Εάν λαμβάνεις 2.800 ευρώ κάθε μήνα από το κράτος, γιατί να επιστρέψεις στη δουλειά;
Πέμπτη, 14-Μαϊ-2020 00:04
Της Therese Raphael
Όταν ο Μπόρις Τζόνσον δήλωνε ότι "πρέπει να ενεργήσουμε όπως κάθε κυβέρνηση εν καιρώ πολέμου", εννοούσε επίσης ότι η Βρετανία θα έπρεπε να αρχίσει να ξοδεύει όπως θα έπραττε σε περίπτωση πολεμικής σύρραξης - και ο Βρετανός πρωθυπουργός σίγουρα έχει ανταποκριθεί σε αυτή του τη δέσμευση.
Ο υπουργός Οικονομικών του, Ρίσι Σουνάκ, δήλωσε ενώπιον του Κοινοβουλίου την Τρίτη ότι η Βρετανία διαθέτει ένα από τα πλέον ολοκληρωμένα σχέδια χρηματοοικονομικής ενίσχυσης όσων πλήττονται από την πανδημία του κορονοϊού σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο. Δεν επρόκειτο περί υπερβολής.
Ο συνδυασμός των επιχορηγήσεων σε μετρητά, των φορολογικών περικοπών, των δανείων και των υπόλοιπων μορφών στήριξης έχει μετριάσει το πλήγμα του lockdown για τους εργαζόμενους, εμπόδισε τις βρετανικές επιχειρήσεις να προχωρήσουν σε εκτεταμένες περικοπές δραστηριότητας και προσωπικού και δημιούργησε ένα ρεύμα λαϊκής υποστήριξης για την κυβέρνηση Τζόνσον, το οποίο δεν θα δικαιολογείτο από τους αρχικούς καταστροφικούς χειρισμούς του Ηνωμένου Βασιλείου όσον αφορά την τρέχουσα κρίση δημόσιας υγείας.
Ο σκεπτικισμός εντός των Τόρις
Όμως, η "γενναιοδωρία" αυτή έχει κάνει ορισμένους από τους Συντηρητικούς συνοδοιπόρους του Τζόνσον να νιώθουν ήδη άβολα. Οι τελευταίοι υποστηρίζουν ότι ένα τόσο μεγάλο εύρος παρεμβατισμού στρεβλώνει την αγορά, δημιουργεί εξάρτηση από τα κρατικά επιδόματα, στηρίζει αποτυχημένες από επιχειρηματική άποψη εταιρείες και χτίζει ένα "βουνό" χρέους το οποίο θα επιβαρύνει τις μελλοντικές γενιές.
Ακόμη χειρότερα, οι Συντηρητικοί "σκεπτικιστές" φοβούνται ότι η συγκεκριμένη "επικάλυψη ζάχαρης" έχει δημιουργήσει τόση υποστήριξη για το lockdown του Τζόνσον που οι άνθρωποι διστάζουν να επιστρέψουν στη δουλειά τους. Μια τέτοια κοινωνική τάση το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να παρατείνει τον οικονομικό "πόνο".
Μολονότι τα επιχειρήματα υπέρ της προσέγγισης του Σουνάκ φαντάζουν ακαταμάχητα δεδομένης της τρέχουσας κατάστασης, οι θέσεις όσων ανησηχούν δεν πρέπει να απορρίπτονται αψήφιστα.
Η εφαρμογή των συγκεκριμένων μέτρων, δηλαδή των εκτεταμένων δαπανών, είναι πολύ πιο εύκολη από το να προσδιορίσει κανείς με ακρίβεια πότε θα πρέπει να τα τερματίσει ή πώς να βοηθήσει τους εργαζομένους και τις επιχειρήσεις να προσαρμοστούν στην μετα-πανδημική οικονομία.
Στο επίκεντρο του σχεδίου του Σουνάκ βρίσκεται το Job Retention Scheme, ένα πρόγραμμα με βάση το οποίο το κράτος πληρώνει το 80% των μισθών, με ανώτατο όριο καταβολής τις 2.500 βρετανικές λίρες - στερλίνες (3.055 δολάρια ή 2.821 ευρώ) τον μήνα.
Την Τρίτη, ο υπουργός επέκτεινε το σχέδιο έως τον Οκτώβριο, διαψεύδοντας στην πράξη τις φήμες ότι θα μείωνε την κρατική στήριξη μετά τον Ιούνιο. Ωστόσο, προχώρησε σε δύο κρίσιμης σημασίας αλλαγές. Το σχέδιο θα γίνει πιο ευέλικτο από τον Αύγουστο, έτσι ώστε οι εργαζόμενοι να μπορούν να βρίσκονται κατά ένα μέρος σε αναστολή εργασίας και να εργάζονται κατά το υπόλοιπο με μερική απασχόληση, πράγμα που ζητούν πολλές επιχειρήσεις.
Είπε ακόμη ότι οι εταιρείες θα πρέπει να επωμιστούν μεγαλύτερο μέρος του εργασιακού κόστος.
Το κόστος
Η κλίμακα του προγράμματος αναστολής δείχνει ότι οι Τζόνσον και Σουνάκ εννοούν στα σοβαρά και όχι μόνον διακηρυκτικά ότι είναι έτοιμοι ως κράτος να αναλάβουν δράση εκεί όπου η αγορά αδυνατεί να το πράξει.
Η κυβέρνηση υποστηρίζει 7,5 εκατομμύρια υπαλλήλους του ιδιωτικού τομέα που βρίσκονται σε αναστολή εργασίας και σχεδόν 1 εκατομμύριο επιχειρήσεις.
Συγκριτικά, υπάρχουν 5,4 εκατομμύρια εργαζόμενοι του δημόσιου τομέα στο Ηνωμένο Βασίλειο. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας (NHS), το οποίο παρέχει υγειονομική περίθαλψη σε ολόκληρη την επικράτεια της χώρας, κοστίζει στους φορολογούμενους περίπου 11 δισεκατομμύρια λίρες τον μήνα. Το πρόγραμμα για την διατήρηση της απασχόλησης εν μέσω πανδημίας κοστίζει μόνον 8 δισ. λίρες το μήνα.
Ακόμα κι αν μπορεί να δανειστεί εύκολα και φθηνά αυτή τη στιγμή, η κυβέρνηση δεν επιθυμεί να καταπιαστεί με τη στήριξη ήδη "νεκρών" βιομηχανιών ή κλάδων. Η Βρετανία το έκανε με τον άνθρακα για υπερβολικά πολύ καιρό. Οι κλάδοι οι οποίοι έχουν βασιστεί περισσότερο στο σχέδιο διατήρησης της απασχόλησης είναι κατά κανόνα εκείνοι, όπως ο κλάδος παροχής υπηρεσιών φιλοξενίας, των οποίων το μέλλον βρίσκεται κυριολεκτικά "στον αέρα".
Πολλές από τις θέσεις εργασίας που γίνεται προσπάθεια να διατηρηθούν, βέβαια, μπορεί να εξαφανιστούν ούτως ή άλλως.
Το "μήνυμα" της οικονομίας μετά την πανδημία δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί
Ποιες ακριβώς όμως; Εάν αυτή η πανδημία έχει αφήσει κάποιο "μήνυμα" σχετικά με τη μορφή της οικονομίας στο μέλλον, κανείς δεν το έχει αποκρυπτογραφήσει μέχρι στιγμής. Υπάρχουν πάρα πολλοί άγνωστοι παράγοντες στην εξίσωση του ποιος αξίζει βοήθεια και ποιος όχι. Το πρόγραμμα επιδότησης της αναστολής της εργασίας "αγοράζει" τουλάχιστον έναν ορισμένο χρόνο για όλους.
Το να διατηρεί κανείς τους εργαζόμενους "δεμένους" με τις θέσεις εργασίας τους, ώστε να είναι σε θέση να επιστρέψουν σε αυτές, είναι πολύ πιο αποτελεσματικό από το να ανάγκαζε τους ανθρώπους να βρουν νέες δουλειές ή να υποβάλουν αίτηση για τις παλιές τους θέσεις μετά την σχετική ανάκαμψη και αλλαγή των συνθηκών.
Είναι αναμφισβήτητα λιγότερο δαπανηρό σε σχέση με τις μαζικές πτωχεύσεις και εκατομμύρια ανθρώπους να παρουσιάζονται για να αιτηθούν επίδομα ανεργίας, φαινόμενο το οποίο σχεδόν σίγουρα θα ξεπερνούσε τις δυνατότητες ενός ήδη προβληματικού συστήματος πρόνοιας στο Ην. Βασίλειο.
Αποτελεί επίσης συγκροτημένη και δυναμική κοινωνική πολιτική, αλλά και έξυπνη πολιτική τακτική. Το μακροπρόθεσμο κόστος της αβεβαιότητας για την εξεύρεση ή τη διατήρηση της εργασίας είναι καταστροφικό, όπως έδειξαν μελέτες σχετικές με το shutdown της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ το 2013, με αρνητικές επιπτώσεις που διαρκούν για κάποιο χρονικό διάστημα, ακόμη και μεταξύ των εργαζομένων που επιστρέφουν στη δουλειά.
Παρέχοντας ανακούφιση τώρα, η κυβέρνηση μπορεί να περιορίσει τα οικονομικά και συναισθηματικά "σημάδια" στις ζωές των ανθρώπων τα οποία θα αφήσει το ξέσπασμα του κορονoϊού.
Είναι "ανέμελη" η ζωή λόγω επιδομάτων;
Ορισμένοι εργαζόμενοι αναμφίβολα βλέπουν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια της επιδοτούμενης αναστολής της εργασίας τους να παρουσιάζει μια ευχάριστη βελτίωση. Αφαιρέστε το κόστος μεταφοράς, τους καθημερινούς καφέδες και άλλα έξοδα και η ζωή γίνεται φθηνότερη.
Μολονότι το ανώτατο όριο μηνιαίων καταβολών κατ’ άτομο που έχει τεθεί διασφαλίζει ότι κανείς δεν θα ζει μέσα στη χλιδή με κρατικό χρήμα, πολλές οικογένειες μπορούν να λάβουν το 80% των μισθών των εργαζόμενων μελών τους.
Αυτό δεν σημαίνει ότι οι υπάλληλοι σε αναστολή έγιναν ξαφνικά ανέμελοι. Μια έρευνα της λονδρέζικης Volcano Coffee Works, μικρής επιχείρησης που προσπάθησε να ασκήσει πίεση στον Σουνάκ για αλλαγές στη σχετική νομοθεσία, έδειξε ότι περισσότεροι από τους μισούς εργαζόμενους δεν θεωρούν ότι θα μπορούν να καλύπτουν τα μηνιαία έξοδά τους εάν το ποσοστό του μισθού που καταβάλλεται από το κράτος μειωθεί.
Άλλη μελέτη σχετικά με το shutdown της κυβέρνησης των ΗΠΑ το 2013, κατά το οποίο 850.000 εργαζόμενοι τέθηκαν σε αναστολή εργασίας, διαπίστωσε ότι οι περισσότεροι δεν είχαν αρκετά μεγάλο οικονομικό "μαξιλάρι" προκειμένου να καλύψουν τα έξοδα δύο εβδομάδων.
Το Job Retention Scheme διατηρεί την "αξιοπρέπεια της εργασίας", όπως το έθεσε ο Σουνάκ την Τρίτη. Θα διαρκέσει επίσης αρκετά ώστε να "σβήσει" τις πικρές αναμνήσεις των πολιτικών λιτότητας που εφαρμόστηκαν από τους Συντηρητικούς και να διατηρήσει στο "άρμα" των Τόρις τους πρώην ψηφοφόρους του Εργατικού Κόμματος που βοήθησαν τον Τζόνσον να κερδίσει τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές.
Οι προκλήσεις της μετα-πανδημικής εποχής
Δεν υπάρχει αμφιβολία, ωστόσο, ότι ορισμένες εταιρείες θα κηρύξουν αδυναμία εξυπηρέτησης των χρεών τους. Εργασία η οποία εκπονήθηκε από το Ινστιτούτο Becker Friedman του Πανεπιστημίου του Σικάγο εκτιμά ότι οι υπολειπόμενες επιπτώσεις της πανδημίας θα οδηγήσουν σε μόνιμη απώλεια θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ, η οποία πιθανόν να φτάσει έως και το 42% των απολύσεων του τελευταίου διμήνου (σ.μ. μεγάλο μέρος των οποίων θα "ανακληθεί" μετά την επανεκκίνηση της οικονομίας).
Ο Απρίλιος έχει ήδη δει τις περισσότερες χρεοκοπίες μεγάλων εταιρειών παγκοσμίως σε έναν μόνο μήνα (32) από την εποχή της οικονομικής κρίσης του 2008-2009. Οικονομικά στοιχεία τα οποία δημοσιεύθηκαν την Τετάρτη έδειξαν ότι η οικονομία του Ηνωμένου Βασιλείου συρρικνώθηκε κατά σχεδόν 6% τον Μάρτιο. Η τρέχουσα θα μπορούσε να είναι η βαθύτερη ύφεση στη χώρα εδώ και περισσότερους από τρεις αιώνες.
Προκειμένου να προετοιμαστεί γι’ αυτό που έρχεται, η Βρετανία χρειάζεται επειγόντως ένα καλύτερο σύστημα που να βοηθά τους εργαζομένους να επανεκπαιδευτούν, να αποκτήσουν νέες δεξιότητες και να βρουν θέσεις εργασίας.
Το Ηνωμένο Βασίλειο δαπανά λιγότερα για την ενίσχυση των επαγγελματικών δεξιοτήτων και την υποστήριξη στην αγορά εργασίας σε σχέση με τους κύριους ανταγωνιστές του.
Εκείνοι που πλήττονται περισσότερο από αυτήν την πανδημία - οι εργαζόμενοι με χαμηλή ειδίκευση στα φτωχότερα μέρη της χώρας - είναι εκείνοι με τις λιγότερες πιθανότητες να λάβουν κατάρτιση στο πλαίσιο του ισχύοντος συστήματος.
Μια καλά σχεδιασμένη δαπάνη "πολεμικού τύπου" είναι δικαιολογημένη μόνον όμως εάν η κυβέρνηση προετοιμάζεται γι’ αυτό που θα ακολουθήσει. Η παροχή βοήθειας στους εργαζομένους για τη μετάβαση στην οικονομία της μετά την πανδημία εποχής είναι η πραγματική πρόκληση.
Διαφορετικά, ακόμη και ο Σουνάκ δεν θα έχει και πολλά στα χέρια του για να "μοιράσει".
Σχετικά Άρθρα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου