Συνέντευξη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στον ραδιοφωνικό σταθμό ΣΚΑΪ 100,3 και στους δημοσιογράφους Βασίλη Χιώτη και Νότη Παπαδόπουλο

3 Ιουνίου 2024

Βασίλης Χιώτης: Καλωσορίζουμε στο στούντιο τον Πρόεδρο και τον ευχαριστούμε πολύ που τον έχουμε εδώ.

Νότης Παπαδόπουλος: Καλώς ήρθατε.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Καλό μεσημέρι σε εσάς και στους ακροατές σας και δεν μπορώ να μην επισημάνω, κ. Παπαδόπουλε, ότι εγώ κάνω προεκλογική εκστρατεία, αλλά εσείς είστε βραχνιασμένος.

Νότης Παπαδόπουλος: Δυστυχώς γεννήθηκα τραγουδιστής.

Βασίλης Χιώτης: Χειμώνα καλοκαίρι. Ευχαριστούμε πολύ για την παρουσία σας, είναι η πιο κρίσιμη περίοδος της προεκλογικής περιόδου. Εμείς, να σας πω, θα μιλήσουμε στον πληθυντικό, γιατί τώρα της μόδας είναι -σας άκουγα και το πρωί- να μιλάτε στον ενικό με τους παρουσιαστές. Το συνηθίζετε οι πολιτικοί αρχηγοί, εμείς θα κρατήσουμε τους τύπους, αν μας επιτρέπετε, και θα μιλήσουμε στον πληθυντικό.

Νότης Παπαδόπουλος: Για να μπορούμε να κάνουμε και πιο δύσκολες ερωτήσεις στον πληθυντικό.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ο κανόνας είναι ο πληθυντικός και πρέπει να τηρείται.

Βασίλης Χιώτης: Και θα μείνετε εδώ ως το τέλος, όσο δύσκολες και να είναι. Μην μας πιέζετε κι εσείς.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Μα και να θέλω να φύγω έχετε βάλει εμπόδια εδώ.

Βασίλης Χιώτης: Κλειδώσαμε και την πόρτα, πρέπει να σας πω.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Έχετε κλειδώσει και την πόρτα, οπότε και να θέλω να φύγω δεν θα μπορώ.

Βασίλης Χιώτης: Λοιπόν, θα ξεκινήσουμε τη συζήτησή μας με αυτό που θεωρούμε πιο ιερό εδώ στον ΣΚΑΪ, τους ακροατές. Ξέρετε, από τότε που ξεκίνησε η προεκλογική περίοδος παίρνουμε διάφορα μηνύματα – παρατηρήσεις των ακροατών και θα ξεκινήσουμε με τον Νότη…

Νότης Παπαδόπουλος: Είχαμε πει και την προηγούμενη εβδομάδα ότι θα είναι εδώ ο κ. Μητσοτάκης, για να μας στείλουν ερωτήσεις.

Βασίλης Χιώτης: Μας έχουν στείλει αρκετά, τα οποία τα έχουμε και σας ευχαριστούμε. Θα ξεκινήσω, λοιπόν, με παρατηρήσεις ακροατών που κατά δήλωσή τους στις εθνικές εκλογές ψήφισαν Νέα Δημοκρατία.

Ξεκινάω με τον πρώτο: «Ψήφισα Μητσοτάκη στις εθνικές εκλογές, αλλά δεν θα τον ψηφίσω στις ευρωεκλογές. Δεν έκανε τόσα πολλά όσα περίμενα μετά το 41% που έλαβε, αλλά επειδή δεν εμπιστεύομαι και κανέναν άλλον δεν θα πάω να ψηφίσω».

Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς να σας ευχαριστήσω που μου δίνετε τη δυνατότητα να απαντήσω απευθείας σε ερωτήματα των ακροατών σας και θα ήθελα να επισημάνω στον φίλο ακροατή ότι, κατά την άποψή μου, αδικεί το σημαντικό κυβερνητικό έργο των τελευταίων 11 μηνών.

Νομίζω, υπάρχουν δύο λόγοι γιατί κάποιος ο οποίος ψήφισε Νέα Δημοκρατία να σκεφτεί να μην μας ψηφίσει σε αυτές τις εκλογές. Ο πρώτος γιατί μπορεί να είναι δυσαρεστημένος από αυτά τα οποία έγιναν το εντεκάμηνο και ο δεύτερος, γιατί μπορεί να πιστεύει ότι δεν υπάρχει και κανένα ουσιαστικό διακύβευμα σε αυτή την κάλπη. Ότι οι ευρωεκλογές δεν έχουν και τόσο μεγάλη σημασία και διότι ουσιαστικά τα ζητήματα της διακυβέρνησης της χώρας έχουν κριθεί τον περασμένο χρόνο. Θα ήθελα να μου δοθεί η ευκαιρία να απαντήσω και στα δύο.

Στο ερώτημα, όμως, το οποίο έθεσε ο ακροατής, θα αντιπαρέθετα μια σειρά από σημαντικές πρωτοβουλίες τις οποίες έχουμε αναλάβει τον τελευταίο χρόνο, οι οποίες είναι απολύτως συνεπείς με το προεκλογικό μας πρόγραμμα.

Θα δεχόμουν κριτική, αν κάποιος μου έλεγε ότι «έκανες κάτι το οποίο δεν είχες πει προεκλογικά» ή το αντίστροφο. Για δείτε όμως λίγο τι έχουμε κάνει αυτούς τους 11 μήνες: την εφαρμογή του οικονομικού μας προγράμματος, τις αυξήσεις που δώσαμε σε δημόσιους υπαλλήλους και τις αυξήσεις που κάναμε στον κατώτατο μισθό, αλλά και τις νέες αυξήσεις στις συντάξεις. Τη μεγάλη, την εμβληματική αλλαγή που κάναμε ως προς τη δυνατότητα δημιουργίας παραρτημάτων μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων στη χώρα, τον δικαστικό χάρτη, την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής με τη σύνδεση των POS με τις ταμειακές μηχανές, αλλά και τα ζητήματα που αφορούν τον τρόπο περιορισμού της φοροδιαφυγής στους ελεύθερους επαγγελματίες. Τα ζητήματα των παρεμβάσεων που κάναμε στο ποδόσφαιρο και τον περιορισμό των φαινομένων βίας. Τις παρεμβάσεις που έχουμε κάνει για θέματα που αφορούν στο bullying, στη σχολική βία.

Και πολλά άλλα νομοθετήματα, τα οποία πιστεύω ότι μας επιτρέπουν να λέμε ότι έχουμε κάνει το 1/4 -και γιατί λέω το 1/4; Γιατί έχουμε μια τετραετία μπροστά μας- του κυβερνητικού έργου για το οποίο έχουμε δεσμευτεί. Άρα, θα ζητούσα από τον ακροατή αν θέλει κάποια στιγμή να γίνει πιο συγκεκριμένος…

Βασίλης Χιώτης: Θα γίνει αμέσως μετά.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Και να συζητήσουμε ποια είναι αυτά τα οποία θα πίστευε ότι θα έπρεπε να είχαμε κάνει και δεν κάναμε.

Βασίλης Χιώτης: Ακριβώς. Αυτά θα σας πούμε.

Νότης Παπαδόπουλος: Τώρα, υπάρχει όμως ένα 30% του κόσμου που, ενώ στηρίζουν τον Μητσοτάκη, λένε, εν πάση περιπτώσει, «δεν υπάρχει εναλλακτική λύση», λένε «περνάμε δύσκολα».

Κυριάκος Μητσοτάκης: Α, μισό λεπτό, να τα ξεκαθαρίσουμε. Υπάρχει λοιπόν μια κριτική η οποία λέει «δεν είστε επαρκώς μεταρρυθμιστές». Προσωπικά δεν συμφωνώ καθόλου με αυτή την κριτική και νομίζω ότι σας παρέθεσα μια σειρά από πρωτοβουλίες που καταδεικνύουν ότι είμαστε απολύτως συνεπείς στη μεταρρυθμιστική μας ατζέντα, ενίοτε αναλαμβάνοντας και πρωτοβουλίες οι οποίες είναι δύσκολες και έχουν και πολιτικό κόστος.

Αυτή είναι μια άλλη κριτική τώρα, κ. Παπαδόπουλε, την οποία την ακούω, η οποία λέει: «κοιτάξτε να δείτε, μας μιλάτε συνέχεια για μια οικονομία η οποία πηγαίνει καλά, πολύ καλύτερα από την Ευρώπη, αλλά εγώ τα βγάζω πέρα δύσκολα». Και έχουν δίκιο.

Γιατί έχουν δίκιο; Διότι πράγματι υπάρχει μια αύξηση του κόστους ζωής τα τελευταία χρόνια ως αποτέλεσμα της ακρίβειας, που δεν είναι μόνο ελληνικό πρόβλημα, πλην όμως η βάση αφετηρίας των ελληνικών εισοδημάτων, ως αποτέλεσμα της δεκαετούς κρίσης, ήταν πολύ χαμηλή.

Η απάντηση, λοιπόν, σε αυτούς τους ακροατές, οι οποίοι έχουν δίκιο να παραπονιούνται, δεν μπορεί να είναι σίγουρα το να τάζουμε χρήματα τα οποία δεν υπάρχουν. Μπορεί να είναι ένα πλαίσιο παρεμβάσεων, όπως αυτές που έχουμε ήδη κάνει στη λειτουργία της αγοράς, για να λειτουργήσει καλύτερα ο ανταγωνισμός. Παρεμβάσεις που έχουν να κάνουν με τα περιθώρια κέρδους, με το να μη δίνουμε δυνατότητα σε εταιρείες που κάνουν αυξήσεις να κάνουν προσφορές. Είναι αρκετά δραστικές παρεμβάσεις αυτές στον τρόπο λειτουργίας της αγοράς.

Αλλά, βέβαια, η πιο σημαντική παρέμβαση είναι οι μόνιμες αυξήσεις μισθών και εισοδημάτων και η καταπολέμηση της ανεργίας. Στέκομαι ιδιαίτερα σε αυτό, διότι έχουμε δημιουργήσει παραπάνω από 400.000 θέσεις εργασίας, εκ των οποίων οι πιο πολλές είναι πλήρους απασχόλησης.

Και βέβαια, χαίρομαι ιδιαίτερα γιατί βλέπω τα στατιστικά στοιχεία να δείχνουν ότι ολοένα και λιγότεροι εργαζόμενοι είναι στον κατώτατο μισθό, κάτι που εξάλλου επιβεβαιώνει και το οποιοδήποτε ρεπορτάζ και αν κάνετε σήμερα στην αγορά. Ότι οι εργοδότες, επειδή η ανεργία μειώνεται, αναγκάζονται να πληρώσουν περισσότερο για να βρουν εργαζόμενους, καθώς η αγορά εργασίας έχει γίνει πιο ανταγωνιστική. Επομένως, σε αυτή την κριτική είμαι απολύτως δεκτικός και προσπαθώ να απαντήσω όσο πιο πειστικά μπορώ.

Βασίλης Χιώτης: Ξαναδίνω τον λόγο στον ακροατή, γιατί περίμενε την απάντησή σας, και ξαναπαντά ο ακροατής: «ναι, πράγματι έγιναν κάποια πράγματα, λέτε ότι κάνατε…».

Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυτός μου φαίνεται είναι λίγο ΑΙ, είναι chatbot ακροατής αυτός.

Βασίλης Χιώτης: Όχι, είναι σύνθεση παρατηρήσεων που παίρνουμε εδώ και έναν μήνα. Λέει, λοιπόν: «Ναι, πράγματι έγιναν κάποια πράγματα στη Νέα Δημοκρατία. Αλλά υπάρχουν κάποια που δεν έγιναν και με ενοχλούν. Πρώτον, η ακρίβεια. Όσο και να μου λέτε ότι τη χαλιναγωγήσατε, τη μία ακριβαίνει το προϊόν, την άλλη μένει ίδιο το προϊόν αλλά μειώνεται η συσκευασία και τα 750ml γίνονται 500ml. Στα νοσοκομεία, αν πάω, κάνω τον σταυρό μου ακόμα». Διότι σήμερα το πρωί, κ. Πρόεδρε, μαθαίνουμε ότι ματαιώθηκαν χειρουργεία στο «Γεννηματάς», διότι έγινε μία απεργία κάποιων συνδικαλιστών εκεί, στων οποίων τον ακτιβισμό δεν έχετε αντισταθεί επαρκώς. Και «οι τράπεζες με κλέβουν όπου με βρουν». Σας παρέθεσα τρία ζητήματα τα οποία έχουν φέρει τον κόσμο σε απελπισία.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Πάμε να τα δούμε με τη σειρά προτεραιότητας και ξεκινάω πάλι με το θέμα της ακρίβειας, γιατί σε όλες τις μετρήσεις οι πολίτες μάς λένε ότι είναι το πρώτο πρόβλημα το οποίο αντιμετωπίζουν. Θέλω να τονίσω ότι το ίδιο ισχύει σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το κόστος ζωής έχει αυξηθεί σημαντικά μετά την πανδημία και δεν είναι δεδομένο ότι τα εισοδήματα έχουν καταφέρει να παρακολουθήσουν αυτή την αύξηση.

Σας είπα για τα μέτρα τα οποία έχουμε πάρει για τη σωστή λειτουργία της αγοράς. Και επειδή η αγορά, ξέρετε, είναι ένα δυναμικό φαινόμενο και επειδή οι εταιρείες, καθώς αναζητούν το κέρδος, προσπαθούν συνέχεια να προσαρμόζονται σε αυτή την πραγματικότητα, οφείλουμε να είμαστε εξαιρετικά αυστηροί στον τρόπο με τον οποίο επιτηρούμε τη λειτουργία της αγοράς.

Αλλά, προσέξτε, εμείς έχουμε μία υπηρεσία τώρα, τη ΔΙ.Μ.Ε.Α., η οποία έχει 80 άτομα. Όταν ξεκινήσαμε αυτή την προσπάθεια είχε τρία. Δεν λέω ότι φτάνει. Λέω, όμως, ότι έχουμε επιβάλλει πολλά και σημαντικά πρόστιμα και δεν είναι μόνο η είσπραξη του προστίμου -διότι το πρόστιμο εισπράττεται-, είναι κυρίως η ζημιά που γίνεται στη φήμη μιας εταιρείας όταν ανακοινώνεται ένα πρόστιμο για αθέμιτες πρακτικές.

Είχαμε ζητήματα αθέμιτων πρακτικών σε προσφορές και εκπτώσεις. Έρχεται ο άλλος και αυξάνει την τιμή 100% πριν την περίοδο των εκπτώσεων και μετά μας λέει ότι έκανε έκπτωση 50% για να επανέλθει η τιμή εκεί που ήταν ουσιαστικά πριν από έναν μήνα. Αυτό είναι παράνομο και τιμωρείται με πρόστιμο. Και δεν είναι η μόνη αθέμιτη εμπορική πρακτική.

Θέλω να πω, όμως, δυο κουβέντες για το ζήτημα των πολυεθνικών, διότι εκεί μας ασκήθηκε και μια κριτική, κατά την άποψη μου αδικαιολόγητη, από την αντιπολίτευση. Διότι θα έπρεπε να προσερχόμαστε σε αυτή τη συζήτηση με ένα αρραγές εθνικό μέτωπο.

Οι πολυεθνικές αυτή τη στιγμή ακολουθούν πρακτικές που ουσιαστικά τιμωρούν τις μικρές αγορές, με αποτέλεσμα, το λέω πολύ απλά, παρεμφερή προϊόντα να πωλούνται πιο ακριβά σε πιο μικρές αγορές, όπως είναι η Ελλάδα, από ό,τι σε πιο μεγάλες και πιο ανταγωνιστικές αγορές, όπως μπορεί να είναι η Γαλλία, η Γερμανία. Είναι κάτι το οποίο, νομίζω, επισημαίνεται συχνά και στα ρεπορτάζ τα οποία κάνετε και είναι ακριβές αυτό.

Βασίλης Χιώτης: Αυτό μόνο φταίει ή και οι εναρμονισμένες πρακτικές; Ότι εδώ έχουμε τέσσερα σούπερ μάρκετ, συμφωνούν σε μια τιμή και πουλάνε όλοι το ίδιο.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα έρθω και στο θέμα αυτό…

Νότης Παπαδόπουλος: Με συγχωρείτε που διακόπτω εδώ. Να πω ότι έχουμε πάρα πολύ κόσμο ο οποίος λέει, «καλά, με συγχωρείς, έπρεπε ο Μητσοτάκης να στείλει επιστολή στη von der Leyen; Εντάξει. Δεν μπορούσε…».

Κυριάκος Μητσοτάκης: Να εξηγήσω, λοιπόν, γιατί αυτό το ζήτημα απαιτεί ευρωπαϊκή απάντηση και γιατί τώρα. Τώρα, γιατί τώρα έχουμε ευρωεκλογές και γιατί τώρα θέλω να δεσμεύσω την επόμενη Πρόεδρο της Επιτροπής ότι αυτό θα είναι πρώτο θέμα προτεραιότητας. Νομίζω ότι έχουμε κάποια επιρροή, καθώς θέλω να θυμίσω ότι υπήρξα ο πρώτος που πρότεινα την κα von der Leyen για Πρόεδρο της Επιτροπής και προφανώς θα ασκήσω τη δυνατότητα επιρροής που έχω πάνω της ώστε να προτάξει το ζήτημα αυτό, με το οποίο -επειδή το έχω συζητήσει κατ’ ιδίαν- συμφωνεί, ότι χρειάζεται μεγαλύτερη ευρωπαϊκή παρέμβαση για να μην αδικούνται κυρίως οι μικρότερες αγορές.

Βασίλης Χιώτης: Σας απάντησε στην επιστολή;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως και απάντησε. Και απάντησε και η εκπρόσωπος, ότι είναι ένα πραγματικό ζήτημα με το οποίο η Επιτροπή πρέπει να ασχοληθεί πιο σοβαρά. Είναι, λοιπόν, μια ατζέντα για την επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην οποία θα βρούμε συμμάχους και άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Και θέλω να θυμίσω ότι η Επιτροπή, για άλλους λόγους, έβαλε ένα πολύ μεγάλο πρόστιμο, πάνω από 300 εκατομμύρια, σε μεγάλη αμερικάνικη πολυεθνική…

Νότης Παπαδόπουλος: Ναι, πράγματι.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Πάλι για αθέμιτες πρακτικές. Υποτίθεται ότι έχουμε ενιαία αγορά. Έχουμε μια έκθεση του πρώην Ιταλού Πρωθυπουργού για τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς και η ενιαία αγορά δεν λειτουργεί έτσι όπως το θέλουμε. Διότι αν σε μια ενιαία αγορά το ίδιο προϊόν, το ίδιο αποσμητικό ή το ίδιο απορρυπαντικό στοιχίζει πολύ πιο ακριβά σε μια πιο μικρή αγορά από ό,τι σε μια πιο μεγάλη, υπάρχει πρόβλημα.

Έρχομαι, λοιπόν, εγώ προσωπικά και το βάζω το θέμα στην ατζέντα και η αριστερά, που υποτίθεται ότι είναι κατά των μονοπωλίων και των ολιγοπωλίων, μου ασκεί κριτική γιατί το κάνω. Ενώ θα μπορούσαμε κάλλιστα, τουλάχιστον στο ζήτημα αυτό, να φορέσουμε τη φανέλα της Εθνικής Ελλάδας και να πούμε την επόμενη μέρα στο Ευρωκοινοβούλιο «πάμε όλοι μαζί να διεκδικήσουμε κάτι το οποίο σίγουρα είναι σωστό».

Νότης Παπαδόπουλος: Εμείς δεν έχουμε δυνάμεις εδώ, εσωτερικά, να πιάσουμε τις πολυεθνικές; Να βάλουμε τεράστια πρόστιμα;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Εμείς, ποιες είναι οι δυνάμεις τις οποίες έχουμε; Να το ξεκαθαρίσουμε. Εμείς έχουμε, πρώτον, την κανονιστική δυνατότητα του κράτους και, δεύτερον, την ανεξάρτητη Επιτροπή Ανταγωνισμού, η οποία ελέγχει ακριβώς αυτό το οποίο είπατε πριν: υπάρχουν εναρμονισμένες πρακτικές εντός της ελληνικής αγοράς; Δηλαδή, συνεννοούνται τρεις, τέσσερις, πέντε μεγάλες εταιρείες για να κρατούν τις τιμές υψηλές; Αν αυτό αποδειχθεί -δεν είναι εύκολο να γίνει, αλλά η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει και την τεχνογνωσία και τη βούληση να το κάνει- προφανώς εκεί τα πρόστιμα…

Νότης Παπαδόπουλος: Σίγουρα το κάνουν οι τράπεζες.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Μα, στις τράπεζες, όπως ξέρετε, επιβλήθηκαν πρόστιμα. Να σας πω και κάτι για τις τράπεζες, επειδή και εκεί υπάρχει μια σχετική παραφιλολογία για τα ζητήματα και των κερδών τους: εφόσον υπάρχουν εναρμονισμένες πρακτικές και στις τράπεζες, η Επιτροπή Ανταγωνισμού μπορεί να παρέμβει. Πρέπει να μειωθούν προμήθειες στις τράπεζες, ειδικά στις μικρές συναλλαγές. Πρέπει να υπάρχει…

Βασίλης Χιώτης: Είδαμε την περασμένη εβδομάδα, συγγνώμη που σας διακόπτω, έξι ευρώ χρεώνουν για την ανανέωση της χρεωστικής κάρτας. Δηλαδή, της κάρτας μισθοδοσίας κάποιου εργαζόμενου.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Εκεί υπάρχουν και άλλες επιλογές που μπορεί να έχουν οι πολίτες. Το σύστημα IRIS για πληρωμές έως 500 ευρώ, το οποίο είναι δωρεάν.

Νότης Παπαδόπουλος: Revolut και τα λοιπά, που υπάρχουν.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Είναι βέβαιο ότι πια και στα ζητήματα των πληρωμών θα υπάρξει μεγαλύτερος ανταγωνισμός, που θα υποχρεώσει τις τράπεζες να μειώσουν τις προμήθειες. Εμείς θέλουμε μεγαλύτερο ανταγωνισμό και στον τραπεζικό τομέα, διότι οι τράπεζες μετά από πολύ καιρό έχουν κέρδη, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε -είναι λίγο τεχνικό το ζήτημα αυτό- ότι υπάρχει και η λεγόμενη αναβαλλόμενη φορολογία στους ισολογισμούς των τραπεζών, που συμψηφίζει ουσιαστικά τα κέρδη τους με αυτή τη λογιστική παράμετρο, που είναι ένα απότοκο της κρίσης.

Και γι’ αυτούς που μας λένε, «βάλτε φόρους στις τράπεζες»: μα, γιατί δεν το έκανε καμία ευρωπαϊκή χώρα; Επιχείρησε να το κάνει η Ιταλία και έφαγε τα μούτρα της.

Νότης Παπαδόπουλος: Ναι, βγήκε ο κ. Στουρνάρας, όμως, και είπε, «δεν είναι δυνατόν τα επιτόκια…».

Βασίλης Χιώτης: Οι προθεσμιακές καταθέσεις…

Νότης Παπαδόπουλος: «…τα επιτόκια προθεσμιακών να είναι τόσο χαμηλά».

Κυριάκος Μητσοτάκης: Και έχει δίκιο και είναι αυτός ο οποίος τελικά έχει και τη μεγαλύτερη επιρροή πάνω στο…

Νότης Παπαδόπουλος: Ζήτησε. Θα γίνει κάτι;

Κυριάκος Μητσοτάκης: …πάνω στο τραπεζικό σύστημα.

Βασίλης Χιώτης: Για να το κάνει δημόσια, φαντάζομαι ότι έχει απελπιστεί.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Και δεν είναι μόνο αυτό. Είναι και ο μεγαλύτερος ανταγωνισμός και στη χορήγηση, ας το πούμε, των στεγαστικών δανείων. Δεν μπορεί να τα περιμένει ο τραπεζικός κλάδος όλα από το κράτος.

Εμείς κάναμε το πρόγραμμα «Σπίτι μου», αλλά δεν καταλαβαίνω γιατί δεν υπάρχει μεγαλύτερος ανταγωνισμός και πιο ελκυστικές προσφορές από τις ίδιες τις τράπεζες, παραδείγματος χάρη για συγκεκριμένες ηλικίες.

Θα ξέρουν όμως ότι τα πράγματα, τώρα που έχουν επανέλθει σε μια ρότα κανονικότητας και λύσαμε το δομικό ζήτημα της σταθερότητας του τραπεζικού συστήματος, τώρα περνάμε πια σε μία διαφορετική φάση, όπου θα πρέπει και οι τράπεζες να αντιληφθούν ότι έχουν και έναν αναπτυξιακό αλλά και έναν κοινωνικό ρόλο στήριξης της πραγματικής οικονομίας, των νοικοκυριών αλλά και των επιχειρήσεων.

Βασίλης Χιώτης: Για να κλείσουμε το θέμα της ακρίβειας -να πάμε και στα πολιτικά, γιατί είναι πολλά και σοβαρά-, σας άκουσα χθες να λέτε στη διακαναλική σας ότι έχετε μια στρατηγική για την επόμενη πενταετία στην Ευρώπη στο θέμα της ακρίβειας. Τι σημαίνει στρατηγική για την επόμενη πενταετία; Θα διεκδικήσετε κάποιον σημαντικότερο ρόλο στην αντιμετώπιση της ακρίβειας; Μου είπε κάποιος ότι μπορεί να διεκδικήσει η Ελλάδα το χαρτοφυλάκιο για την ακρίβεια για να έχει…

Κυριάκος Μητσοτάκης: Χαρτοφυλάκιο για την ακρίβεια δεν υπάρχει. Υπάρχει, όμως, χαρτοφυλάκιο για τον ανταγωνισμό, παραδείγματος χάρη, πολύ ισχυρό. Και σίγουρα η Ελλάδα θα διεκδικήσει σημαντικό χαρτοφυλάκιο. Δεν μπορώ να σας πω ποιο, γιατί δεν εξαρτάται από μας. Εξαρτάται και είναι αποκλειστικό προνόμιο…

Βασίλης Χιώτης: Και από το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Όσο πιο δυνατοί είμαστε, τόσο μεγαλύτερη διαπραγματευτική δύναμη έχουμε να διεκδικήσουμε και πιο σημαντικό χαρτοφυλάκιο. Ένας ακόμα λόγος -φαντάζομαι, θα τα συζητήσουμε στη συνέχεια- γιατί αυτές οι ευρωεκλογές έχουν τη δική τους ξεχωριστή σημασία.

Αλλά προσέξτε, να εξηγήσουμε και κάτι ακόμα: η πρώτη απάντηση που έχει η ευρωπαϊκή οικονομία απέναντι στην ακρίβεια δεν καθορίζεται τόσο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Οι αυξήσεις των επιτοκίων έγιναν για να τιθασεύσουμε την ακρίβεια.

Η Ευρώπη αυτή τη στιγμή είναι, ίσως, λίγο πιο μπροστά από τις Ηνωμένες Πολιτείες ως προς την πορεία του πληθωρισμού και εύχομαι και ελπίζω να μπούμε σιγά-σιγά σε μια πορεία αποκλιμάκωσης των επιτοκίων.

Τα επιτόκια δεν τα καθορίζουμε εμείς. Αυτό το οποίο καθορίζεται στην Ελλάδα είναι το κόστος δανεισμού της χώρας πάνω από το ευρωπαϊκό επιτόκιο, το οποίο έχει μειωθεί σημαντικά ως αποτέλεσμα της αξιοπιστίας αυτής της κυβέρνησης.

Άρα, δανειζόμαστε -Ελληνική Δημοκρατία, επιχειρήσεις και νοικοκυριά- χαμηλότερα απ’ ό,τι δανειζόμασταν πριν από κάποια χρόνια, επειδή έχουμε σοβαρευτεί ως χώρα και επειδή οι αγορές δεν αντιλαμβάνονται πια ότι υπάρχει συστημικός κίνδυνος Ελλάδας ως προς τα ζητήματα της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Και αυτό είναι μια κατάκτηση για τη χώρα μας.

Και βέβαια, να πω και κάτι τελευταίο: ότι τα τελευταία στοιχεία του πληθωρισμού έδειξαν σημαντική αποκλιμάκωση του πληθωρισμού στην Ελλάδα και στον πληθωρισμό των τροφίμων. Η Ισπανία, ας πούμε, είναι πιο πάνω από εμάς, για την οποία γίνεται πολύς λόγος για τα ζητήματα του πώς αντιμετώπισε τον ΦΠΑ στα τρόφιμα και στα βασικά αγαθά.

Προς Θεού, δεν λέω ότι τελείωσε το πρόβλημα. Αλλά είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι ότι φτάνουμε πια στο τέλος μιας πολύ δύσκολης περιόδου με αυξημένες τιμές.

Βασίλης Χιώτης: Για να κλείσουμε το θέμα των μεταρρυθμίσεων…

Νότης Παπαδόπουλος: Επειδή μιλάει ο Πρόεδρος για την ακρίβεια, στα σπίτια, το μεγάλο πρόβλημα είναι τα σπίτια, ιδιαίτερα για τα νέα παιδιά. Έχετε κάνει αυτό το πρόγραμμα, το πολύ ωραίο, που δώσατε σχεδόν ένα δισεκατομμύριο. Άκουσα και ότι θα το επεκτείνετε, αλλά στην αγορά υπάρχει τεράστιο πρόβλημα.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Για πάμε να το δούμε, λοιπόν. Γιατί ποια είναι τα δύο μεγάλα προβλήματα, όταν μιλάμε για ακρίβεια; Είναι βασικά το σούπερ μάρκετ, και τα τρόφιμα να πω ότι είναι 22% του καλαθιού του νοικοκυριού. Και, γι’ αυτούς οι οποίοι νοικιάζουν, το ενοίκιο. Δεν νοικιάζουν όλοι.

Αυτό το οποίο είναι καλό για τον ιδιοκτήτη, η άνοδος δηλαδή της τιμής των ακινήτων ως αποτέλεσμα μιας οικονομίας η οποία πάει καλά, είναι πρόβλημα για τον ενοικιαστή, ο οποίος αναγκάζεται να πληρώσει πιο ακριβά για το ίδιο σπίτι, έχει μεγάλη δυσκολία να βρει μια στέγη που να καλύπτει τις ανάγκες του.

Η αγορά ακινήτων είναι πρωτίστως ένα ζήτημα προσφοράς και ζήτησης. Πρέπει να αυξήσουμε την προσφορά σπιτιών. Και επειδή δεν μπορούμε να κατασκευάσουμε σπίτια από τη μια στιγμή στην άλλη, πρέπει να αξιοποιήσουμε κυρίως κλειστά διαμερίσματα. Είναι πολλά, ειδικά στα μεγάλα αστικά κέντρα και ειδικά στην Αθήνα, γι’ αυτό και δίνουμε έμφαση και σε προγράμματα όπως το «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω» και τα υπόλοιπα προγράμματα τα οποία δίνουν τη δυνατότητα σε ιδιοκτήτες να αναβαθμίσουν ενεργειακά τα διαμερίσματα.

Αυτή τη στιγμή έχουν και ένα οικονομικό κίνητρο να το κάνουν. Διότι αν είχες κληρονομήσει ένα διαμέρισμα από τους γονείς σου που ήταν ερείπιο, ή σου το είχαν δώσει με γονική παροχή -με μηδέν φόρο, θέλω να θυμίσω, ως αποτέλεσμα παρέμβασης φορολογικής της Νέας Δημοκρατίας, έχει λοιπόν ένας 30άρης, 40άρης πάρει με γονική παροχή ένα διαμέρισμα το οποίο είναι κλειστό. Με τα ενοίκια εκεί που ήταν πριν από τέσσερα, πέντε χρόνια, σου λέει, «τι να κάτσω να το φτιάξω τώρα, δεν με συμφέρει». Τώρα, με μια βοήθεια από το κράτος και με τα ενοίκια να έχουν ανέβει, έχει πρόσθετο κίνητρο να το επισκευάσει και να το βάλει στην αγορά.

Θέλω, επίσης, να θυμίσω ότι τα προβλήματα της στέγης είναι πολύ σύνθετα προβλήματα και συνήθως είναι και προβλήματα τα οποία αφορούν οικονομίες οι οποίες πηγαίνουν καλά.

Όταν η οικονομία ήταν στα τάρταρα, κανείς δεν γκρίνιαζε για τα ενοίκια. Όμως, ήμασταν περίπου χρεοκοπημένοι. Τώρα που η αγορά ακινήτων πηγαίνει καλύτερα, πρέπει να αντιμετωπίσουμε και αυτό το σημαντικό πρόβλημα.

Εκεί έρχεται και μια ακόμη πρωτοβουλία την οποία μελετούμε -δεν είμαι έτοιμος να πω κάτι πιο συγκεκριμένο αυτή τη στιγμή, έχω μιλήσει σε αδρές γραμμές-, για την ανάγκη, ενδεχομένως, να βάλουμε παραπάνω περιορισμούς από αυτούς που ήδη έχουμε βάλει στο Αirbnb και σε άλλες πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης. Διότι η βραχυχρόνια μίσθωση ξεκίνησε ως ιδέα σε μια λογική ότι «νοικιάζω το σπίτι μου για λίγες μέρες όταν δεν το χρειάζομαι, για να έχω ένα πρόσθετο εισόδημα». Δεν ξεκίνησε ως μια επιχείρηση.

Άρα, πρώτον, όποιος το κάνει ως επιχείρηση πρέπει να φορολογηθεί ως επιχειρηματίας και να έχει τις ίδιες κανονιστικές υποχρεώσεις που έχει ένας επιχειρηματίας, ένα μικρό ξενοδοχείο, ας πούμε. Αυτό το έχουμε ήδη κάνει.

Αλλά, αν πρέπει να βάλουμε και κάποιους πρόσθετους περιορισμούς, στο πόσες μέρες τον χρόνο μπορείς να νοικιάζεις το σπίτι σου, ειδικά εκεί που έχουμε μεγάλη πίεση, είναι κάτι το οποίο θα το μελετήσουμε. Και, όταν είμαστε έτοιμοι, θα προχωρήσουμε στη συμπλήρωση της σχετικής νομοθεσίας.

Βασίλης Χιώτης: Είπατε χθες ότι θα διευρύνετε τα ηλικιακά όρια για να συμπεριλάβει και τα ζευγάρια έως 50 ετών…

Κυριάκος Μητσοτάκης: Εφόσον καταφέρουμε -που είμαι αισιόδοξος ότι θα μπορέσουμε να το κάνουμε- μια νέα χρηματοδοτική δυνατότητα για ένα δεύτερο πρόγραμμα «Σπίτι μου», αυτό δεν θα σταματάει στα 40, θα πάμε μέχρι τα 50.

Βασίλης Χιώτης: Θα διευρύνετε και τα εισοδηματικά κριτήρια; Γιατί είχαν παράπονα.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ενδεχομένως ναι. Απλά εκεί μπορεί να μειώσουμε λίγο την επιδότηση. Γιατί προφανώς δεν μπορούμε να τα κάνουμε όλα. Να δίνουμε λίγο μικρότερη βοήθεια με πιο διευρυμένα κριτήρια.

Βασίλης Χιώτης: Εντάξει. Αλλά και νέοι που ήταν στο όριο μας έλεγαν, «εντάξει, με 1.000 ευρώ τον μήνα, όταν αποκλείομαι…».

Κυριάκος Μητσοτάκης: Και δεν είναι μόνο αυτό. Εγώ άκουσα…

Βασίλης Χιώτης: «Πώς θα πληρώσω…».

Κυριάκος Μητσοτάκης: Άκουσα και πολλά παράπονα από συμπολίτες μας οι οποίοι είναι μεταξύ 40 και 50, που ουσιαστικά όλη τους η επαγγελματική ζωή ήταν μέσα στην κρίση. Και τώρα που η χώρα βγαίνει από την κρίση και έχουν φιλοδοξία να αποκτήσουν κάποια στιγμή και αυτοί ένα σπίτι, διαπίστωσαν ότι το ηλικιακό κριτήριο που είχαμε βάλει τους απέκλειε.

Γι’ αυτό και εφόσον, το τονίζω, καταφέρουμε να εξασφαλίσουμε πρόσθετη χρηματοδότηση από την ανακατανομή των δανείων του Ταμείου Ανάκαμψης, ναι, αυτό είναι ειλημμένη απόφαση ότι θα πάμε στα 50 από τα 40, ως προς το ηλικιακό κριτήριο.

Νότης Παπαδόπουλος: Έχω έναν ακροατή που λέει: «Πέντε χρόνια είσαστε κυβέρνηση και παρά τις προσπάθειες μεταρρύθμισης που προωθείτε σε διάφορους τομείς του κράτους, το κράτος δεν έχει προχωρήσει καθόλου. Για να πάρετε καινούργια λεωφορεία πέρασαν πέντε χρόνια. Οι διορισμοί του ΑΣΕΠ κάνουν τρία με πέντε χρόνια. Και παρά το ότι το 40% των δημόσιων συμβάσεων γίνονται με απευθείας αναθέσεις, προχωράμε με τον αραμπά».

Κυριάκος Μητσοτάκης: Για πάμε να τα δούμε, λοιπόν. Πρώτον, εκεί, συγγνώμη, αλλά θα επιμείνω, ο ψηφιακός μετασχηματισμός του κράτους είναι μια επανάσταση. Πριν από πέντε χρόνια δεν είχαμε τίποτα. Τώρα έχουμε ένα gov.gr το οποίο έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίον ο πολίτης επικοινωνεί με το κράτος και το οποίο διαρκώς γίνεται καλύτερο.

Και βέβαια, το gov.gr δεν είναι μόνο ένας μηχανισμός, θα έλεγα, διευκόλυνσης της επικοινωνίας του κράτους με τον πολίτη. Είναι ένα εργαλείο από το οποίο μπορούμε να ελέγχουμε, παραδείγματος χάρη, τις παραλίες μας. Η εφαρμογή είναι πολύ εντυπωσιακή. Σας ενθαρρύνω να την κάνετε… Καταρχάς, να βλέπετε την παραχώρηση σε οποιαδήποτε παραλία στη χώρα, ποια είναι η νόμιμη παραχώρηση. Θα βλέπετε, δηλαδή, την ακριβή έκταση που πρέπει να καταλαμβάνουν οι ομπρέλες και οι ξαπλώστρες σε οποιαδήποτε παραλία.

Οι εφαρμογές που έχουν να κάνουν με την υγεία. Μιλήσαμε λίγο για την υγεία, θέλω να επεκταθώ λίγο περισσότερο. Από την ηλεκτρονική συνταγογράφηση, η οποία εξορθολογίζεται, μέχρι το MyHealth app, το πρόπλασμα του ψηφιακού φακέλου ασθενούς.

Αυτές είναι τομές που μας επιτρέπουν από εκεί που ήμασταν με τον αραμπά, να κάνουμε πραγματικό άλμα. Όταν κάναμε τη διαδικασία του εμβολιασμού, την επιχείρηση «Ελευθερία», πλήρως ψηφιακά, κάποιοι στην Ευρώπη έτριβαν τα μάτια τους.

Νότης Παπαδόπουλος: Πράγματι.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Έλεγαν «πώς το έκανε η Ελλάδα αυτό;». Άρα, να μην αδικούμε την προσπάθεια η οποία έχει γίνει. Για τα δε λεωφορεία και τις μεγάλες συμβάσεις, ξέρετε ότι έχουμε μια «βαριά» διαδικασία, με έλεγχο του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Πρέπει να διασφαλίσουμε τη διαφάνεια και τη νομιμότητα. Όμως, τα λεωφορεία τα πήραμε. Και τα πρώτα 250 λεωφορεία κυκλοφορούν ήδη και στην Αθήνα και στην Θεσσαλονίκη. Θα ακολουθήσουν πολλά άλλα.

Άρα, κάτι αλλάζει. Αλλάζει με τους ρυθμούς που θα θέλαμε; Ποτέ δεν είμαι ικανοποιημένος με τους ρυθμούς της αλλαγής, γιατί ξέρω ότι πρέπει να τρέξουμε ακόμα πιο γρήγορα. Και η διαρκής πίεση, την οποία βάζω και στον εαυτό μου και στους Υπουργούς μου, έχει ακριβώς να κάνει με τον μη συμβιβασμό μου με τους ρυθμούς με τους οποίους δούλευε παλιά το ελληνικό κράτος.

Επισημάνατε κάτι το οποίο είναι σημαντικό, όμως: ΑΣΕΠ. Το ΑΣΕΠ έχει δομικό πρόβλημα.

Βασίλης Χιώτης: 2.000 νοσηλευτές έχετε προσλάβει πριν από δύο χρόνια και κανείς δεν έχει πιάσει δουλειά.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Υπάρχει μεγάλο ζήτημα, το οποίο πρέπει να το αντιμετωπίσουμε πια διακομματικά. Είναι ζήτημα το οποίο θα βάλω στον δημόσιο διάλογο με συγκεκριμένες προτάσεις, διαφυλάττοντας απόλυτα -θέλω να είμαι πολύ προσεκτικός- το κύρος και την ανεξαρτησία του ΑΣΕΠ. Αλλά δεν γίνεται να περνούν χρόνια ολόκληρα από τη στιγμή που κάποιος θα προσληφθεί μέχρι να κάτσει στη θέση του και να δουλέψει.

Βασίλης Χιώτης: Πώς διορθώνεται αυτό;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Έχουμε αρκετές ιδέες για απλοποίηση διαδικασιών και για έναν, ουσιαστικά, ανασχεδιασμό του τρόπου με τον οποίο δουλεύει το ΑΣΕΠ, το οποίο, βέβαια, έχει επωμιστεί, για να λέμε και του στραβού το δίκιο, και άλλες αρμοδιότητες.

Γιατί δεν μιλάμε για τους διαγωνισμούς και τα τεστ δεξιοτήτων τα οποία κάνουμε για τους διοικητές νοσοκομείων; Αποτελούσε προεκλογική μας δέσμευση. Το κάναμε. Μας έλεγαν: «μα θα βάλετε τους διοικητές να δώσουν εξετάσεις;». Τους βάλαμε και έδωσαν. Όχι μόνο τους διοικητές…

Βασίλης Χιώτης: Από τον Ιανουάριο, ακόμα όμως περιμένουμε.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Εντάξει, μισό λεπτό. Αν τα κάναμε πολύ γρήγορα θα μας κατηγορούσατε ότι βάζουμε πάλι τους δικούς μας.

Νότης Παπαδόπουλος: Ναι, αλλά φαίνεται ότι θα φάμε και το καλοκαίρι.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Έδωσαν εξετάσεις, αξιολογούνται και θα προσμετρηθεί το αποτέλεσμα των εξετάσεων στη συνολική τους αξιολόγηση.

Βασίλης Χιώτης: Ωραία, πάμε στα πολιτικά και θα επανέλθουμε, γιατί ο χρόνος είναι…

Κυριάκος Μητσοτάκης: Μα πολιτικά είναι, αυτά είναι κατ’ εξοχήν πολιτικά.

Βασίλης Χιώτης: Αυτά που θα πούμε τώρα είναι πιο πολιτικά.

Νότης Παπαδόπουλος: Κομματικά, ας πούμε.

Βασίλης Χιώτης: Διαβάζω μία ανάρτηση που έκανε πριν από λίγο ο κ. Κασσελάκης, προαναγγέλλοντας την κατάθεση της δηλώσεως πόθεν έσχες το βράδυ, όπως έχει πει, από τη Θεσσαλονίκη. «Ενημερώνω τον Πρωθυπουργό των ψεμάτων ότι η προθεσμία για την υποβολή του πόθεν έσχες είναι η 1η Ιουλίου. Είναι προσωπική μου επιλογή να παρουσιάσω στους πολίτες τα πλήρη περιουσιακά μου στοιχεία πριν από τις ευρωεκλογές. Ας περιμένει λίγες ώρες ως την ομιλία της Θεσσαλονίκης, η βραδιά θα έχει εκπλήξεις για τον ίδιο», δηλώνει ο κ. Κασσελάκης.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Κοιτάξτε, κάποτε είχαμε «πρόγραμμα Θεσσαλονίκης» του ΣΥΡΙΖΑ. Ελπίζω αυτή τη φορά να μην έχουμε και «πόθεν έσχες Θεσσαλονίκης». Αλλά, να σας πω τι με ενοχλεί με όλη αυτή τη συζήτηση; Γιατί μετατρέπεται σε σόου κάτι το οποίο είναι αυτονόητη υποχρέωση του κάθε πολιτικού αρχηγού;

Εκλέχθηκε ο κ. Κασσελάκης Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ. Είχε υποχρέωση, ηθική καταρχάς, από την πρώτη στιγμή και ειδικά όταν διαφημίζει τα «καθαρά του χέρια», τις επιχειρηματικές του επιτυχίες, να έρθει και να καταθέσει, πρώτα από όλα προς αξιολόγηση, θα έλεγα, στους πολίτες που τον ψήφισαν «αυτά είναι τα περιουσιακά μου στοιχεία και αυτή είναι η αφετηρία με την οποία ξεκινώ την πολιτική μου διαδρομή». Θέλω να θυμίσω ότι ο ίδιος είχε πει ότι θα τα δώσει πριν τις ευρωεκλογές. Κάνω λάθος;

Βασίλης Χιώτης: Εδώ, στον ΣΚΑΪ.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Εδώ, το είχε πει ο ίδιος. Λοιπόν, όταν του επισημάναμε «μα είπες ότι θα το κάνεις», μετά κάνει ένα ολόκληρο σόου για να κάνει αυτό το οποίο ο ίδιος είχε πει ότι θα έκανε ούτως ή αλλιώς. Εν πάση περιπτώσει, νομίζω ότι αυτή η συζήτηση είναι και λίγο, θα έλεγα, αποπροσανατολιστική, ειδικά όταν είμαστε στην τελευταία εβδομάδα πριν από τις ευρωεκλογές.

Και πάλι, αυτό το οποίο θα με ενδιέφερε πιο πολύ να ακούσω από τον κ. Κασσελάκη, πέραν του να πάει να το καταθέσει το πόθεν έσχες του, όμως επίσημα και σε πλήρη ανάπτυξη και για τον ίδιο και για τον σύζυγό του -γιατί το πόθεν έσχες δεν αφορά μόνο τον ίδιο, αφορά όλη την οικογένεια, έχει υποχρέωση να το κάνει, θα το κάνει κάποια στιγμή και μετά θα κριθεί και αυτό από τους πολίτες-, πρέπει να μας πει λίγο ο κ. Κασσελάκης, εν πάση περιπτώσει, πώς οραματίζεται την Ευρώπη την επόμενη πενταετία.

Αν συμφωνεί ή αν δεν συμφωνεί με την πρόταση της Ελλάδας για ένα κοινό αμυντικό ταμείο. Αν θέλουμε ή αν δεν θέλουμε το επόμενο Ταμείο Ανάκαμψης να έχει τα ίδια χαρακτηριστικά με αυτά τα οποία είχε μέχρι σήμερα. Αν συμφωνεί με τη μεταναστευτική πολιτική της Ευρώπης. Αν συμφωνεί με τις προτάσεις μας για αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής. Έχω την εντύπωση, δηλαδή, ότι όλη αυτή η συζήτηση κρύβει και μια απίστευτη ένδεια προτάσεων.

Να μας πει σε ποια ευρωομάδα θα ενταχθεί. Διότι θέλω να θυμίσω στους ακροατές μας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι στην GUE, στα αριστερά άκρα του Ευρωκοινοβουλίου, με τα οποία κανείς δεν θέλει να συνεργαστεί, κανείς δεν συνεργάζεται σήμερα. Είναι μία ομάδα η οποία πρακτικά, θα έλεγα, είναι πολιτικά αδιάφορη στις συμμαχίες του Ευρωκοινοβουλίου. Θα παραμείνει εκεί ή θα μετακινηθεί σε άλλη ευρωομάδα;

Την επόμενη πενταετία θα πάρουμε κρίσιμες αποφάσεις στην Ευρώπη και δεν έχω ακούσει απολύτως τίποτα για το πραγματικό αντικείμενο των ευρωεκλογών, που είναι η θέση της Ελλάδας στην Ευρώπη.

Βασίλης Χιώτης: Για να κλείσουμε το θέμα του πόθεν έσχες…

Νότης Παπαδόπουλος: A propos, ακούω τον κ. Κασσελάκη να σας κάνει επίθεση και να λέει, «ο Μητσοτάκης έχει 42 ακίνητα και δεν μας λέει από πού τα πήρε». Έχετε πράγματι 42 ακίνητα;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Κοιτάξτε να δείτε. Εγώ καταθέτω πόθεν έσχες από το 2004. Το πόθεν έσχες το δικό μου έχει ελεγχθεί εξονυχιστικά, και επί εποχής ΣΥΡΙΖΑ, και δεν έχει εντοπιστεί η παραμικρή, θα έλεγα, αδυναμία ή πιθανή ατασθαλία.

Θέλω να συμπληρώσω επίσης ότι επί εποχής ΣΥΡΙΖΑ η σύζυγός μου -επειδή και πριν που ήμασταν μαζί και τώρα, από τη στιγμή που ξαναβρεθήκαμε μαζί, καταθέτουμε κοινό πόθεν έσχες- στοχοποιήθηκε βάναυσα και χυδαία από τον ΣΥΡΙΖΑ, όχι μόνο σε επίπεδο πόθεν έσχες. Σε επίπεδο φορολογικών ελέγχων την έκαναν φύλλο και φτερό.

Άρα, αν κάποιος έχει μία άποψη για το τι σημαίνει να ελέγχεται το πόθεν έσχες του, επιτρέψτε μου, είμαι εγώ αυτός. Λοιπόν, επειδή αυτή τη στιγμή το πόθεν έσχες μου μπορείτε να το δείτε και να διαπιστώσετε τι είναι από κληρονομιά, τι είναι αυτά τα οποία μπορεί να αποκτήθηκαν από τη σύζυγό μου στην πορεία, τι περιουσιακά στοιχεία έχουμε πουλήσει -γιατί έχουμε πουλήσει περιουσιακά στοιχεία για να μπορέσουμε να συντηρήσουμε τα παιδιά μας, να σπουδάσουμε τα παιδιά μας. Όλα αυτά υπάρχουν.

Εν πάση περιπτώσει, εμένα με ξέρουν οι πολίτες, τα έχουν δει, δεν έχουν καμία απορία. Αλλά να επανερχόμαστε τώρα σε μία τοξικότητα και χυδαιότητα, υπονοώντας τι; Τι υπονοούν αυτοί που τα λένε;

Η κα Ακρίτα, γιατί εγώ μιλάω ονομαστικά, η οποία εννόησε εν πάση περιπτώσει ότι η σύζυγός μου περίπου τα έκλεψε όλα αυτά, θα λογοδοτήσει στο δικαστήριο. Της έκανε η σύζυγός μου -και πολύ καλά έκανε-, της έκανε μήνυση και θα πάει στο δικαστήριο να λογοδοτήσει για συκοφαντική δυσφήμιση.

Εγώ επειδή δεν κάνω προφανώς, ως πολιτικός, ούτε μηνύσεις ούτε αγωγές, αντιπαρατίθεμαι πολιτικά. Άρα, τα δικά μου οικονομικά είναι γνωστά σε όλους. Και επειδή, σας λέω, και εγώ και η σύζυγός μου στοχοποιηθήκαμε τόσο βάναυσα από τον ΣΥΡΙΖΑ, μας έκαναν φύλλο και φτερό την εποχή της παντοδυναμίας τους, δεν βρήκαν απολύτως τίποτα να μας προσάψουν, δεν έχω να σας πω πολλά περισσότερα για το θέμα αυτό.

Βασίλης Χιώτης: Άρα, αναμένετε απόψε πλήρη δημοσιοποίηση των στοιχείων και του ιδίου και του συζύγου του.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Μα προφανώς. Το πόθεν έσχες, για να το ξεκαθαρίσουμε, αφορά -είναι μια περίπλοκη διαδικασία- τραπεζικούς λογαριασμούς, συμμετοχές σε εταιρείες, δήλωση όλων των…

Νότης Παπαδόπουλος: Δυστυχώς, υποβάλλουμε κι εμείς χρόνια τώρα.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Το ξέρετε καλά. Όλων των εισοδημάτων, ό,τι ακίνητο μπορεί να έχει κανείς και προφανώς, ναι, το πόθεν έσχες αφορά το ζευγάρι.

Βασίλης Χιώτης: Θα το δούμε το βράδυ, λοιπόν. Τώρα, εκτός αυτού, ο κ. Κασσελάκης κατηγορεί τη Νέα Δημοκρατία ότι έχει μισό δισεκατομμύριο χρέη και παρόλα αυτά διεξάγει μια πανάκριβη προεκλογική εκστρατεία, έχει εκφράσει απορίες, πώς πληρώνεται ο κ. Greenberg και οι υπόλοιποι σύμβουλοί σας και πόση διαφορά έχει η Νέα Δημοκρατία από τον ΣΥΡΙΖΑ ο οποίος, απ’ ό,τι λέει, έχει μηδέν χρέη.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Η Νέα Δημοκρατία ελέγχεται οικονομικά κάθε χρόνο. Το πρόβλημα των συσσωρευμένων χρεών, τα οποία έρχονται από το πολύ μακρινό παρελθόν, είναι ένα γνωστό πρόβλημα. Η Νέα Δημοκρατία στα πλαίσια των ρυθμίσεων που έχει κάνει καλύπτει τις υποχρεώσεις της.

Και θέλω να θυμίσω στον κ. Κασσελάκη, που το γνωρίζει φαντάζομαι, ότι τα κόμματα λαμβάνουν κρατική επιχορήγηση για τις εκλογές τους και διεξάγουν τις εκλογές τους με βάση τις οικονομικές τους δυνατότητες.

Επομένως, αυτή είναι μία συζήτηση η οποία νομίζω ότι είναι και λίγο αδιάφορη για τους πολλούς πολίτες. Εμείς δεν έχουμε κρύψει το πρόβλημα των συσσωρευμένων χρεών της Νέας Δημοκρατίας. Τα εξυπηρετούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Νότης Παπαδόπουλος: Μιας και λέμε για την αντιπολίτευση, με τον κ. Ανδρουλάκη…

Βασίλης Χιώτης: Μισό λεπτό, επίτρεψέ μου μία ερώτηση μόνο και θα πάμε στον κ. Ανδρουλάκη μετά. Επειδή ο κ. Κασσελάκης θέτει και ξαναθέτει το θέμα των Τεμπών, η απορία μου είναι η εξής: σας άκουσα χθες να λέτε στη διακαναλική σας συνέντευξη ότι αν ένα κόμμα καταθέσει μια πρόταση προανακριτικής επιτροπής για την αναζήτηση πολιτικών ευθυνών, ποινικών ευθυνών από μέλος της κυβέρνησης, είστε διατεθειμένος να το συζητήσετε.

Η δικογραφία που κατατέθηκε στη Βουλή πριν από δέκα ημέρες, η οποία αποδίδει ενδεχόμενες ευθύνες σε μέλη της κυβερνήσεώς σας, δεν σας είναι αρκετή για να κάνετε μια προανακριτική;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Μου κάνει πολλή εντύπωση, κ. Χιώτη και κ. Παπαδόπουλε, ότι έξι μέρες πριν από κρίσιμες ευρωεκλογές, κάποιοι επιμένουν να γυρίζουν τη συζήτηση στα Τέμπη και να εργαλειοποιούν αυτή την απίστευτη τραγωδία. Γιατί το κάνουν; Έγινε κάτι καινούργιο; Μάθαμε κάτι καινούργιο; Ήρθε κάτι στην επικαιρότητα το οποίο δεν το γνωρίζαμε; Εγώ έχω πει πολλές φορές ότι…

Νότης Παπαδόπουλος: Θεωρούν ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να συγκαλύψει…

Κυριάκος Μητσοτάκης: Να συγκαλύψει τι ακριβώς; Μισό λεπτό, επειδή πάντα απαντώ για το θέμα αυτό και ποτέ δεν έχω αποφύγει τη συζήτηση, αλλά για να τα πάρουμε λίγο τα πράγματα με τη σειρά τους: 34 κατηγορούμενοι από τη Δικαιοσύνη για το ζήτημα των Τεμπών, εκ των οποίων κάποιοι προφυλακισμένοι. Μια διαδικασία ανακριτική, η οποία έχει κινηθεί με πολύ μεγάλη ταχύτητα, διότι αυτό ήταν το αίτημα της ελληνικής κοινωνίας, πλην όμως πρέπει να γίνει με ταχύτητα αλλά πρέπει να γίνει και με όλα τα εχέγγυα ποιότητας και ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης.

Γιατί το λέω αυτό; Για να αποκρουσθούν αυτές οι θεωρίες περί δήθεν συγκάλυψης, η Δικαιοσύνη ζήτησε και άλλη πραγματογνωμοσύνη. Για να διαπιστώσουμε ότι πράγματι δεν έγινε κάτι στον τόπο του ατυχήματος -όπως κάποιοι ισχυρίζονται- με πρόθεση συγκάλυψης, ή ότι «υπήρχαν βαγόνια τα οποία εξαϋλώθηκαν» και κουβαλούσαν δεν ξέρω και εγώ ποιο εύφλεκτο υλικό.

Οπότε χρειαζόμαστε μια ακόμα πραγματογνωμοσύνη. Και πολύ καλά έκανε η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου και την διέταξε, διότι είναι ο μόνος τρόπος να αντιμετωπιστούν αυτές οι θεωρίες συνωμοσίας.

Η κυβέρνηση έκανε ό,τι μπορούσε για να διευκολύνει τη Δικαιοσύνη, να βρεθεί η κατάλληλη αίθουσα για να γίνει η δίκη όσο το δυνατόν πιο σύντομα. Βλέπετε καμία συγκάλυψη εσείς; Δηλαδή υπάρχει κάποια προσπάθεια;

Βασίλης Χιώτης: Όχι. Αλλά υπάρχει μια δικογραφία κατατεθειμένη στη Βουλή που, αν δεν γίνει προανακριτική, θα μπει στο αρχείο, για τέσσερα πολιτικά πρόσωπα. Δεν είναι η κύρια δικογραφία, δεν έχει τον κ. Καραμανλή μέσα, έχει όμως άλλα τέσσερα μέλη της κυβέρνησης.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Εάν, επαναλαμβάνω, εάν η αντιπολίτευση πιστεύει ότι πρέπει να κάνει πρόταση σύστασης προκαταρκτικής επιτροπής, να αποδώσει δηλαδή ποινικές ευθύνες, να στείλει στο δικαστήριο -γιατί η Βουλή είναι δικαστήριο όταν αφορά στους Υπουργούς- με αφορμή αυτή τη δικογραφία, να καταθέσει την πρότασή της. Δεσμεύομαι ότι θα συζητηθεί αμέσως. Αλλά δεν μπορώ να κάνω κανένα σχόλιο για ένα ενδεχόμενο κατηγορητήριο, το οποίο προσωπικά εγώ δεν γνωρίζω.

Νότης Παπαδόπουλος: Να επανέλθω στο θέμα του κ. Ανδρουλάκη. Υπάρχει κάποια βεντέτα με τον κ. Ανδρουλάκη; Θέλω να πω, θα περίμενα από εσάς, επειδή ο κ. Ανδρουλάκης κάνει συνήθως αντιπολίτευση με στοιχεία και εν πάση περιπτώσει με προτάσεις και δεν κάνει τοξική αντιπολίτευση, να είστε πιο κοντά του και να θέλετε με κάποιο τρόπο να συνεργαστείτε στο μέλλον.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Κοιτάξτε, θέλω να σας θυμίσω ότι όταν ο κ. Ανδρουλάκης εκλέχτηκε Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, του είχα ζητήσει να συναντηθούμε, να γνωριστούμε, να συζητήσουμε. Ουδέποτε ενδιαφέρθηκε να έχει οποιαδήποτε επαφή μαζί μου και αυτό έγινε προ του ζητήματος των παρακολουθήσεων.

Εγώ δεν έχω καμία βεντέτα με τον κ. Ανδρουλάκη, αλλά μερικές φορές μου δίνει την εντύπωση ότι ο κ. Ανδρουλάκης έχει κάποιο πρόβλημα μαζί μου, το οποίο θα πρέπει να ρωτήσετε τον ίδιο να σας το διευκρινίσει, το οποίο, θέλω να θυμίσω, αισθάνομαι ότι προϋπήρχε και του επίμαχου ζητήματος των παρακολουθήσεων.

Από εκεί και πέρα, το πόσο τεκμηριωμένες είναι οι προτάσεις του κ. Ανδρουλάκη κι αυτό νομίζω θα το κρίνουν οι πολίτες. Διότι άκουγα, ας πούμε, τον κ. Ανδρουλάκη στην τελευταία συζήτηση στη Βουλή να μας λέει πως «η Ελλάδα αποκλίνει από την Ευρώπη».

Και του απάντησα: «πώς είναι δυνατόν μία οικονομία η οποία αναπτύσσεται με διπλάσιους ρυθμούς από την Ευρωπαϊκή Ένωση να αποκλίνει από την Ευρώπη; Μία χώρα η οποία μειώνει το χρέος της με τον πιο γρήγορο ρυθμό από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες να αποκλίνει από την Ευρώπη; Μία χώρα η οποία ανέκτησε την επενδυτική βαθμίδα να αποκλίνει από την Ευρώπη; Μία χώρα η οποία διαμορφώνει ευρωπαϊκές πολιτικές και εν πάση περιπτώσει μετράει η γνώμη της σήμερα στην Ευρώπη, να αποκλίνει από την Ευρώπη»;

Μερικές φορές ο κ. Ανδρουλάκης μού δίνει την εντύπωση ότι είναι ιδεολογικά, πολιτικά, πολύ πιο κοντά στον ΣΥΡΙΖΑ από ό,τι στους ψηφοφόρους του μεσαίου χώρου, οι οποίοι ενδεχομένως στο παρελθόν να έβρισκαν έκφραση μέσα από το ΠΑΣΟΚ.

Βασίλης Χιώτης: Δηλαδή αποκλείετε κάθε μορφής επικοινωνία στο μέλλον; Γιατί έχετε μια τριετία διακυβέρνησης της χώρας μπροστά σας και ένα κόμμα που κυβερνά καλό είναι να έχει και συνομιλητές στην αντιπολίτευση. Αποκλείετε κάθε μορφής συνεννόησης για το μέλλον; Δηλαδή, θα ζητήσετε η επιστολική ψήφος να επεκταθεί και στις εθνικές εκλογές. Η ψήφος του ΠΑΣΟΚ χρειάζεται. Δεν είναι ένα ζήτημα στο οποίο μπορείτε να συνεννοηθείτε;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, γιατί θέλω να είμαι δίκαιος, υπάρχουν πρωτοβουλίες της κυβέρνησης, λίγες, που έχουν υπερψηφιστεί από το ΠΑΣΟΚ. Προφανώς οι κοινοβουλευτικοί συσχετισμοί ενίοτε επιβάλλουν και αυξημένες πλειοψηφίες. Για την επιστολική ψήφο, για τους εκτός Ελλάδας συμπολίτες μας χρειαζόμαστε 200 ψήφους, διότι αυτό ορίζει το Σύνταγμα. Οπότε, προφανώς και θα κάνουμε επικοινωνίες με άλλα κόμματα. Αλλά με ρωτήσατε, αν δεν κάνω λάθος, σε προσωπικό επίπεδο, δεν έχω συναντηθεί ποτέ και δεν έχω συνομιλήσει ποτέ με τον κ. Ανδρουλάκη, όχι με δική μου…

Νότης Παπαδόπουλος: Πράγματι;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως.

Βασίλης Χιώτης: Μήπως πρέπει να το επιδιώξετε μετά τις εκλογές, που θα ηρεμήσουν τα πράγματα;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Καλά, δεν μπορώ να τον παρακαλώ κιόλας. Δηλαδή, συγγνώμη, αλλά εκεί είμαι. Είχα απευθύνει δύο προτάσεις, δύο προσκλήσεις όταν εκλέχτηκε αρχηγός. Δεν θέλει ο ίδιος. Από εκεί και πέρα, δικαίωμά του. Θα συνομιλούμε, συνομιλούμε πάντα και συζητούμε θεσμικά στη Βουλή, όπου και τα κόμματα τοποθετούνται επίσημα και διά της ψήφου.

Αλλά, θέλω να θυμίσω, ο κ. Ανδρουλάκης ήταν αυτός ο οποίος δεν ψήφισε τα μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια, ο οποίος τελικά δεν ψήφισε την επιστολική ψήφο.

Δηλαδή, αν δει κανείς το μεταρρυθμιστικό του κοινοβουλευτικό έργο, ε, δεν το λες και πολύ σπουδαίο.

Νότης Παπαδόπουλος: Με το θέμα των υποκλοπών και την παρακολούθηση του κ. Ανδρουλάκη, φαντάζομαι σας ενοχλεί το ότι η ΕΥΠ παρακολουθούσε τον Ανδρουλάκη. Έχουν ζητήσει ανεξάρτητες αρχές να μάθουν για ποιο λόγο…

Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα τα λύσει αυτά η ανεξάρτητη αρχή με την ΕΥΠ. Δεν έχω να πω τίποτα για το θέμα αυτό.

Βασίλης Χιώτης: Πείτε μας κάτι άλλο. Εγώ θα επιμείνω λίγο στον κ. Ανδρουλάκη στο εξής: το επόμενο εξάμηνο, όχι πολύ μακριά, υπάρχουν διαδικασίες για τις οποίες θα αναζητήσετε τη συνδρομή της αντιπολίτευσης.

Έρχεται αναθεώρηση του Συντάγματος. Σας είπα για την επιστολική ψήφο. Έρχεται εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας το επόμενο επτάμηνο. Πώς σκέφτεστε το πολιτικό σκηνικό μετά τις ευρωεκλογές;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, να τονίσουμε ότι οι κοινοβουλευτικοί συσχετισμοί δεν θα αλλάξουν ως αποτέλεσμα των ευρωεκλογών.

Βασίλης Χιώτης: Γι’ αυτό το λέω.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Τον ίδιο αριθμό βουλευτών θα έχει η Νέα Δημοκρατία και τα υπόλοιπα κόμματα. Υπάρχει η εκκρεμότητα της απόφασης του Ανώτατου Δικαστηρίου σχετικά με τους Σπαρτιάτες, αλλά ουσιαστικά δεν πρόκειται να αλλάξει η κοινοβουλευτική ισορροπία.

Έχετε δίκιο, όμως, να επισημαίνετε ότι θα υπάρχουν σοβαρά ζητήματα, τα οποία θα μας αναγκάσουν να συζητήσουμε θεσμικά, με σημαντικότερο όλων -και χαίρομαι που το επισημαίνετε, γιατί δεν έχουμε μιλήσει γι’ αυτό- τη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος, η οποία μπορεί να ξεκινήσει από το 2025.

Και σίγουρα πρόθεσή μου είναι να ξεκινήσω αυτή τη διαδικασία και αυτή η Βουλή να είναι προτείνουσα Βουλή, ώστε η επόμενη Βουλή να ολοκληρώσει, πιστεύω, μια φιλόδοξη διαδικασία αναθεώρησης του Συντάγματος, έτσι ώστε να μην υποστούμε, θα έλεγα, τις συνταγματικές ήττες -γιατί, νομίζω, ήττες ήταν ουσιαστικά- όταν ξεκινήσαμε πολύ φιλόδοξα και τελικά καταλήξαμε να κάνουμε πολύ μικρές αλλαγές στο Σύνταγμα.

Τι να σας πω; Εμείς θα θέλουμε θεσμικά να συζητήσουμε με όλους και ελπίζω τα κόμματα και το ΠΑΣΟΚ να προσέλθουν, έστω και θεσμικά -μιας και, όπως σας είπα, η προσωπική επικοινωνία είναι λίγο δύσκολη-, έστω και θεσμικά να προσέλθουν σε αυτή τη συζήτηση για να καταλήξουμε σε κάποιον κοινό τόπο.

Βασίλης Χιώτης: Θα είναι μια μεγάλη αναθεώρηση ή έχετε επιλέξει τέσσερα, πέντε σημεία που πρέπει οπωσδήποτε να διορθωθούν; Πώς το έχετε στο μυαλό σας;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν θέλω να μιλήσω γι’ αυτό ακόμα, διότι και εγώ οργανώνω τις σκέψεις μου. Εξάλλου, δεν είναι του παρόντος. Είναι ένα ζήτημα το οποίο μπορούμε να συζητήσουμε από το 2025 και μετά. Θα ήθελα, όμως, να είναι μια φιλόδοξη αναθεώρηση.

Νότης Παπαδόπουλος: Με την κυβέρνηση είστε ευχαριστημένος; Υπάρχουν Υπουργοί οι οποίοι έχουν προβλήματα; Θα προχωρήσετε σε ανασχηματισμό γρήγορα;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Απορώ πώς πέρασαν 50 λεπτά για να μου κάνετε αυτή την ερώτηση. Συνήθως μου την κάνουν…

Νότης Παπαδόπουλος: Γιατί κάποια Υπουργεία είναι προβληματικά κατά τη γνώμη μας, γι’ αυτό το ρωτάμε.

Βασίλης Χιώτης: Να το πω διαφορετικά ή να συμπληρώσω την ερώτηση του Νότη, κ. Πρόεδρε: μέσα σε έναν χρόνο είχαμε τρεις Υπουργούς που αναγκαστήκατε να αντικαταστήσετε και δύο στενούς σας συνεργάτες. Ε, αυτό δεν το λες και επιτυχία.

Επιπλέον, σας άκουσα χθες να λέτε, «εγώ δεν είμαι υπέρ των συχνών αλλαγών, αλλά όπου εντοπίζω αδυναμίες, τις διορθώνω». Και το έχετε αποδείξει.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Το ίδιο ισχύει και θα ισχύει και στο μέλλον.

Βασίλης Χιώτης: Ναι, αλλά βλέπω ότι αποφεύγετε να την αξιολογήσετε την κυβέρνηση του 2023. Γιατί, σύμφωνα με τα μηνύματα των ακροατών, η κυβέρνηση της προηγούμενης τετραετίας ήταν πιο αποτελεσματική από την τελευταία.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Μπορούμε καλύτερα. Αλλά αυτό το έλεγα πάντα, το λέω και τώρα. Ακούω τα παράπονα των πολιτών και όπου υπάρχουν καθυστερήσεις προσπαθώ να παρεμβαίνω ώστε αυτές να ξεπερνιούνται ή όταν υπάρχουν σημαντικές δυσκολίες και πισωγυρίσματα, να φροντίζω να παρεμβαίνω ο ίδιος για να διορθώνουμε τα όποια λάθη και τις όποιες αστοχίες μας.

Από εκεί και πέρα, αυτό το οποίο είπα χθες και το επαναλαμβάνω και σε εσάς, είναι ότι δεν είμαι οπαδός των συχνών μεγάλων ανασχηματισμών. Έχω κάνει, όμως, στο παρελθόν σημειακές αλλαγές ή και λίγο πιο εκτεταμένες αλλαγές, όποτε κρίνω ότι αυτό θα εξυπηρετήσει τη λειτουργικότητα του κυβερνητικού σχήματος. Από την άλλη, όμως, θεωρώ ότι ένας Υπουργός, μία Υπουργός που τοποθετούνται σε ένα νέο χαρτοφυλάκιο θέλουν κάποια πίστωση χρόνου. Κάποιους μήνες, όχι κάποια χρόνια, εντάξει.

Βασίλης Χιώτης: Είναι έναν χρόνο ήδη. Άρα, θα είναι και ένα σημείο απολογισμού η επέτειος των εθνικών εκλογών; Η συμπλήρωση του ενός έτους;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ο απολογισμός είναι διαρκής. Αλλά σίγουρα αρχίζω και σχηματίζω μια πολύ καλύτερη εικόνα για την αποτελεσματικότητα συνολικά του κυβερνητικού σχήματος.

Βασίλης Χιώτης: Χρειάζεται παρεμβάσεις αυτή η εικόνα ή όχι;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Κάποια στιγμή… Μα, τι μου λέτε τώρα; Εσείς στοιχηματίζετε ότι θα μείνουμε ακριβώς με την ίδια κυβέρνηση μέχρι το 2027;

Βασίλης Χιώτης: Όχι, το αντίθετο.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Να, λοιπόν, έρχεστε στα λόγια μου. Κάποια στιγμή προφανώς θα γίνουν αλλαγές και στην κυβέρνηση.

Νότης Παπαδόπουλος: Θα υπάρξουν αλλαγές και στο Μαξίμου;

Βασίλης Χιώτης: Και στο Μάξιμου υποθέτω, γιατί τώρα να χάνετε δύο πολύτιμους συνεργάτες σας, το κενό, φαντάζομαι, δεν αναπληρώνεται εύκολα, έτσι δεν είναι;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Διεκδικώ το δικαίωμα να μην απαντήσω στο ερώτημα αυτό, όσο και αν με πιέσετε.

Βασίλης Χιώτης: Να κάνω μια τελευταία προσπάθεια. Ξέρετε, λέει πολύς κόσμος ότι αυτό το 41% «έδωσε αλαζονεία στην κυβέρνηση». «Κακώς», λένε κάποιοι αναλυτές – ακροατές μας, «αυτό το χρεώνουμε στον Μητσοτάκη. Δεν είναι αλαζόνας ο Μητσοτάκης, οι Υπουργοί του, κάποιοι από αυτούς, δείχνουν σημάδια αλαζονείας και χαρακτηρίζουν τον Μητσοτάκη». Συμφωνείτε με αυτή την προσέγγιση;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Το αν εγώ είμαι αλαζόνας ή όχι θα το κρίνουν οι πολίτες. Προσωπικά θεωρώ ότι είμαι ένας προσγειωμένος και σεμνός άνθρωπος και προσπαθώ πάντα να μην επιδεικνύω αλαζονεία, γιατί θυμάμαι πάντα αυτό το οποίο μου έλεγε ο πατέρας μου, από την Κρήτη, από την οποία ήρθα χθες, «καλοχαιρέτα τους πεζούς όταν καβαλικέψεις, για να σε χαιρετούν και αυτοί όταν θα ξεπεζέψεις».

Άρα, έχω πάντα μια αίσθηση ότι η εξουσία δεν είναι μόνιμη και ότι, πρώτα και πάνω απ όλα, πρέπει να μην επιδεικνύουμε οποιαδήποτε οίηση, οποιονδήποτε αλαζονεία και να αντιμετωπίζουμε όλους τους ανθρώπους με αξιοπρέπεια.

Όμως, αυτό είναι κάτι το οποίο αποτελεί τον δικό μου προσωπικό κώδικα συμπεριφοράς, τον οποίον απαιτώ από τους Υπουργούς μου. Άρα, όταν αξιολογώ Υπουργούς, αξιολογώ αποτελεσματικότητα και συμπεριφορά. Και θα σταματήσω εδώ.

Βασίλης Χιώτης: Άρα, τιμωρείται η αλαζονεία.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Βεβαίως, η επίδειξη αλαζονείας είναι πολύ αρνητική ένδειξη στην αξιολόγηση την οποία κάνω για τους Υπουργούς. Δεν νομίζω ότι μπορεί σε καμία περίπτωση να δικαιολογηθεί, επικαλούμενος κάποιος ή κάποια την αποτελεσματικότητα. Δεν είναι η αποτελεσματικότητα άλλοθι για την αλαζονεία, όπως δεν είναι και η σεμνότητα άλλοθι για την αναποτελεσματικότητα.

Βασίλης Χιώτης: Μας πείσατε ότι έρχεται ανασχηματισμός με όλα αυτά που είπατε, αλλά αυτό είναι δικό μου σχόλιο.

Νότης Παπαδόπουλος: Διαβάζουμε στις εφημερίδες ότι επίκειται αύξηση της τιμής του ρεύματος μετά τις ευρωεκλογές, μέχρι 70%. Είναι έτσι; Πρόκειται να παρέμβετε για να βοηθήσετε τους πολίτες;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Μισό λεπτό, οι τιμές του ρεύματος καθορίζονται σε μεγάλο βαθμό από την χονδρική του ρεύματος, η οποία και αυτή με τη σειρά της έχει αυξομειώσεις.

Είχαμε πάρα πολλούς μήνες με χαμηλές τιμές, υπήρχαν κάποιες ιδιαίτερες συνθήκες για έναν μήνα -παραδείγματος χάρη, μπορεί να μην φύσηξε όσο θα περιμέναμε-, που να δημιουργούν κάποια μικρή απόκλιση με αύξηση στις τιμές του ρεύματος. Εκτιμώ ότι αυτό δεν είναι ένα μόνιμο φαινόμενο.

Και, εν πάση περιπτώσει, έχουμε μια αγορά που λειτουργεί ανταγωνιστικά και πιστεύω ότι τελικά ο ανταγωνισμός αυτός και ο τρόπος με τον οποίο θα κινηθούν οι μεγάλοι «παίκτες» της αγοράς δεν θα οδηγήσει σε σημαντικές αυξήσεις στις τιμές ή εν πάση περιπτώσει αυξήσεις που να έχουν κάποια πιο μόνιμα χαρακτηριστικά.

Βασίλης Χιώτης: Άρα, δεν θα δούμε αυξήσεις 70%, όπως γράφουν σήμερα οι εφημερίδες;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα εκπλαγώ πολύ άμα δούμε αυξήσεις 70%. Ή αν κάποιος πάροχος θέλει να αυξήσει 70% τα τιμολόγια, θα ενθάρρυνα πάρα πολύ τους καταναλωτές να επιλέξουν άλλο πάροχο, διότι δεν δικαιολογείται μια τέτοια αύξηση.

Βασίλης Χιώτης: Πείτε μας, με την ευκαιρία, κ. Πρόεδρε, η αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Ελλάδα έχει αρχίσει και «στραβώνει»;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Καθόλου.

Βασίλης Χιώτης: Τρομάξαμε λίγο το Πάσχα, όταν ακούσαμε ότι βγήκαν από το σύστημα ανανεώσιμες για να μην έχουμε blackout.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Είναι λίγο πιο σύνθετα τα πράγματα. Η Ελλάδα είναι πρωταγωνίστρια στις ΑΠΕ και είναι μια πολύ μεγάλη επιτυχία της ενεργειακής μας πολιτικής αυτή τη στιγμή παραπάνω του 50% της ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας να παράγεται από ανανεώσιμες πηγές.

Όμως, οι ανανεώσιμες έχουν μια ιδιαιτερότητα: ότι παράγουν ενδεχομένως και σε στιγμές που δεν χρειαζόμαστε όλη την ενέργεια. Δηλαδή, αν κάποια στιγμή, μπορεί ένα μεσημέρι να φυσάει πολύ, να έχουμε πολύ ήλιο και εκείνη τη στιγμή να μην έχουμε μεγάλες ανάγκες, αναγκαστικά μπορεί να κλείσουν κάποιες ανανεώσιμες, γιατί πολύ απλά έχουμε πλεόνασμα ενέργειας το οποίο εκείνη τη στιγμή δεν το χρειαζόμαστε.

Νότης Παπαδόπουλος: Και μπορεί να ρίξει το δίκτυο αυτό.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ποιο είναι το πρόβλημα με τις ανανεώσιμες αυτή τη στιγμή και γενικά με τα συστήματα διαχείρισης ενέργειας; Είναι ότι ακόμα δεν έχουμε λύσει το ζήτημα της αποθήκευσης της ενέργειας.

Αν αυτή την ενέργεια, η οποία παράγεται στιγμές που έχουμε πολύ ήλιο και πολύ αέρα, μπορούσαμε με κάποιο τρόπο σχετικά φθηνό να την αποθηκεύσουμε είτε σε μεγάλες μπαταρίες είτε σε συστήματα αντλησιοταμίευσης, δηλαδή να μετακινούμε νερό με ανανεώσιμες πηγές από τον έναν ταμιευτήρα στον άλλον -και κατασκευάζουμε τέτοια έργα-, αυτό θα βοηθούσε πάρα πολύ στην ευστάθεια του συστήματος.

Και βέβαια, επιμένω πάρα πολύ στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις με άλλες αγορές, διότι η Ελλάδα φιλοδοξεί να γίνει εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας και στα πλαίσια των ευρωπαϊκών πολιτικών -να, ακόμα δεν με πήγατε πολύ στην Ευρώπη και σας πηγαίνω συνέχεια εγώ, κ. Χιώτη και κ. Παπαδόπουλε- να ακόμα μια διάσταση της ευρωπαϊκής πολιτικής: το πώς θα επενδύσουμε στα διευρωπαϊκά δίκτυα. Ώστε αφενός εμείς να εισάγουμε ενέργεια όταν η ενέργεια μπορεί να είναι πιο φθηνή για οποιονδήποτε λόγο από το εξωτερικό, αφετέρου να μπορούμε να εξάγουμε το πλεόνασμα -το οποίο σίγουρα θα έχουμε κάποιες ώρες, ενδεχομένως κάποιες μέρες- ενέργειας που θα παράγεται από τον ήλιο και από τον άνεμο.

Βασίλης Χιώτης: Λύση στη διαμάχη που έχει ξεσπάσει μεταξύ Δήμων και Υπουργείου Ενέργειας για το ύψος των κτηρίων και την ποιότητα των ενεργειακών θα δώσετε; Γιατί εδώ πάμε σε ένα αδιέξοδο.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Έγινε, καταρχάς, μια πρώτη παρέμβαση με νομοθετική ρύθμιση, η οποία νομίζω ότι διορθώνει πράγματι μια στρέβλωση η οποία υπήρχε στον αλγόριθμο των υψών του νέου οικοδομικού κανονισμού. Παλιά στρέβλωση, η οποία όμως τώρα εκδηλώθηκε. Νομίζω ότι είναι μια πρώτη κίνηση η οποία επιχειρεί να αντιμετωπίσει ένα πραγματικό ζήτημα: ότι ξαφνικά ξεφύτρωσαν ιδιαιτέρως ψηλά κτήρια, δυσανάλογα ψηλά κτήρια, εκμεταλλευόμενα μια στρέβλωση του αλγόριθμου υπολογισμού του ύψους. Αυτό διορθώθηκε.

Νότης Παπαδόπουλος: Μια ερώτηση τουλάχιστον για τα εξωτερικά. Είδα ότι ΗΠΑ και Γερμανία δίνουν το «ΟΚ» στην Ουκρανία να χρησιμοποιήσει δυτικά όπλα και να χτυπάει και στόχους μέσα στη Ρωσία. Από την άλλη μεριά, ο κ. Macron λέει ότι μήπως πρέπει να στείλουμε στρατεύματα στην Ουκρανία για να υπερασπιστεί το «ευρωπαϊκό» έδαφος. Ποια είναι η θέση μας σε αυτά τα θέματα;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Η Ευρώπη πρέπει να βρει γεωπολιτικό βηματισμό και πρέπει να αποκτήσει και μια αμυντική πολιτική που να της επιτρέπει να μην είναι απολύτως εξαρτημένη από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Αυτό σημαίνει περισσότερες επενδύσεις στην ευρωπαϊκή άμυνα. Και σημαίνει προτάσεις όπως αυτή που κατέθεσα με τον Πολωνό Πρωθυπουργό για τη δημιουργία ενός αμυντικού ταμείου, το οποίο, όμως, πρέπει να χρηματοδοτεί, για να μπορεί να υλοποιηθεί, ευρωπαϊκή τεχνολογία, να μην αγοράζουμε δηλαδή συστήματα από αλλού, τα οποία να έχουν έναν διευρωπαϊκό χαρακτήρα.

Ανέφερα ενδεικτικά τη δυνατότητα, ενδεχομένως, δημιουργίας μίας αντιπυραυλικής ασπίδας πάνω από όλη την Ευρώπη. Είναι κάτι το οποίο νομίζω ότι είναι και κατανοητό στους πολίτες, γιατί τελικά, αν απλά μιλάμε για κοινό δανεισμό χωρίς να συνδέουμε αυτή την πρωτοβουλία με συγκεκριμένα έργα, είναι πολύ δύσκολο να πείσουμε τους πιο «φειδωλούς» στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να προχωρήσουν σε μία τέτοια κίνηση.

Από εκεί και πέρα, έχουμε έναν πόλεμο στην «καρδιά» της Ευρώπης. Το 2024 δεν είναι 2019 -αναφέρομαι στην προηγούμενη χρονιά των ευρωεκλογών-, τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα. Και το να μπορεί η Ευρώπη να σταθεί γεωπολιτικά στα πόδια της και η Ελλάδα μέσα σε αυτή την Ευρώπη να έχει έναν ενεργό ρόλο και να διαμορφώνει ευρωπαϊκές πολιτικές λαμβάνοντας υπόψη τις ελληνικές ιδιαιτερότητες, έχει μεγάλη σημασία.

Προσφυγικό – μεταναστευτικό. Αλλάξαμε ουσιαστικά την πολιτική της Ευρώπης τα τελευταία πέντε χρόνια. Η φύλαξη των εξωτερική συνόρων δεν ήταν προτεραιότητα το 2019, είναι τώρα, εν πολλοίς και γιατί εμείς εργαστήκαμε πολύ σε αυτή την κατεύθυνση.

Να, και θα το ξαναπώ για ακόμη μια φορά, γιατί έχει σημασία οι πολίτες να πάνε να ψηφίσουν στις ευρωεκλογές, γιατί οι ευρωεκλογές δεν είναι αδιάφορες και γιατί όλα αυτά τα οποία θα γίνουν στην Ευρώπη την επόμενη πενταετία έχουν σημασία.

Και στους πολίτες που μας ψήφισαν και ενδεχομένως τώρα μπορεί να έχουν κάποιους δισταγμούς, τους ξαναλέω: δείτε τη μεγάλη εικόνα. Έχουμε κάνει πολλά πράγματα αυτούς τους δέκα μήνες, ελάτε ψηφίστε, γιατί έχει μεγάλη σημασία να είμαστε ισχυροί ως Νέα Δημοκρατία, γιατί απευθύνομαι σε πολίτες που είναι κοντά μας, αλλά μπορεί να αντιμετωπίζουν τις ευρωεκλογές με αδιαφορία. Έχει μεγάλη σημασία για εμένα, όταν θα ξαναπάω να διαπραγματευτώ στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ή για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, γιατί είναι πολύ πιθανό να παίξω αυτόν τον ρόλο την επόμενη μέρα, να εξακολουθώ να…

Βασίλης Χιώτης: Είστε ο βασικός διαπραγματευτής για το Λαϊκό Κόμμα;

Κυριάκος Μητσοτάκης: Είναι κάτι το οποίο νομίζω είναι πολύ πιθανό να συμβεί, αλλά για να γίνει αυτό και να είμαστε και τελείως σίγουροι, καλό είναι η Νέα Δημοκρατία να εξακολουθεί να είναι το μεγαλύτερο -ποσοστιαία, το τονίζω- κόμμα στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα. Η γνώμη μας μετράει, μετράει και στο Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και αυτό είναι καλό για την Ελλάδα. Και η φωνή μας ακούγεται δυνατή στην Ευρώπη και καλό είναι να εξακολουθεί να ακούγεται δυνατή.

Βασίλης Χιώτης: Τελευταία ερώτηση, έχουμε ένα λεπτό μόλις. Η άνοδος της ακροδεξιάς σάς τρομάζει; Όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και στην Ελλάδα, κ. Πρόεδρε, βλέπουμε πολίτες που προτιμούν, αν όχι ακροδεξιά, αντισυστημικά κόμματα που βρίσκονται δεξιότερα της Νέας Δημοκρατίας.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Είναι κάτι το οποίο το είδαμε και στις εθνικές εκλογές, δεν το βλέπουμε τώρα. Είναι μια πραγματικότητα, υπάρχουν συμπολίτες μας που κάνουν αυτές τις επιλογές. Είναι επιλογές σεβαστές, είναι όμως επιλογές που κατά κανόνα είναι και αντιευρωπαϊκές. Δεν αξιολογώ αυτές τις επιλογές, δεν τις κρίνω, αλλά επισημαίνω τη διάσταση την οποία έχουν αυτές οι επιλογές.

Και βέβαια, να πω και κάτι τελευταίο: δεν έχουμε τελειώσει με τον λαϊκισμό στη χώρα. Ο λαϊκισμός έχει και δεξιά και αριστερή έκφανση. Και ένας λόγος παραπάνω γιατί η Νέα Δημοκρατία πρέπει να είναι ισχυρή, είναι γιατί δεν θέλω ποτέ να ξαναδώσω πάτημα στον λαϊκισμό να ξανασηκώσει κεφάλι. Στη χώρα μας τον πληρώσαμε πάρα πολύ ακριβά. Πληρώσαμε πάρα πολύ ακριβά αυτή τη σύνθεση του δεξιού και αριστερού λαϊκισμού. Εξάλλου, μαζί κυβέρνησαν ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ, επί τέσσερα χρόνια.

Άρα, και το μήνυμα απέναντι σε αυτούς που από τη μια εμφανίζονται υπερπατριώτες και έτοιμοι ανά πάσα στιγμή, με το ζωνάρι λυμένο, να κάνουν πόλεμο με όλους και, από την άλλη, και αυτούς που μας ξαναγυρίζουν στις εποχές των «λεφτόδεντρων» που θα οδηγούσαν με μαθηματική βεβαιότητα τη χώρα σε χρεοκοπία: τα πληρώσαμε πολύ ακριβά και καλό είναι αυτές τις εποχές να τις αφήσουμε οριστικά πίσω. Και οι ευρωεκλογές να είναι ένα ακόμα ορόσημο σε αυτή την προσπάθεια η χώρα να έρθει σταθερά πιο κοντά στην Ευρώπη.

Νότης Παπαδόπουλος: Ευχαριστούμε πολύ.

Βασίλης Χιώτης: Κύριε Πρόεδρε, σας ευχαριστούμε πολύ για την παρουσία σας σήμερα στον ΣΚΑΪ και για τα όσα μας είπατε. Καλή επιτυχία σας ευχόμαστε στις εκλογές.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Εγώ σας ευχαριστώ για τη φιλοξενία.

Βασίλης Χιώτης: Σας αποχαιρετούμε με άλλο ένα τραγούδι των Coldplay. Ευχόμαστε να περάσετε καλά το Σάββατο στη συναυλία.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ναι, και να τονίσω ότι καταφέραμε και κάναμε αυτή τη συναυλία, με παρεμβάσεις, πέρασε μέσα από 40 κύματα, σε ένα, όμως, ασφαλές ΟΑΚΑ.

Βασίλης Χιώτης: Ευχαριστούμε πολύ.