια της Θεσσαλίας, για να μπορούμε να μη χάνουμε νερό, όπως το είπαμε πριν.

Άρα, η παρέμβαση που γίνεται στη Θεσσαλία είναι συνολική, μεγάλη. Πάντα μπορούμε καλύτερα, πάντα μπορούμε πιο γρήγορα. Ο κάθε πολίτης ο οποίος δεν έχει πάρει την αποζημίωσή του, υπάρχει ένας ειδικός λόγος που δεν την έχει πάρει, και πρέπει να το αντιμετωπίσουμε και να το ξεπεράσουμε, όμως και πάρα πολλοί άλλοι πολίτες έχουν ήδη πάρει τις πρώτες αποζημιώσεις και κάνουν τα βήματά τους για να ξαναφτιάξουν τις ζωές τους.

Μαρίνα Πρωτονοταρίου (mononews.gr): Καλησπέρα, κ. Πρόεδρε. Θα ήθελα να σας ρωτήσω για το ενεργειακό κόστος. Αναφέρατε ότι είναι ένα πρόβλημα το οποίο σκέφτεστε να αντιμετωπίσετε συζητώντας με την Κομισιόν αλλαγές, αλλά μέχρι να γίνουν αυτές οι αλλαγές η οικονομία θα υποστεί τις συνέπειές τους.

Και κυρίως μιλάω για τη βιομηχανία γιατί ήδη οι Σύνδεσμοι Βιομηχανιών απηύθυναν αίτημα στο Υπουργείο και σε σας να κάνετε κάτι ή αν θα υπάρξουν άμεσα μέτρα που θα μπορέσουν να βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν το ενεργειακό κόστος, τη στιγμή που αντίστοιχα μέτρα λαμβάνονται από άλλες ευρωπαϊκές χώρες και έτσι μειώνεται η ανταγωνιστικότητά τους.

Και μία ακόμα, θα ήθελα πολύ σύντομα, επειδή την Τρίτη γίνεται μια πολύ σημαντική σύσκεψη στην Κύπρο για την διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου, θα ήθελα να σας ρωτήσω αν πιστεύετε ότι αυτό το έργο κινδυνεύει, αν μπορεί τελικά να μη γίνει; Και πόσο σημαντικό είναι για την Ελλάδα να γίνει κι αν χρειάζεται να κάνει κάτι περισσότερο ώστε να το εξασφαλίσει ότι θα συμβεί.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Θέλουμε να στηρίξουμε την βιομηχανία μας, όσον αφορά το ενεργειακό κόστος, αλλά καταλαβαίνετε ότι πρώτη προτεραιότητα αυτή τη στιγμή είναι τα νοικοκυριά.

Από κει και πέρα, συζητάμε με τη βιομηχανία, ειδικά η μεγάλη βιομηχανία έχει τη δυνατότητα να κάνει και άλλου είδους διευθετήσεις με διμερή συμβόλαια αγοράς ρεύματος, όπως ξέρετε, για να πετύχει καλύτερο κόστος. Αλλά εκτιμούμε ότι αυτή η έξαρση των τιμών την οποία είδαμε τους τελευταίους μήνες, από τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο, θα αρχίσει σε κάθε περίπτωση να ισορροπεί.

Για το καλώδιο διασύνδεσης το οποίο με ρωτήσατε, θεωρώ ότι είναι ένα πολύ σημαντικό έργο, πολύ πιο σημαντικό έργο για την Κύπρο, γιατί σπάει ουσιαστικά την ενεργειακή της απομόνωση. Είναι ένα έργο το οποίο πρέπει να βγαίνει οικονομικά. Είμαστε σε διαπραγματεύσεις με την Κύπρο και τις ρυθμιστικές αρχές για να εξασφαλίσουμε την οικονομική βιωσιμότητα του έργου. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι αν εξασφαλιστεί η οικονομική βιωσιμότητα του έργου, το έργο θα γίνει και οι όποιοι γεωπολιτικοί κίνδυνοι θα ξεπεραστούν.

Δημήτρης Δραγώγιας (Political): Καλησπέρα, κ. Πρόεδρε. Χθες ανακοινώσατε αύξηση στους ενστόλους σε ότι αφορά τις νυχτερινές βάρδιες κατά 20%. Ωωστόσο από τις πρώτες αντιδράσεις φαίνεται ότι αυτό δεν τους ικανοποιεί ιδιαίτερα, για να μην πω ότι το θεωρούν κάτι πολύ μικρό. Προτίθεστε να επανέλθετε σε αυτό το θέμα, να το ξαναδείτε ενδεχομένως δυνητικά;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Πρώτος αναγνώρισα ότι είναι μία κίνηση, δεν θα την έλεγα συμβολική, αλλά ενδεχομένως κατώτερη των προσδοκιών. Δεν το έκρυψα, το είπα στην ομιλία μου. Αλλά μετά από πάρα πολύ καιρό γίνεται μια αύξηση στα νυχτερινά. Δεν είναι αυτό το οποίο ενδεχομένως κάποιοι προσδοκούσαν, αλλά είναι μια αρχή. Ας κρατήσουμε αυτό.

Νίκος Ρούπος (ΑΠΕ – ΜΠΕ): Καλησπέρα, κ. Πρόεδρε. Θέλω να ρωτήσω αν είστε ικανοποιημένος από την ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης και τι σκοπεύετε να κάνετε στο εξής για να μειωθεί ακόμα περισσότερο ο χρόνος που μεσολαβεί μέχρι την εκδίκαση των υποθέσεων και την έκδοση των αποφάσεων.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν είμαστε ικανοποιημένοι και γι’ αυτό και κάνουμε σημαντικές μεταρρυθμίσεις στη Δικαιοσύνη σε πάρα πολλά επίπεδα. Να ξανασταθώ στην ενοποίηση των ειρηνοδικείων με τα πρωτοδικεία, μια μεταρρύθμιση που εκκρεμούσε 100 χρόνια, η οποία ουσιαστικά απελευθερώνει ανθρώπινο δυναμικό από τα ειρηνοδικεία για να μπορούμε να τα αξιοποιήσουμε για τη γρηγορότερη εκδίκαση υποθέσεων. Κατ΄ εξοχήν αυτή η μεταρρύθμιση είναι μια μεταρρύθμιση που θα μπορεί να κριθεί σε μια τριετία. Μόνο τότε θα μπορούμε να δούμε τα πραγματικά της αποτελέσματα.

Γιώργος Γιαννάκης (Πρωινός Λόγος Ιωαννίνων): Κύριε Πρόεδρε, εγώ θα πάω λίγο κατά Ήπειρο μεριά. Πρώτα-πρώτα να σας καλέσουμε να έρθετε εκεί γιατί επιτέλους, ύστερα από 19 χρόνια ο άξονας Γιάννενα-Κακαβιά μπαίνει στο δρόμο του και θα αρχίσει να κατασκευάζεται. Έτσι μας είπε το Υπουργείο, το ανακοίνωσε.

Και το άλλο που ήθελα να σας πω, κ. Πρόεδρε, είναι ποιες είναι οι σχέσεις σας πλέον με τον Edi Rama, ύστερα από την περιπέτεια Φρέντι Μπελέρη. Ο ίδιος μάλιστα δήλωσε ότι οι σχέσεις σας είναι στρατηγικές. «Οι σχέσεις μας», λέει, «της Αλβανίας με την Ελλάδα είναι στρατηγικές».

Κυριάκος Μητσοτάκης: Θέλουμε τις καλύτερες δυνατές σχέσεις με όλους τους γείτονές μας. Σε αυτούς τους γείτονες συμπεριλαμβάνεται και η Αλβανία.

Περάσαμε ένα δύσκολο διάστημα και δεν θέλω να μιλήσω αναλυτικά για την υπόθεση του Φρέντι Μπελέρη. Να εκφράσω την ικανοποίησή μου για το γεγονός ότι ήταν μαζί μας στην Διεθνή Έκθεση και ότι τελείωσε επιτέλους αυτή η περιπέτεια, τελείως άδικη και αχρείαστη, την οποία υπέστη.

Να πω για ακόμα μια φορά ότι οι σχέσεις, για να δούμε τη μεγάλη εικόνα, οι σχέσεις της Ελλάδας με την Αλβανία, που θέλουμε να είναι πολύ καλές σχέσεις, περνούν μέσα από τον σεβασμό των δικαιωμάτων της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας της Αλβανίας.

Το ζήτημα των περιουσιακών δικαιωμάτων δεν έφυγε ποτέ από την ατζέντα. Επανέρχεται και αυτό το οποίο θα κάνουμε είναι να διασφαλίσουμε, και με τη βοήθεια του Φρέντι Μπελέρη στο Ευρωκοινοβούλιο, ότι τα περιουσιακά δικαιώματα των ομοεθνών μας στην Αλβανία γίνονται απολύτως σεβαστά.

Και αυτό θα έλεγα ότι είναι μία απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου να συνεχίσει να μπορεί να προχωρά η Αλβανία στον ευρωπαϊκό της δρόμο.