Αλλαγή πολιτικού σκηνικού στην Τουρκία: Δημοτικές κάλπες - «χαστούκι» στον Ερντογάν
Σαρωτικές νίκες των υποψήφιων της αντιπολίτευσης στα μεγάλα αστικά κέντρα - Τι σημαίνει για τον Τούρκο πρόεδρο η απώλεια της Κωνσταντινούπολης
Αλλαγή πολιτικού σκηνικού στην Τουρκία μετά την σαρωτική νίκη των υποψηφίων της αντιπολίτευσης στις δημοτικές εκλογές.
Το κεμαλικό Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης όχι μόνο κρατάει τους τρεις μεγάλους μητροπολιτικούς δήμους της Τουρκίας αλλά για πρώτη φορά μετά από 22 χρόνια ρίχνει το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) από την πρώτη θέση σε εθνικό επίπεδο.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναγνώρισε πως τα αποτελέσματα αποτελούν «καμπή» για την παράταξή του. «Δυστυχώς δεν επιτύχαμε τα αποτελέσματα που επιθυμούσαμε», είπε ο Τούρκος πρόεδρος, μιλώντας από την έδρα του AKP στην Άγκυρα, μπροστά σε ασυνήθιστα σιωπηλό πλήθος.
Επισήμανε ότι οι εκλογές δεν είναι το τέλος για το AKP. Υποσχέθηκε πως θα «κάνουμε την αυτοκριτική μας» για το αποτέλεσμα, θα «ζυγίσουμε τα μηνύματα που έστειλε ο λαός και θα λάβουμε τα απαραίτητα μέτρα». Ακόμη, σημείωσε πως «ο εκλογικός κύκλος που εξάντλησε την οικονομία τέλειωσε πλέον».
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φάνηκε να διαψεύδει σενάρια περί πρόωρων εκλογών μετά το εκλογικό αποτέλεσμα. «Ως πολιτικό κόμμα που συμπλήρωσε τον 21ο χρόνο του στην εξουσία, έχουμε επίγνωση των ευθυνών μας, στην κυβέρνηση, όσο και στην τοπική αυτοδιοίκηση. Θα δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή στα επείγοντα προβλήματα της χώρας μας, ιδίως στην ανοικοδόμηση της σεισμόπληκτης περιοχής και στην εξάλειψη των οικονομικών μας προβλημάτων», επέμεινε.
«Ανεξάρτητα από τα αποτελέσματα, ο νικητής αυτών των εκλογών είναι πρωτίστως η δημοκρατία μας, η εθνική βούληση και το σύνολο των 85 εκατομμυρίων ανθρώπων, ανεξάρτητα από τις πολιτικές τους απόψεις», συμπλήρωσε ο Τούρκος πρόεδρος. «Ο νικητής του εκλογικού μαραθωνίου ήταν η Τουρκία, το έθνος μας και η δημοκρατία μας, για την οποία πληρώσαμε βαρύ τίμημα», συμπλήρωσε.
«Οι ψηφοφόροι επέλεξαν να αλλάξουν το πρόσωπο της Τουρκίας» μετά από 22 χρόνια κυριαρχίας του AKP, δήλωσε από την πλευρά του ο αρχηγός του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP). «Ήθελαν να ανοίξουν την πόρτα σε ένα νέο πολιτικό κλίμα στη χώρα μας», πρόσθεσε ο Οζγκού Οζέλ.
Τα αποτελέσματα των δημοτικών εκλογών έρχονται ένα σχεδόν χρόνο μετά τις βουλευτικές εκλογές, στις 14 Μαΐου 2023, όπου η εικόνα ήταν αντίστροφη: το ΑΚΡ ήταν πρώτο με ποσοστό 36,30% και το CHΡ δεύτερο με 25,80%.
Σάρωσαν Ιμάμογλου και Γιαβάς σε Κωνσταντινούπολη και Άγκυρα
"Κερδίσαμε τις εκλογές στην Κωνσταντινούπολη" δήλωσε ο απερχόμενος δήμαρχος Εκρέμ Ιμάμογλου, ισχυριζόμενος ότι προηγείται με πάνω από ένα εκατομμύριο ψήφους από τον υποψήφιο του AKP.
Σύμφωνα με τα επίσημα αποτελέσματα, με καταμετρημένο το 80% των ψήφων, εξασφαλίζει ποσοστό 51.09%%, έναντι 39,59% του εκλεκτού του προέδρου Ερντογάν, Μουράτ Κουρούμ.
Ίδια εικόνα και στην Άγκυρα με τον απερχόμενο δήμαρχο Μανσούρ Γιαβάς, να συγκεντρώνει ποσοστό 60,35% έναντι 31,7% του υποψηφίου του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), Τουργκούτ Αλτίνοκ.
«Οι εκλογές έληξαν, θα συνεχίσουμε να υπηρετούμε την Άγκυρα και τους (τις) έξι εκατομμύρια κατοίκους χωρίς διακρίσεις», υποσχέθηκε ο εκλεγμένος δήμαρχος του CHP, μιλώντας σε ένα ενθουσιώδες πλήθος κόσμου που είχε συγκεντρωθεί.
Στη Σμύρνη, προπύργιο των κεμαλιστών φαίνεται να εκλέγεται δήμαρχος ο Τουντζάι Οζκάν, εκλεκτός της ηγεσίας του κόμματος, γεγονός που οδήγησε σε σύγκρουση σε τοπικό επίπεδο με τον απερχόμενο δήμαρχο Τουντς Σογιέρ.
Εκρέμ Ιμάμουγλου: Θεαματικό «χαστούκι» στον Ερντογάν
Η νίκη είναι διπλή για τον 52χρονο Εκρέμ Ιμάμογλου καθώς όχι μόνο διατηρεί το αξίωμα που κέρδισε έπειτα από σκληρή μάχη το 2019, αλλά κατάφερε θεαματικό «χαστούκι» στον πρόεδρο Ερντογάν.
Όταν έγινε σαφές το αποτέλεσμα στους δρόμους της Κωνσταντινούπολης ακούγονταν ασταμάτητα κόρνες αυτοκινήτων και κραυγών χαράς, με τους υποστηρικτές του Ιμάμογλου να φωνάζουν συνθήματα όπως «Η Τουρκία είναι λαϊκή και θα παραμείνει» και «Ερντογάν, παραιτήσου!».
«Αυτή δεν είναι παρά μόνο η αρχή», έλεγε η Έγκε Έρσοζ, 19 ετών, στην πλατεία μπροστά στο δημαρχείο. Αυτή «είναι η πρώτη φορά που το AKP χάνει τόσο. Άνοιξαν τα μάτια των Τούρκων και ψήφισαν τους υποψήφιους που σκέφτονται πρώτα την οικονομία, την παιδεία και το μέλλον της νεολαίας», συμπλήρωσε. «Η νίκη ήρθε λίγο αργά, αλλά καταφέραμε αποφασιστικό χτύπημα στο AKP και ελπίζω πως θα το δούμε να χάνει εντελώς την εξουσία», πρόσθεσε η νεαρή.
Για την Αρζού Ούλοτζακ, 47 χρονιών, ήταν «η οργή του πληθυσμού εξαιτίας της χειροτέρευσης των οικονομικών συνθηκών» αυτή που οδήγησε στην ήττα της κυβερνητικής παράταξης. «Κάθε μέρα, οι τιμές ανεβαίνουν, ο κόσμος βρίσκεται σε απελπιστική κατάσταση», εξήγησε.
Για την Εσρά Παλάσογλου, υποστηρίκτρια της αντιπολίτευσης, πλέον στην Τουρκία «ο κόσμος αφυπνίστηκε» και «αυτή είναι η δημοκρατία». «Με μαντίλα, χωρίς μαντίλα, δεξιοί, αριστεροί, όλοι ξύπνησαν κι έδωσαν ένα μάθημα στον Ερντογάν», κατέληξε.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΓιατί το αποτέλεσμα στην Κωνσταντινούπολη είναι προσωπική ήττα Ερντογάν
Ο Ιμάμογλου είχε πάρει τον δήμο της Κωνσταντινούπολης από το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης, στις εκλογές του 2019, έπειτα από 25 χρόνια. Για τον Ερντογάν η ανάκτηση του δήμου της Κωνσταντινούπολης, από όπου ξεκίνησε την αναρρίχησή του στην πολιτική έγινε έκτοτε στόχος ζωής.
Ο Ερντογάν είχε αναλάβει προσωπικά το βάρος της προεκλογικής εκστρατείας. Μόνο το τελευταίο 48ωρο πριν από τις εκλογές οργάνωσε έξι προεκλογικές συγκεντρώσεις, όλες στην Κωνσταντινούπολη.
Το ίδιο έπραξαν και οι υπουργοί του που «όργωσαν» την τελευταία εβδομάδα πριν από τις εκλογές την Κωνσταντινούπολη, γεγονός που οδήγησε όμως στη αφάνεια τον Μουράτ Κουρούμ, ο οποίος ούτως ή άλλως δεν είναι ιδιαίτερα χαρισματικός.
Μέσω της νίκης του Κουρούμ ο Ερντογάν ήλπιζε ότι θα αποκτούσε πολιτικό εκτόπισμα για να χαλυβδώσει ακόμη περισσότερο την εξουσία του, ίσως και με Συνταγματική αλλαγή.
Η Κωνσταντινούπολη των 16 εκατομμυρίων κατοίκων επισήμως, ίσως και των 20 εκατομμυρίων ανεπίσημα, πληθυσμιακά είναι μεγαλύτερη από 131 χώρες του κόσμου, παράγει το 30 έως 40% του τουρκικού ΑΕΠ, διαχειρίζεται έναν τεράστιο προϋπολογισμό και κατέχει τα ακριβότερα «φιλέτα» ακίνητης περιουσίας στη χώρα. Η μεγαλούπολη θα ήταν σημαντικό «περιουσιακό στοιχείο» για να ενισχύσει την εξουσία του ο Ερντογάν.
ΔΙΑΦΉΜΙΣΗΤο πολιτικό σκηνικό τώρα την επόμενη ημέρα για τον Ερντογάν, μετά τη νίκη Ιμάμογλου, είναι εντελώς διαφορετικό και ο Τούρκος πρόεδρος θα πρέπει να βρει τρόπους διαχείρισης με το μικρότερο δυνατό κόστος.
Με το εκλογικό αυτό αποτέλεσμα ανοίγει ο δρόμος για τον νυν δήμαρχο Εκρέμ Ιμάμογλου να γίνει ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, αν το επιτρέψουν οι εσωτερικές έριδες στο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), στο οποίο ανήκει.
Σε όλη τη διάρκεια της δημαρχιακής θητείας του και της προεκλογικής εκστρατείας ο Ιμάμογλου είχε να αντιμετωπίσει ολόκληρο τον κυβερνητικό μηχανισμό, αλλά και τα άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης. Η ετερόκλητη συμμαχία των κομμάτων της αντιπολίτευσης στις περυσινές προεδρικές εκλογές διελύθη εις τα εξ ων συνετέθη και κατέρχεται σε αυτές τις εκλογές κατακερματισμένη.
Αυτό σημαίνει ότι ο Ιμάμογλου κατόρθωσε να συσπειρώσει ένα ευρύτερο κοινό από τους ψηφοφόρους του CHP, που είναι λιγότερο από το 30% στην Κωνσταντινούπολη. Το κοινό αυτό εκτιμάται ότι προέρχεται κυρίως από τους Κούρδους ψηφοφόρους και τους νέους και το δεξιό Καλό Κόμμα της πρώην υπουργού Εσωτερικών, Μεράλ 'Ακσενερ.
