Η Ρωσία αναζητά ένα χτύπημα νοκ άουτ στον Καύκασο. Που Είναι η Αμερική?
24 Σεπτεμβρίου 2024
Λίγο περισσότερο από μια εβδομάδα πριν από τις αμερικανικές εκλογές, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν μπορεί να επιφέρει νοκ-άουτ πλήγμα στην επιρροή και το κύρος των ΗΠΑ στον Καύκασο και να εδραιώσει τον μεγαλύτερο έλεγχο της Μόσχας στην περιοχή από την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης. Η απόσπαση της προσοχής των ΗΠΑ, αν όχι η παραμέληση, μπορεί κάλλιστα να επιτρέψει Ρωσία να επιγονατίσει την ελευθερία και να επεκτείνει τη διπλωματική της επιρροή με τρόπο αδιανόητο μόλις πριν από μερικά χρόνια.
Ο πόλεμος της στην Αφγανιστάν μπορεί να συμβόλιζε την αυτοκρατορική υπερέκταση της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά οι ιστορικοί πολύ συχνά υπερβάλλουν τη σημασία της. Οι διαδοχικοί σοβιετικοί ηγέτες έκρυψαν ότι η οικονομία τους δεν μπορούσε να συμβαδίσει με τη Δύση. Παρόλα αυτά, του Ρόναλντ Ρίγκαν στρατιωτική συσσώρευση τρύπησε την προσποίηση ότι οι οικονομίες των ΗΠΑ και της Σοβιετικής Ένωσης ήταν ίσες, πόσο μάλλον ότι η οικονομία διοίκησης της Σοβιετικής Ένωσης ήταν ανώτερη. Το πραγματικό δημοκρατικό κίνημα ξεκίνησε στην Αυτόνομη Περιφέρεια του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ωστόσο, καθώς ο συντριπτικά αυτόχθονος αρμενικός πληθυσμός του ζήτησε να ξεφύγει από τον έλεγχο του Αζερμπαϊτζάν στον οποίο αντιτάχθηκε ο Ιωσήφ Στάλιν δεκαετίες νωρίτερα.
Κάθε μία από τις τρεις χώρες της περιοχής, το —Azerbaijan, η Αρμενία και η Georgia— αναζήτησαν ελευθερία και δημοκρατία. Σε κάθε περίπτωση, όμως, το Κρεμλίνο έχει εργαστεί όχι μόνο για να υπονομεύσει τις φιλοδοξίες τους, αλλά και για να τους τιμωρήσει. Αφού ο Abulfaz Elchibey, ένας Σοβιετικός αντιφρονών προσπάθησε να τραβήξει το Αζερμπαϊτζάν προς τη δημοκρατία, το Κρεμλίνο υποστήριξε ένα στρατιωτικό πραξικόπημα που τον εκδίωξε και επέβαλε στον Heydar Aliyev, πρώην αρχηγό της KGB του Αζερμπαϊτζάν και μέλος του σοβιετικού πολιτικού γραφείου, να κυβερνήσει τη χώρα με σιδερένια λαβή.
Το 2004, ήρθε η σειρά της Γεωργίας. Το “Rose Revolution” ανάγκασε την παραίτηση του πρώην υπουργού Εξωτερικών της Σοβιετικής Ένωσης που έγινε Πρόεδρος της Γεωργίας Έντουαρντ Σεβαρντνάτζε και επέτρεψε δημοκρατικές εκλογές τις οποίες κέρδισε συντριπτικά ο νεαρός δικηγόρος Μιχαήλ Σαακασβίλι. Ο Πούτιν θεώρησε τις έγχρωμες επαναστάσεις ως απόδειξη συνωμοσίας και όχι φιλοδοξίας για ελευθερία και προσπάθησε να τις τσιμπήσει στην αρχή. Για να γίνει αυτό, το 2008, διέταξε τσετσενικές μονάδες που υποστηρίζονται από ρωσικές δυνάμεις να εισβάλουν στη Γεωργία όπου παραμένουν σήμερα, στηρίζοντας τις υποστηριζόμενες από τη Ρωσία σατραπείες της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας. Το μάθημα Πούτιν επιδιώκεται να μεταδοθεί είναι ότι η υποστήριξη της δημοκρατίας θα οδηγήσει στη διάλυση του κράτους.
Η Αρμενία σύντομα έδειξε ότι οι ρωσικές ενέργειες ήταν ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. Το 2018, οι Αρμένιοι οργάνωσαν επανάσταση για να διαμαρτυρηθούν για την επανεκλογή ενός πρωθυπουργού της παλιάς φρουράς. Μετά από ένα μήνα, ο Νικόλ Πασινιάν, ένας δημοσιογράφος που έγινε ηγέτης των διαδηλώσεων, έγινε πρωθυπουργός και προσπάθησε να επαναπροσανατολίσει την Αρμενία προς τους δημοκρατικούς κανόνες και τη Δύση. Αυτή η διαίσθηση που είχε ο Πασινιάν για την εσωτερική πολιτική δεν επεκτάθηκε στις εξωτερικές σχέσει τρύπησε επανειλημμένα και ωμά την αρκούδα. Όταν το Αζερμπαϊτζάν εξαπέλυσε μια αιφνιδιαστική επίθεση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ τον Σεπτέμβριο του 2020, μια κίνηση για την οποία η Ρωσία είχε σίγουρα προηγούμενες πληροφορίες, οι ρωσικές δυνάμεις αποχώρησαν. Ο Πούτιν πίστευε ότι αν μπορούσε να ταπεινώσει τον Πασινιάν με την απώλεια του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, οι Αρμένιοι θα στρέφονταν εναντίον του και της νέας φιλοδυτικής τάξης του.
Δεν λειτούργησε. Ενώ ο Πασινιάν παραμένει μη δημοφιλής στο Ερεβάν, το ίδιο κάνουν και εκείνοι από την προ του 2018 εποχή. Οι Αρμένιοι λαχταρούν την αλλαγή, αλλά δεν έχουν ακόμη συνενωθεί γύρω από οποιονδήποτε άλλο υποψήφιο. Σύντομα, αυτό μπορεί να μην έχει πλέον σημασία.
Στις 26 Οκτωβρίου 2024, οι Γεωργιανοί θα κατευθυνθούν στις κάλπες. Διακυβεύεται η ελευθερία της Γεωργίας από τη σφαίρα επιρροής της Ρωσίας και της Αρμενίας. Το κυβερνών Γεωργιανό Ονειρικό Κόμμα, όλο και περισσότερο προσανατολισμένο στο Κρεμλίνο, επιδιώκει μια τέταρτη θητεία. Επιδιώκει όλο και περισσότερο να εκφοβίσει την αντιπολίτευση, απαιτώντας από τις μη κυβερνητικές οργανώσεις που δέχονται επιχορηγήσεις από το εξωτερικό ή υποστηρίζουν μια πιο φιλοευρωπαϊκή προοπτική να εγγραφούν ως ξένοι πράκτορες. Από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο φιλορώσος δισεκατομμυριούχος Bidzina Ivanishvili, πίσω από το Γεωργιανό Όνειρο, χρησιμοποίησε το κόμμα για να τοποθετήσει τη Γεωργία πιο κοντά στη Ρωσία. Η άρνηση της Γεωργίας να συμμετάσχει στις αντιρωσικές κυρώσεις στον απόηχο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία οδήγησε τα ρωσικά χρήματα να εισρεύσουν στη χώρα που ήταν η γενέτειρα και το σπίτι της παιδικής ηλικίας του Ιωσήφ Στάλιν.
Η Ουάσιγκτον αγνόησε σε μεγάλο βαθμό το κλείσιμο της πόρτας στη γεωργιανή δημοκρατία. Η ειρωνεία, ωστόσο, είναι ότι ο Λευκός Οίκος και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ συνεχίζουν την ώθησή τους την τελευταία στιγμή για να εδραιώσουν την περιστροφή της Αρμενίας μακριά από τη ρωσική σφαίρα. Εδώ, η κατακερματοποίηση των γραφειοκρατών και των διπλωματών της Ουάσιγκτον δείχνει τη σκοτεινή πλευρά της. Η Αρμενία είναι μεσόγεια. Ο Πασινιάν μπορεί να υποσχεθεί στον Υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν ή στον Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν αυτό που θέλουν να ακούσουν, αλλά, απουσία οποιασδήποτε εξωτερικής ικανότητας πρόσβασης στη χώρα, Ρωσία μπορεί απλά να στραγγαλίσει τη χώρα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να μεταφέρουν προμήθειες στην Αρμενία, ανάλογα με τον ανοιχτό εναέριο χώρο. Με την Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν να αποκλείουν τη χώρα και τις ΗΠΑ να μην μπορούν να έχουν πρόσβαση στην Αρμενία μέσω Ιράν, η Γεωργία ήταν η μόνη της λύση για προμήθεια γης. Το Κρεμλίνο, ωστόσο, κατανοεί τη μόχλευση του και μπορεί να εμποδίσει την πρόσβαση ανά πάσα στιγμή. Οι Αρμένιοι είναι μοιρολατρικοί. Προετοιμάζονται για το χειρότερο, περιμένοντας από το Κρεμλίνο να λιμοκτονήσει την Αρμενία σε υποταγή και να τιμωρήσει αυτό που ο Πούτιν αντιλαμβάνεται ως απιστία του.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να χάνουν χρόνο. Ο αποκλεισμός της Αρμενίας από την Τουρκία είναι παράνομος σύμφωνα με τη Συνθήκη του Καρς του 1921. Δεν έχει συνοριακή διαμάχη με την Αρμενία. Ο εξαναγκασμός της Τουρκίας να ανοίξει τα σύνορά της είναι ο μόνος τρόπος για να διατηρήσει τη δημοκρατία της Αρμενίας και να κάνει ματ στις προσπάθειες της Ρωσίας να πνίξει τη φλόγα της δημοκρατίας που καίει από τον Καύκασο. Είτε ο Μπάιντεν είτε η ομάδα εξωτερικής πολιτικής του έχουν την προνοητικότητα ή την προθυμία να εξαναγκάσουν αντί να χαζεύουν Τουρκία, όμως, είναι μια άλλη ερώτηση. Το να μην κάνουμε τίποτα, ωστόσο, σημαίνει να παραδώσουμε όχι μόνο τη Γεωργία, αλλά και την Αρμενία. Η τρέχουσα αδράνεια του Μπάιντεν δεν θα μπορούσε να είναι μεγαλύτερο δώρο για τον Πούτιν καθώς η αυλαία κλείνει στην κυβέρνησή του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου